พระพุทธเจ้ากล่าวว่า ธรรมฝ่ายกุศลคือกรรมดี(โสภณเจตสิก=สังขารขันธ์) กุศลสูงสุดส่วนศีรษะ คือ ปัญญา
ธรรมฝ่ายอกุศลคือกรรมชั่ว(อกุศลเจตสิก=สังขารขันธ์)กล่าวว่า ที่เป็นอกุศลสูงสุดส่วนศีรษะ คือ อวิชชา
ธรรม แปลว่า สิ่งที่มีจริง กำลังมีจริงๆในขณะนี้ กำลังมีผัสสะอยู่ที่ตาหูจมูกลิ้นกายใจเรียกว่าปฏิจจสมุปบาท
ธรรมที่เป็นจิตกำลังเกิดดับภายในลึกที่สุดตรงตามเหตุตามปัจจัยเพียงมีเกิดทีละ1ดวงสลับกันกับความคิด
ที่เกิดได้เพียงแค่1วิถีจิตแปลว่าจิตทั้ง6วิถีก่อนเกิดไม่มีพอปรากฏก็มีแค่1วิถีจิตไม่ปะปนกันแล้วดับไปทันที
จิตที่คิดนึกหลังจิตแต่ละ1วิถีคิดถึงได้เพียงวิถีจิต1ขณะที่เพิ่งดับไปก่อนหน้าได้เท่านั้นคิดเกิน1วิถีไม่ได้เลย
พระธรรมที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้เป็นความจริงที่กำลังมีจริงจริงในขณะนี้เพียงพริบตาเดียวจิตดับถึงแสนโกฏิวิถี
ความเร็วเท่ากะพริบตามีจิตเกิดดับเป็นอดีตถึงล้านล้านวิถีจิตไปแล้วคำสอนจึงทำได้เพียงฟังแล้วคิดถูกตาม
ทุกคำในพระไตรปิฏกดับหมดตั้งแต่1วิถีจิตแรกดับและทุกคนตาไม่บอดดังนั้นทุกเวลาในขณะนี้คือนิมิตอดีต
นิมิตที่เห็นคืออดีตจิตเกิดดับนับไม่ถ้วนที่ปรากฏเป็นอวิชชาปิดบังไว้ต้องอาศัยฟังศึกษาตัวจริงธรรมทีละคำ
https://youtu.be/Jr65QKV2DqQ
