| ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
| ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=2&t=28034 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 6 |
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 19:59 ] | ||
| หัวข้อกระทู้: | ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ | ||
อรรถสันทัสสนญาณ “อรรถสันทัสสนญาณ” คือ “ปัญญาในการประกาศธรรม” ปัญญาในการประกาศธรรมต่าง ๆ เป็นอรรถสันทัสสนญาณอย่างไร ฯ ......ขันธ์ ๕ ......อายตนะ ๑๒ ......ธาตุ ๑๘ ......กุศลธรรม ......อกุศลธรรม ......อัพยากตธรรม ......กามาวจรธรรม ......รูปาวจรธรรม ......อรูปาวจรธรรม ......โลกุตตรธรรม ..นี้ชื่อว่าธรรมต่าง ๆ เจริญในธรรมครับ
|
|||
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:05 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
อ้างอิง..... ปัญญาในการประกาศธรรมต่าง ๆ เป็นอรรถสันทัสสนญาณอย่างไร ฯ ......ขันธ์ ๕ ******************************** ขันธ์ ๕ คือ กองแห่งรูปธรรม และนามธรรม ๕ หมวดที่ประชุมรวมกัน ได้แก่ ธรรมชาติใดย่อมเสื่อมสลาย ย่อมถูกเบียดเบียนด้วยนิโรธิปัจจัย มีความเย็นเป็นต้น ฉะนั้น ธรรมชาตินั้นชื่อว่า.... “รูป” (กองรูป, ส่วนที่เป็นรูป, ร่างกาย พฤติกรรม และคุณสมบัติต่างๆ ของส่วนที่เป็นร่างกาย, ส่วนประกอบฝ่ายรูปธรรมทั้งหมด, สิ่งที่เป็นร่างพร้อมทั้งคุณและอาการ) ธรรมชาติใดย่อมเสวยอารมณ์ ฉะนั้น ธรรมชาตินั้นชื่อว่า .... “เวทนา” (กองเวทนา, ส่วนที่เป็นการเสวยอารมณ์, ความรู้สึกสุข ทุกข์ หรือเฉยๆ ) ธรรมชาติใดย่อมจำอารมณ์ ฉะนั้น ธรรมชาตินั้นชื่อว่า .... “สัญญา” (กองสัญญา, ส่วนที่เป็นความกำหนดหมาย, ความกำหนดได้หมายรู้ในอารมณ์ ๖ เช่นว่า ขาว เขียว ดำ แดง เป็นต้น) ธรรมชาติใดย่อมปรุงแต่ง ฉะนั้น ธรรมชาตินั้นชื่อว่า .... “สังขาร” (กองสังขาร, ส่วนที่เป็นความปรุงแต่ง, สภาพที่ปรุงแต่งจิตให้ดีหรือชั่วหรือเป็นกลางๆ, คุณสมบัติต่างๆ ของจิต มีเจตนาเป็นตัวนำ ที่ปรุงแต่งคุณภาพของจิต ให้เป็นกุศล อกุศล อัพยากฤต) ธรรมชาติใดย่อมรู้อารมณ์ ฉะนั้น ธรรมชาตินั้นชื่อว่า .... “วิญญาณ” (กองวิญญาณ, ส่วนที่เป็นความรู้แจ้งอารมณ์, ความรู้อารมณ์ทางอายตนะทั้ง ๖ มีการเห็น การได้ยิน เป็นต้น ได้แก่ วิญญาณ ๖) เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:19 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๑] ขันธ์ ๕ คือ ๑. รูปขันธ์ ๒. เวทนาขันธ์ ๓. สัญญาขันธ์ ๔. สังขารขันธ์ ๕. วิญญาณขันธ์ รูปขันธ์ [๒] ในขันธ์ ๕ นั้น รูปขันธ์ เป็นไฉน รูปอย่างใดอย่างหนึ่ง คือ รูปอดีต รูปอนาคต รูปปัจจุบัน รูปภายใน รูปภายนอก รูปหยาบ รูปละเอียด รูปทราม รูปประณีต รูปไกล รูปใกล้ ประมวลย่อเข้าเป็นกองเดียวกัน นี้เรียกว่ารูปขันธ์ เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:21 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๓] ในรูปขันธ์นั้น รูปอดีต เป็นไฉน รูปใด ล่วงไปแล้ว ดับแล้ว ปราศไปแล้ว แปรไปแล้ว ถึงความดับแล้ว ถึงความดับสิ้นแล้ว ที่เกิดขึ้นแล้วปราศไปแล้ว ที่เป็นอดีตสงเคราะห์เข้ากับส่วนอดีต ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่า รูปอดีต เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:23 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปอนาคต เป็นไฉน รูปใด ยังไม่เกิด ยังไม่เป็น ยังไม่เกิดพร้อม ยังไม่บังเกิด ยังไม่บังเกิดยิ่ง ยังไม่ปรากฏ ยังไม่เกิดขึ้น ยังไม่เกิดขึ้นพร้อม ยังไม่ตั้งขึ้น ยังไม่ตั้งขึ้นพร้อม ที่เป็นอนาคตสงเคราะห์เข้ากับส่วนอนาคต ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่า รูปอนาคต เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:24 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปปัจจุบัน เป็นไฉน รูปใด เกิดแล้ว เป็นแล้ว เกิดพร้อมแล้ว บังเกิดแล้ว บังเกิดยิ่งแล้ว ปรากฏแล้ว เกิดขึ้นแล้ว เกิดขึ้นพร้อมแล้ว ตั้งขึ้นแล้ว ตั้งขึ้นพร้อมแล้ว ที่เป็นปัจจุบันสงเคราะห์เข้ากับส่วนปัจจุบัน ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่า รูปปัจจุบัน เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:26 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๔] รูปภายใน เป็นไฉน รูปใด ของสัตว์นั้นๆ เอง ซึ่งมีในตน เฉพาะตน เกิดในตน เฉพาะบุคคล อันกรรมที่สัมปยุตด้วยตัณหาทิฐิยึดครอง ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่า รูปภายใน เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:28 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปภายนอก เป็นไฉน รูปใด ของสัตว์อื่นของบุคคลอื่นนั้นๆ ซึ่งมีในตน เฉพาะตน เกิดในตน เฉพาะบุคคล อันกรรมที่สัมปยุตด้วยตัณหาทิฐิยึดครอง ได้แก่มหาภูตรูป ๔ และอุปาทายรูปที่อาศัยมหาภูตรูป ๔ นี้เรียกว่า รูปภายนอก เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:29 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๕] รูปหยาบ เป็นไฉน จักขายตนะ โสตายตนะ ฆานายตนะ ชิวหายตนะ กายายตนะ รูปายตนะ สัททายตนะ คันธายตนะ รสายตนะ โผฏฐัพพายตนะ นี้เรียกว่า รูปหยาบ เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:31 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปละเอียด เป็นไฉน อิตถินทรีย์ ปุริสินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ กายวิญญัติ วจีวิญญัติ อากาสธาตุ รูปลหุตา รูปมุทุตา รูปกัมมัญญตา รูปอุปจยะ รูปสันตติ รูปชรตา รูปอนิจจตา กวฬิงการาหาร นี้เรียกว่า รูปละเอียด เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:32 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๖] รูปทราม เป็นไฉน รูปใด ของสัตว์นั้นๆ ที่น่าดูหมิ่น น่าเหยียดหยาม น่าเกลียด น่าตำหนิ ไม่น่ายกย่อง ทราม รู้กันว่าทราม สมมติกันว่าทราม ไม่น่าปรารถนา ไม่น่ารัก ไม่น่าชอบใจ ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ นี้เรียกว่า รูปทราม เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:33 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปประณีต เป็นไฉน รูปใด ของสัตว์นั้นๆ ที่ไม่น่าดูหมิ่น ไม่น่าเหยียดหยาม ไม่น่าเกลียด ไม่น่าตำหนิ น่ายกย่อง ประณีต รู้กันว่าประณีต สมมติกันว่าประณีต น่าปรารถนา น่ารัก น่าชอบใจ ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ นี้เรียกว่า รูปประณีต หรือพึงทราบรูปทรามรูปประณีต โดยอาศัยเทียบเคียงรูปนั้นๆ เป็นชั้นๆ ไป เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:34 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๗] รูปไกล เป็นไฉน อิตถินทรีย์ ฯลฯ กวฬิงการาหาร หรือรูปแม้อื่นใดมีอยู่ในที่ไม่ใกล้ ในที่ไม่ใกล้ชิด ในที่ไกล ในที่ไม่ใช่ใกล้ นี้เรียกว่า รูปไกล เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 26 ธ.ค. 2009, 20:36 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
รูปใกล้ เป็นไฉน จักขายตนะ ฯลฯ โผฏฐัพพายตนะ หรือรูปแม้อื่นใดมีอยู่ในที่ใกล้เคียง ในที่ใกล้ชิด ในที่ไม่ไกล ในที่ใกล้ นี้เรียกว่า รูปใกล้ หรือพึงทราบรูปไกลรูปใกล้ โดยอาศัยเทียบเคียงรูปนั้นๆ เป็นชั้นๆ ไป เจริญในธรรมครับ |
|
| เจ้าของ: | มหาราชันย์ [ 27 ธ.ค. 2009, 21:05 ] |
| หัวข้อกระทู้: | Re: ญาณที่ ๓๙ อรรถสันทัสสนญาณ |
[๘] เวทนาขันธ์ เป็นไฉน เวทนาอย่างใดอย่างหนึ่ง คือ เวทนาอดีต เวทนาอนาคต เวทนาปัจจุบัน เวทนาภายใน เวทนาภายนอก เวทนาหยาบ เวทนาละเอียด เวทนาทราม เวทนาประณีต เวทนาไกล เวทนาใกล้ ประมวลย่อเข้าเป็นกองเดียวกัน นี้เรียกว่าเวทนาขันธ์ เจริญในธรรมครับ |
|
| หน้า 1 จากทั้งหมด 6 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
| Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |
|