ทำใจให้สุข...เคล็ดลับดูแลสุขภาพหัวใจ
การทำใจที่จริงไม่ใช่เรื่องของหัวใจแต่เป็นเรื่องของจิตใจซึ่งกำกับดูแลโดยสมอง
สมองจะตอบสนองต่อสิ่งแวดล้อมหรือสิ่งเร้าที่ดี
ทำให้คนเรารู้สึกมีสุข พอใจ ก็เรียกว่าใจมีสุข
ขณะเดียวกันถ้าสิ่งเร้าหรือสิ่งกระตุ้นภายนอกทำให้เราไม่สบอารมณ์
ไม่สมใจนึก โกรธ เกลียด หลง โลภ ผิดหวัง
ก็ทำให้ใจไม่สบาย ใจมีทุกข์ ร่างกายก็พลอยเป็นทุกข์
ถ้าจะหยิบยกเอาความหลงหรือความยึดมั่นเกินไป
ตัวอย่างเช่น วัยรุ่นหลงติดอยู่กับความสนุกสนานชั่วขณะจนติดยาเสพติด
เหมือนกับความต้องการความสุขทันทีที่เกิดขึ้นเหมือนกดปุ่มรีโมททีวี
หลงยึดมั่นในความสุขจากยาเสพติดจนไม่สนใจผู้อื่นใดแม้แต่พ่อแม่ของตนเอง
สิ่งที่จะช่วยทำใจให้มีสุขได้ในท่ามกลางความทุกข์ใจทั้งหลาย ได้แก่
ต้องมีสิ่งบันเทิงใจ อารมณ์ขัน หลายคนทำในแต่ละวัน
โดยลืมนึกถึงสิ่งบันเทิงใจมีอารมณ์ขัน ไม่เคยยิ้มหรือหัวเราะ
มีแต่งานตลอดวันจนถึงเวลานอน คนที่อยู่รอบข้างก็เบื่อหน่าย
เหมือนกับผู้อยู่กับ สิ่งที่ไม่มีชีวิต ไม่มีคนอยากทำงานด้วย
การมีอารมณ์ขัน หัวเราะ หรือยิ้มแย้มแจ่มใส
จะช่วยให้ร่างกายได้รับการผ่อนคลาย
เหมือนกับเติมความหอมหวานให้ชีวิตดูสดชื่น
การได้พูดคุยเล่นกับเด็ก ๆ การฝึกหัดร้องเพลง
การพูดคุย กับเพื่อนที่มีอารมณ์ขัน สิ่งเหล่านี้ก็จะช่วยให้ท่านมีความสุขมากขึ้น
มีการพูดจาสื่อสารที่ดี คนหลายคนมักจะไม่ค่อยกล้าพูด
หรือแสดงออกถึงความต้องการของตนเองอย่างเหมาะสม
มักจะเก็บความต้องการของตนเองไว้ในใจ เกรงใจ
กลัวจะทำให้อีกฝ่ายเสียใจ จนตนเองต้องเดือดร้อน
เช่น วัยรุ่นไม่กล้าปฏิเสธเพื่อน เวลาเพื่อนชักจูงให้ทดลองยาเสพ
พ่อแม่ไม่กล้าพูดกับลูกเรื่องเพศ จนลูกต้องไปหาความรู้ที่ผิด ๆ จากเพื่อน
หรือลูกไม่กล้าปรึกษากับพ่อ แม่
เพราะพ่อแม่มักจะดุว่ากล่าวโทษมากกว่ารับฟังลูก
และปัญหาที่ทำงานก็มักจะเกิดขึ้นจากการสื่อสารที่ไม่ชัดเจน
ให้กำลังใจตนเอง โดยการรู้สึกถึงคุณค่าของสิ่งต่าง ๆ ที่ได้ทำไปในแต่ละวัน
ต้องหมั่นภาคภูมิใจที่ได้ทำงานชิ้นนี้ผ่านไปได้ระดับหนึ่ง
รู้จักให้รางวัลตนเองโดยเลือกกิจกรรมที่ชอบ ได้ทานอาหารที่เราชอบ
ได้เดินเล่นในสวนสาธารณะ นักศึกษาหลายคนที่เรียนได้คะแนนสอบไม่ดี
แทนที่จะให้กำลังใจตนเอง หาทางออกที่ไม่เหมาะสม
เช่น โดดหนีเรียน เที่ยวเตร่มากขึ้น
ยิ่งทำให้ทุกข์มากขึ้นตามมา แทนที่จะคิดหาหนทางแก้ปัญหา
คนไข้หลายคนที่มีปัญหาโรครุมล้อม แทนที่จะให้กำลังใจตนเอง
กลับหาทางออกที่ไม่เหมาะสม ประชดตนเอง ไม่กินยาสม่ำเสมอ
ไม่ดูแลสุขภาพตนเองยิ่งทำให้มีความทุกข์มากขึ้น
ทำงานอย่างมีความสุข ชีวิตของคนเราในแต่ละวัน
จะใช้เวลาประมาณ 1/3 ของชีวิต
ถ้าความรู้สึกว่า การทำงานเป็นภาระก็จะมีแต่ความทุกข์ทรมาน
ก็จะทำให้ชีวิตนั้นขาดทุน การทำงานทำให้เรามีรายได้
มีการฝึกหัดสมองให้รู้จักคิด
ร่างกายได้เคลื่อนไหวที่ให้เกิดความภาคภูมิใจในตนเอง
ได้พบปะผู้คนทำให้ชีวิตเรามีคุณค่าอย่างมาก
การรู้จักออกกำลังกาย ยามเจ็บไข้ได้ป่วย
เรามักจะถามหาหมอ และยาที่ดีที่สุดที่จะช่วยรักษาให้หาย
แต่ความจริงแล้ว การออกกำลังกายนั้นเป็นยาที่วิเศษที่สุดขนานหนึ่ง
ที่ช่วยป้องกันโรค และใช้ฟื้นฟูโรคได้มากมาย
เช่น โรคเส้นเลือดหัวใจตีบตัน โรคกระดูกเสื่อม ฯลฯ
โดยไม่ต้องเสียเงินทองมากมาย เพียงแต่ให้ร่างกายได้เดินหรือวิ่งเบา ๆ
อาทิตย์ละ 3-4 วัน ๆ ละ 30 นาที ก็เพียงพอแล้ว
รู้จักบริหารจิต ในชีวิตปัจจุบันนี้มีการสับสนวุ่นวายมากพอควร
การมีเวลาสำหรับการสงบจิตใจ ทำให้จิตใจมีสมาธิ
กำหนดลมหายใจเข้าออกอย่างช้า ๆ จะพบว่าเป็นความสุขที่เกิดขึ้นได้ทันที
หัวสมองโล่ง หายเครียดได้ทันที ถ้าได้มีการฝึกฝนอย่างถูกต้องสม่ำเสมอ
ก็จะพบความสุขอย่างแท้จริง
ที่มา...บทความ นพ.สุรพงศ์ อำพันวงษ์
หนังสือพิมพ์บ้านเมือง
