ฟิต...รักษาโรคหัวใจ
การออกกำลังกายรักษาหัวใจป่วย
ข้อดีของการออกกำลังกายเป็นประจำ
* ทำให้กล้ามเนื้อกลุ่มต่างๆ ของร่างกายมีความแข็งแรงขึ้น
และส่งผลต่ออวัยวะส่วนต่างๆให้ทำงานดีขึ้น ภาพรวมของคนไข้ก็ดีขึ้นด้วย
* เพิ่มประสิทธิภาพของการไหลเวียนเลือดในหลอดเลือดหัวใจ
ช่วยลดอัตราการเต้นของหัวใจ มีผลทำให้กล้ามเนื้อหัวใจได้รับเลือดนานขึ้น
และลดภาวะหลอดเลือดหดเกร็งขณะออกกำลัง
* เพิ่มความสามารถในการละลายลิ่มเลือด
* ช่วยเปลี่ยนทางเดินของเส้นเลือด และสร้างเส้นเลือดฝอย
เมื่อมีปัญหาหลอดเลือดแดงที่หัวใจอักเสบ
เนื่องจากการออกกำลังกายทำให้หลอดเลือดหัวใจได้ขยายตัวมาบ้างแล้ว
เมื่อมีปัญหาจึงอาจสร้างทางเดินของเส้นเลือดใหม่
* เพิ่มขีดความสามารถของร่างกายในการใช้ออกซิเจนอย่างเต็มที่
(maximal oxygen consumption)
ทำให้สมรรถภาพร่างกายของตัวผู้ป่วยแข็งแรงขึ้น
ช่วยลดอาการต่างๆ ของโรคได้
สำหรับในรายที่พักฟื้นนาน การออกกำลังกายมีประโยชน์ดังนี้
* ช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากการนอนนาน
หรือขาดการเคลื่อนไหว เช่น ภาวะแทรกซ้อนของระบบหายใจ
* ช่วยควบคุมความเครียด ลดอาการซึมเศร้า
พบว่า การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
สามารถลดฮอร์โมนแคททีโคลามีน (catecholamine)
ที่ทำให้ใจสั่น เหงื่อออก ความดันโลหิตสูง ในกระแสเลือดได้
และเวลาออกกำลังกายร่างกายจะหลั่งสารเอ็นดอร์ฟิน
ทำให้สบายเนื้อสบายตัว เอ็นดอร์ฟินทำให้หัวใจเราเต้นช้าลง
กล้ามเนื้อหัวใจทำงานไม่หนัก จะรู้สึกสดชื่น หายเครียด
* ช่วยควบคุมและป้องกันปัจจัยอื่นๆ ที่มีผลต่อโรคหัวใจ
ได้แก่ ป้องกันเละควบคุมเบาหวาน
โดยเพิ่มความสามารถในการใช้อินซูลิน
ซึ่งให้ผลดีมากต่อการควบคุมเบาหวานประเภทที่ 2
ช่วยควบคุมความดันโลหิตสูง
เพราะทำให้ความดันโลหิตทั้งขณะบีบตัวและคลายตัวลดลง
ลดไขมันในเลือด และระดับไตรกลีเซอไรด์
โดยเฉพาะไตรกลีเซอไรด์นั้นจะลดลงหลังจากบริหารแล้ว
และยังคงอยู่ในอัตราต่ำอีกหลายวัน
ออกกำลังกายได้หรือยัง
รศ. พญ. เดือนฉาย ชยานนท์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคหัวใจ
โรงพยาบาลกล้วยน้ำไท อธิบายว่าการออกกำลังกาย
ไม่ได้ห้ามในโรคหัวใจใดเป็นพิเศษ
การพิจารณาอยู่ที่ว่ามีภาวะหัวใจวายอยู่ในระดับไหน
มีข้อสังเกตดังต่อไปนี้ค่ะ
* คุณมีอาการเหนื่อยอยู่ในระดับไหน
อาการเหนื่อยเป็นอาการของโรคหัวใจทุกชนิด
รวมไปถึงโรคความดันโลหิตสูงที่มักจะเกี่ยวข้องกับอาการหัวใจวาย
ไปดูว่าคุณอยู่ในกลุ่มไหน
กลุ่มที่ 1 กลุ่มผู้ป่วยโรคหัวใจที่อาจตรวจพบเสียงหัวใจผิดปกติ
กราฟหัวใจผิดปกติ หรือเอกซเรย์พบว่าหัวใจโต แต่ไม่มีอาการเหนื่อย
มีความปกติเหมือนคนทั่วไป ไม่มีข้อจำกัดในเรื่องออกกำลังกาย
สามารถออกกำลังกายได้ตามปกติ
กลุ่มที่ 2 รู้สึกเหนื่อยเมื่อออกกำลังมากๆ
จะวัดได้โดย หลังการทำกิจวัตรประจำวันในแต่ละวัน
แล้วไปออกกำลังกาย เช่น ทำกิจวัตรประจำวันได้ไม่มีปัญหา
จากนั้นตอนเย็นออกกำลังกายแล้วมีอาการเหนื่อย
ทั้งๆ ที่แต่ก่อนไม่เคยเหนื่อย
ออกกำลังกายได้ แต่เมื่อเหนื่อยต้องหยุด
กลุ่มที่ 3 ทำงานประจำวัน เช่น สอนหนังสือ แล้วรู้สึกเหนื่อย
หรือเหนื่อยจากกิจวัตรปกติเช่น อาบน้ำ แต่งตัว
กินข้าวอิ่มใหม่ๆ แปรงฟัน ไม่ควรออกกำลังกาย
กลุ่มที่ 4 นั่งอยู่เฉยๆ ก็เหนื่อย กลุ่มนี้มักจะอยู่ในโรงพยาบาล
หรืออยู่กับบ้านเฉยๆ ไม่ควรออกกำลังกาย
* คุณยังมีอาการเจ็บหน้าอกอยู่หรือเปล่า
คุณหมอนครเล่าว่า หากยังเจ็บหน้าอก ไม่แนะนำให้ออกกำลังกาย
เพราะอาการนี้บ่งบอกว่ากล้ามเนื้อหัวใจยังขาดเลือดอยู่
เตรียมความพร้อม
“การออกกำลังกายสามารถทำได้อย่างปลอดภัย
เมื่อไม่มีอาการเจ็บหน้าอก สัญญาณชีพคงที่ปกติแล้ว
อย่างน้อย 48 ชั่วโมง โดยอาจเริ่มทำได้ง่ายๆ ระดับเบาๆ
ตั้งแต่อยู่บนเตียง เช่น การยืดหยุ่นร่างกาย ข้อต่างๆ เป็นต้น”
“การออกกำลังกายที่แนะนำสำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจ
คือ การออกกำลังกายแบบแอโรบิก
เช่น เดิน วิ่ง ปั่นจักรยาน ว่ายน้ำ เป็นต้น
เพราะเป็นการออกกำลังกายแบบใช้ออกซิเจน
ได้ใช้กล้ามเนื้อกลุ่มใหญ่ ทำให้หัวใจและหลอดเลือดแข็งแรง
กล้ามเนื้อหัวใจสูบฉีดโลหิตได้ดีขึ้น
ส่งผลดีทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
จึงช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อและหลอดเลือดหัวใจได้ดี”
คัดลอกจาก...นิตยสารชีวจิต
http://www.cheewajit.com/articleView.as ... cleId=1748
