ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
กิเลส ๓ ระดับ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=58976 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 01 มิ.ย. 2020, 16:17 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | กิเลส ๓ ระดับ | ||
ปลิโพธตฺ ปริยุฎฺฐานตฺโถ คำว่า ปลิโพธ กับคำว่า ปริยุฏฺฐาน มีความหมายเท่ากัน แปลว่ารุมเร้าจิตใจ จัดเป็นปลิโพธ เพราะเป็นสิ่งที่ทำให้จิตใจเกิดความกังวล เป็นกิเลสขั้นที่ ๒ จากที่มีอยู่ ๓ ขั้น คือกิเลสขั้ยที่ ๑ เรียกว่า อนุสัย ขั้นที่ ๒ เรียกว่า ปริยุฏฐานะ ขั้นที่ ๓ เรียกว่า วีติกกมะ อนึ่ง กิเลสขั้นที่ ๒ หรือปริยุฏฐานะกิเลสนี้ เป็นกิเลสที่เกิดขึ้นใน วิถีจิตหมายความว่า โดยปกติแล้วถ้ากิเลสไม่เกิดขึ้นในวิถี ท่านจะเรียกว่า "อนุสัย" เมื่อมีเหตุปัจจัยกระทบเข้า อนุสัย ก็จะกลาย มาเป็นปริยุฏฐานะกิเลสที่เกิดครุกรุ่นอยู่ในจิตใจ อย่างเช่นเรากำลังเกิดราคะอยู่ ราคะนี้ เรียกว่าปริยุฏฐานะกิเลส ก็และตราบใดที่กิเลสนั้นยังอยู่ในจิตใจ ไม่แสดงออกมาทางกาย วาจา กิเลสนั้นก็ยังเรียกว่าเป็นปริยุฏฐานะกิเลสอยู่ ต่อเมื่อแสดงออกมาทางกาย หรือทางวาจา จึงเรียกว่า วีติกกมกิเลส ฉะนี้นพึงทราบว่า ประเภทแห่งกิเลสก็มีการแบ่งชั้น ๆได้ถึง ๓ ชั้น ๓ ระดับ
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 01 มิ.ย. 2020, 17:32 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: กิเลส ๓ ระดับ |
ลักษณะการละกิเลสของพระอริยะเจ้า อสมุคฺฆาตตฺโถ อนุสยตฺโถ: อสมุคฆาตะ ก็คือ กิเลสที่ยังไม่ถูกละหรือถูกปหานด้วยอริยมรรค ก็สาเหตุที่ไม่ได้ถูกปหานด้วยอริยมรรคนี้เองจึงเป็นกิเลส ประเภท อนุสยตฺโถ คือเป็นอนุสัยกิเลส ซึ่งหมายถึง กิเลสที่ยังละ ไม่ได้โดยเด็ดขาด ดังนั้นท่านจึงอธิบายด้วยคำว่าทอสมุคฺฆาต หมายถึงการที่ยังละไม่ได้ คือถ้ามีเหตุปัจจัยกิเลสนี้สามารถเกิดขึ้นในจิตได้ทุกเมื่อ อันนี้คือลักษณะของอนุสัยโบราณาจารย์จึงเปรียบเหมือนกับมันตกตะกอนอยู่ พอมีอะไรไปกระทบมันก็ฟุ้งออกมากลายเป็นปริยุฏฐาน และ ในที่สุดก็ถึงขั้น วีติกกมะ(ล่วงละเมิดทางกายวาจา) อนุสัยคือกเลสที่ยังละไม่ได้ด้วยอริยมรรค อย่างไรก็ก็ตาม ในการละจริง ๆ เราจะต้องเข้าใจไปอีกแบบหนึ่งว่า อนุสัยกิเลสนั้นไม่ได้นอนเนื่องอยู่ในสันดานหรือจิตดวงไหน เพราะว่าถ้านอนอยู่ในขันธสันดานก็แสดงว่าขณะที่พระอริยเจ้า ละอนุสัยก็แสดงว่า อนุสัยกิเลสยังสถิตย์อยู่ในจิตซึ่งความจริงแล้วมิใช่เช่นนั้นเลย ถ้าเราไปเข้าใจว่าการละอนุสัยก็เหมือนกับการซักสิ่งสกปรกออกจากผ้า คือ ผ้าที่จะซักนั้นจะต้องเป็นผ้าที่สกปรกหรือเป็นผ้าสีต่างๆ จึงจะเหมาะกับการนำมาซัก แต่ถ้าผ้าสะอาดอยู่แล้วก็ไม่จำเป็น ซึ่งอันนี้ก็เป็นเรื่องของผ้า |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 02 มิ.ย. 2020, 05:42 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: กิเลส ๓ ระดับ |
แต่สำหรับการละกิเลสของพระอริยะเจ้านั้น เวลาท่านละกิเลส ด้วยมรรคนั้น จิตสันดานของท่านจะเปรียบเหมือนผ้าขาว ที่ไม่มีมลทินเพราะเป็นจิตระดับโลกุตตระ กิเลสไหนจะกล้ามากล้ำกลาย อย่าพูดถึงมรรคเลย แค่ระดับวิปัสสนาขั้นต้น ไปจนถึงสังขารุเปกขาญาณ กิเลสก็ไม่มีทางทะลักเข้ามาสู่จิตได้อยู่แล้ว ถามว่า : ถ้าเช่นนั้น อนุสัยกิเลสอยู่ตรงไหนหรือ เพราะถ้า คิดทางวิถีจิตก็ไม่เห็นมีกิเลสประกอบอยู่เลย แล้วกิเลสมันจะอยู่ตรงไหน ตอบว่า : อนุสัยกิเลสคือกิเลสที่อยู่ใต้สำนึก ไม่ได้อยู่ในวิถีแห่งจิตใจ จึงเป็นแต่เพียงสภาวะที่มีอยู่และพร้อมที่จะเกิดในจิตใจได้ทุกเมื่อ ถ้ามีเหตุปัจจัยอย่าพูดถึงมรรคเลย อนึ่ง คำว่า"นอนเนื่อง"ซึ่งเป็นคำแปลของคำว่า อนุสัย จากคำแปลนี้ ทำให้เข้าใจว่า เหมือนกับว่ากิเลสนอนเนื่องอยู่ในจิตหรือขันธสันดาน คำว่า ขันธสันดาน ก็คือจิต จะหมายเอาร่างกายไม่ได้ เพราะกิเลสเป็นนามธรรม |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 02 มิ.ย. 2020, 11:12 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: กิเลส ๓ ระดับ |
การละคือการปิดกั้น เพราะฉะนั้น ในขณะที่ละกิเลสด้วยมรรคนั้น สภาพจิตบริสุทธิ์ ก็เมื่อจิตบริสุทธิ์แล้วจะเอากิเลสที่ไหนมาละ เพราะฉะนั้น ท่านจึงบอกไว้ว่าการละกิเลสก็ คือการปิดกั้น ไม่ให้กิเลสทะลัก ไหลเข้ามาในจิตใจ ไม่ใช่การละแบบไปเคาะสนิมออก เหมือนท่า อุปมาไว้ เพราะนั่นก็เป็นการอุปมาเปรียบเทียบเพื่อให้เข้าใจง่ายเท่านั้น ไม่ใช่ว่าต้องเหมือนกันทุกกระเบียดนิ้ว ดังนั้น ขอให้เข้าใจว่า กิเลสที่ยังละไม้ได้ด้วยมรรค เรียกว่า อนุสัยกิเลส ไม่ว่าจะเป็นกิเลสแบบไหนก็แล้วแต่ ถ้าเป็นกิเลสที้ยังละไม่ได้ ด้วยมรรคก็ได้ชื่อว่า อนุสัยกิเลสทั้งสิ้น อนึ่งการแบ่งกิเลสเป็น ๓ ขั้น ตือ อนุสัย ปริยุฏฐานะ และ วีติกกมะ นี้ นักศึกษาพอจะสรุปได้แล้วว่า อนุสัย ก็หมายความว่ากิเลสที่ไม่ฟุ้งขึ้นมา สู่วิถีจิต หมายถึงที่ยังไม่เกิดขึ้นในจิต แต่ก็ยังละไม่ได้ อันนี้จะต้อจำกัดความให้ถูก [กิเลสที่ยังละไม่ได้ด้วยมรรคและก็ยังไม่ฟุ้งขึ้นสู่จิต เรียกว่าอนุสัยกิเลส] ฉะนั้น ตราบใดที่ยังละกิเลสไม่ได้ ตราบนั้น กิเลสก็ชื่อว่ายังนอน เนื่องอยู่ในขันธสันดาน( คำว่านอนเนื่องอยู่ในขันธสันดานหมายถึงที่ยังไม่สามารถละได้ ด้วยอริยมรรค อันนี้เป็นลักษณะถึงการนอนเนื่องแห่งกิเลส) |
เจ้าของ: | AAAA [ 13 ต.ค. 2020, 13:49 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: กิเลส ๓ ระดับ |
4Aขออนุโมทนาสาธุการค่ะ |
เจ้าของ: | sirinpho [ 07 ม.ค. 2021, 18:52 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: กิเลส ๓ ระดับ |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |