ได้อีก กท.หนึ่ง



https://www.innnews.co.th/regional-news/news_334787/

ภาวิตจิต: มีจิตที่ได้พัฒนาแล้ว

ภาวะทางจิตที่สำคัญเป็นพื้นฐาน คือ ความเป็นอิสระ หรือ เรียกตามคำพระ ว่า ความหลุดพ้น ภาวะนี้เป็นผลสืบเนื่องจากปัญญา คือ เมื่อเห็นตามเป็นจริง รู้เท่าทันสังขารแล้ว จิตจึงพ้นจากอำนาจครอบงำของกิเลส ท่านมักกล่าวบรรยายการเข้าถึงภาวะนี้ว่า

"จิตที่ปัญญาบ่มงอมแล้ว ย่อมหลุดพ้นจากอาสวะทั้งหลาย" (ที.ม.10/76/96;88/108; 111/143) หรือ "เมื่อเธอรู้อย่างนี้ เห็นอย่างนี้ จิตย่อมหลุดพ้น แม้จากกามาสวะ จิตย่อมหลุดพ้น แม้จากภวาสวะ จิตย่อมหลุดพ้น แม้จากอวิชชาสวะ"(วินย.1/3/9 ฯลฯ)

ลักษณะด้านหนึ่ง ของความเป็นอิสระ ในเมื่อไม่ถูกกิเลสครอบงำ ก็คือ การไม่ตกเป็นทาสของอารมณ์ที่เย้ายวนหรือยั่วยุ อย่างที่ท่านเรียกว่า อารมณ์เป็นที่ตั้งของราคะหรือโลภะ โทสะ และโมหะ (องฺ.จตุกฺก.21/117/161 ฯลฯ) เพราะจิตปราศจากราคะ โทสะ โมหะแล้ว

ยิ่งกว่านั้น ยังมีผลสืบเนื่องจากความปราศจากราคะ โทสะ โมหะต่อไปอีก คือ ทำให้ไม่มีความหวาดเสียว สะดุ้ง สะท้าน หวั่นไหว (องฺ.จตุกฺก.21/117/161 ฯลฯ)

นอกจากไม่มีเหตุที่จะทำให้ความชั่วเสียหายที่ร้ายแรงแล้ว ยังมีหลักประกันความสุจริตใจในการทำงานด้วย

สามารถเป็นนายของอารมณ์ ถึงขั้นที่เรียกว่า เป็นผู้อบรมเจริญอินทรีย์แล้ว (มีอินทรียภาวนา) คือ เมื่อรับรู้อารมณ์ เช่น รูป เสียง กลิ่น รส เป็นต้น
เกิดความรู้ตามปกติขึ้นมา ว่า ของน่าชอบใจ ไม่น่าชอบใจ หรือเป็นกลางๆ ก็ตาม ก็สามารถบังคับสัญญาของตนได้ ให้เห็นของปฏิกูล เป็นไม่ปฏิกูล เห็นของไม่ปฏิกูล เป็นปฏิกูล เป็นต้น

ตลอดจนจะสลัดทั้งปฏิกูลและไม่ปฏิกูล วางใจเฉยเป็นกลาง อยู่อย่างมีสติสัมปชัญญะ ก็ทำได้ตามต้องการ ดังที่กล่าวแล้วในหลักเกี่ยวกับภาวิตินทรีย์ ในด้านของภาวิตกาย เป็นผู้มีสติควบคุมตนได้ เรียกว่า เป็นคนที่ฝึกแล้ว หรือผู้ชนะตนเอง ซึ่งเป็นยอดของผู้ชนะสงคราม

พร้อมกันนั้น ก็มีจิตหนักแน่น มั่นคง ไม่หวั่นไหวโยกคลอนไปตามอิฏฐารมณ์อนิฏฐารมณ์ เหมือนภูเขาหินใหญ่ ไม่หวั่นไหวด้วยแรงลม หรือ เหมือนผืนแผ่นดิน เป็นต้น ที่รองรับทุกสิ่ง ไม่ขัดเคืองผูกใจเจ็บต่อใคร ไม่ว่าจะทิ้งของดีของเสียของสะอาดไม่สะอาด หรือ ไม่ว่าอะไรลงไป (ขุ.ธ.25/17/27 ฯลฯ)

(มีที่มาทุกแห่ง แต่ในที่นี้ได้ตัดชื่อคัมภีร์อ้างอิงนั้นๆออก)

เอ่?

ลุงกรัชกายคะ ดูข่าวมาทั้งชีวิต

ข่าวต่างๆ มีมาแล้ว ทั้งมีดอีโต้จ่อคอ ทั้งปืน ทั้งวัตถุมีคมหลายอย่าง

ยังตื่นเต้น สะท้านหวั่นไหว กะแค่เรื่องไขควงจี้คอเนี่ยน๊ะ


เอ่?

อีกด้านหนึ่งของความหลุดพ้นเป็นอิสระ คือ ความไม่ติดในสิ่งต่างๆ ซี่งท่านมักเปรียบ กับ ใบบัวที่ไม่ติดไม่เปียกน้ำ และดอกบัวที่เกิดในเปือกตม แต่สะอาดงามบริสุทธิ์ ไม่เปื้อนโคลน
เริ่มต้นแต่ไม่ติดในกาม ไม่ติดในบุญบาป ไม่ติดในอารมณ์ต่างๆ อันจะเป็นเหตุให้ต้องรำพึงหลังหวังอนาคต ดังบาลีว่า

"ผู้ถึงธรรม ไม่เศร้าโศกถึงสิ่งที่ล่วงแล้ว ไม่ฝันเพ้อถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง ดำรงอยู่ด้วยสิ่งที่เป็นปัจจุบัน ฉะนั้น ผิวพรรณของท่านจึงผ่องใส ส่วนเหล่าชนผู้อ่อนปัญญา เฝ้าแต่ฝันเพ้อถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง และหวนละห้อยถึงความหลังอันล่วงแล้ว จึงซูบซีดหม่นหมอง เสมือนต้นอ้อสด ที่เขาถอนทึ้งขึ้น ทิ้งไว้ที่ในกลางแดด"(สํ.ส.15/22/7)


อนึ่ง ในภัทเทกรัตตสูตร มีข้อความคล้ายกับที่นี่ แต่เป็นคำสอนว่า

"ไม่พึงหวนละห้อยความหลัง ไม่พึงหวังเพ้อถึงอนาคต สิ่งที่เป็นอดีตก็ผ่านพ้นไปแล้ว สิ่งที่เป็นอนาคตก็ยังไม่มาถึง"(ม.อุ.14/527/348)

นี่เรียกว่าต่างมุมมอง ลุงไม่ได้มองแง่นั้น แต่มองแง่ที่ว่าเขาป่วยทางจิต (ซึ่งนักอภิธรรมอย่าง เมโลกสวย คุณโรส พูดเป็นต่อยหอย เป็นแผ่นเสียงตกร่อง อะกุสๆ จิต เจตสิก รูป นิพพานๆๆ )

นี่ก็เป็นสาเหตุหนึ่งด้วย ที่พวกเราถกเถียงกัน เพราะมองกันคนละมุม ซึ่งก็แล้วแต่ประสบการณ์ของแต่ละคนๆ แม่นบ่คับ และพวกเราก็จะถกเถียงกันต่อไปจนกว่าชีวิตจะหาไม่ หรือไม่ก็ถอยหลังกลับไปเอง หรือจนกว่าลานจะล่มสลาย

เอ่?

ถูกๆๆๆต้องๆๆ
จริงแระ ค่ะ

สองคนมองตามช่อง

คนนึงเห็นโคลนตม
ส่วนอีกคนเห็นดาวพราวพราย

เมมองมุมที่พระพุทธเจ้าเคยมอง พระอริยะอรหันต์ เคยมอง มาแล้ว
แล้วมาตรัสสอนต่อ

แต่ลุงกรัชกาย ไปมอง ตามแบบ หมอยาท่าเฉลิม ว่าเค้าเป็นโรคจิต น๊ะค๊ะ

มีข้อความที่น่าสังเกต และทำความเข้าใจเป็นพิเศษในเรื่องนี้ คือ จะเห็นว่า การไม่รำพึงหลัง ไม่หวังอนาคตนี้ ได้จัดไว้เป็นลักษณะของภาวะทางจิต ไม่ใช่ลักษณะของภาวะทางปัญญา

ถ้าเทียบกับคำฝ่ายตะวันตก ก็ตรงกับด้าน emotion จึงมิได้หมายความว่า พระอรหันต์ไม่ใช้ปัญญาพิจารณากิจการงานภายหน้า และไม่ใช้ประโยชน์จากความรู้เกี่ยวกับอดีต
แต่ตรงข้าม เพราะพระอรหันต์มีภาวะทางจิตที่ปลอดโปร่งจากอดีต และอนาคต จึงนำเอาความรู้เกี่ยวอดีตและมาใช้ประโยชน์ทางปัญญาได้เต็มที่
ดังนั้น คำแสดงลักษณะของผู้ตรัสรู้แล้ว ที่เกี่ยวกับเรื่องอดีตและอนาคตจึงยังมีอยู่ แต่เป็นเรื่องทางด้านปัญญา เช่น ปุพเพนิวาสานุสติญาณ จุตูปปาตญาณ อตีตังสญาณ และการที่พระอรหันต์จะทำการใดมักคำนึงเพื่ออนุเคราะห์ชุมชนผู้จะเกิดภายหลัง ดังจะได้กล่าวต่อไป

มาแบบแค่อากาศอีกคนแระ ก็เขามีประวัติอยู่นั่นไง ไม่ได้อ่านหรอ

เอากระทู้นี้ให้แค่อากาศดู เขาก็ว่าน้องกรัชกายอย่างพี่เมว่านั่นแหละ คือว่า คนเรานะ พยายามจะหลีกหนีความจริง แบบนี้นะ ไม่มีทางจะปฏิบัติสติปัฏฐานได้เป็นอันขวดเอ้ยอันขาด

(จขกท. คคห.6)
ตอนแรกดิฉันมีอาการผิดปกติทางกายแล้วไปถามผู้สอน
แล้วได้คำตอบที่ไม่สมเหตุผลมากเลย จึงขาดความไว้ใจในตัวผู้สอน
คราวนี้พอเกิดอย่างอื่นตามมาก็ไม่ได้ถามอีก
ต่อมาทั้งตาฝาด หูแว่ว ได้ยินอะไรแบบพิเศษจากปกติ ก็คิดว่าตัวเองวิเศษ ไม่ไปถามผู้ฝึกสอนอีก เพราะขาดความไว้วางใจ แถมหลงในสิ่งลวงนั้นแล้วด้วย เป็นหนักจนต้องไปอยู่โรงพยาบาล และก็รักษาจนรู้ตัวและเข้าใจแล้วว่าเป็นเรื่องไม่จริง
แต่ยังมีอาการอย่างนึงที่ยังไม่หายคือใจแว่ว (ไม่รู้จะเรียกว่าอะไรดีค่ะ เพราะมันคล้ายหูแว่ว แต่เสียงเหมือนมีคนอื่นพูดมาจากใจเรา)
กินยาตามหมอสั่งมาก็หลายเดือนก็ยังไม่หาย ยังงงอยู่ว่าเป็นไปได้อย่างไร
เสียงที่ได้ยินบอกว่า ไม่หายหรอกต้องเป็นคนจิตผิดปกติไปตลอดบ้างละ ต้องไปฝึกสมาธิต่อให้หายบ้างละ
ฟังไปก็งงไปเรื่อยค่ะ เข้าใจว่ามันเป็นอาการจิตเภทแบบที่หมอบอก
แต่ไม่รู้ว่าต้องเดินทางไปสุดวิธีรักษาแบบคนเป็นโรคจิต หรือควรกลับมาทางทำสมาธิแทน
แต่กลัวตอนที่ร่างกายผิดปกติ กลัวเป็นอีกแล้วจะไม่หายคราวนี้

http://topicstock.pantip.com/religious/ ... 85609.html

ต่อ


ลักษณะบางอย่างทางจิตใจของผู้บรรลุนิพพาน อาจขัดต่อความรู้สึกของปุถุชน เพราะเมื่อดูเผินๆ จะเห็น ว่า เป็นสิ่งที่ปุถุชนถือกันว่าไม่ดี ไม่น่าชื่นชม ลักษณะอย่างหนึงในประเภทนี้ ที่เด่น ท่านกล่าวถึงบ่อยๆ คือ "นิราส" หรือ "นิราสา" แปลอย่างสามัญว่า หมดหวัง สิ้นหวัง หรือไร้ความหวัง

แต่ความสิ้นหวัง หรือไร้ความหวังของผู้บรรลุนิพพาน มีความหมายลึกซึ้งเลยไปจากที่ปุถุชนนึกถึง หรือพูดถึงกันตามปกติ

อธิบายว่า ตามธรรมดา มนุษย์ปุถุชนมีชีวิตอยู่ด้วยความหวัง ความหวังนี้ตั้งอยู่บนความอยาก เพราะอยากได้สิ่งนั้นสิ่งนี้ อยากเป็นนั่นเป็นนี่ จึงหวังว่าจะได้จะเป็น และความหวังนั้น ก็เป็นเครื่องหล่อเลี้ยงชีวิตไว้ คนใดผิดหวัง เพราะไม่ได้ตามที่หวัง หรือไร้ความหวัง หมดหวัง เพราะไม่มีทางจะได้ตามที่หวัง คนนั้นเขาถือกันว่า เป็นคนเคราะห์ร้าย เต็มไปด้วยทุกข์

คนใดสมหวัง เพราะได้ตามต้องการ หรือมีความหวัง เพราะมองเห็นทางว่าคงจะหรืออาจจะได้ตามที่หวัง คนนั้น เขาถือกันว่าเป็นผู้โชคดี มีความสุข


ว่าที่จริง คนมีหวังนี้ ยังมีความหวังอีกอย่างหนึ่ง แฝงซ่อนอยู่ด้วยตลอดเวลา แม้ว่าเจ้าตัวจะไม่อยากนึกถึง คือ มีความหวัง ว่า อาจจะกลายเป็นคนผิดหวัง หรือ สิ้นหวังได้ต่อไปด้วย

แต่ความหวังด้านนี้ ตามปกติเรียกว่า "ความหวาด" คือ หวาดว่าจะไม่ได้อย่างที่หวัง ซึ่งเป็นความทุกข์อย่างหนึ่ง จึงกลายเป็นว่า ความหวังมาคู่ กับ ความหวาด เมื่อยังอยู่ด้วยความหวัง ก็ยังต้องมีความหวาดคู่ไปด้วย


ส่วนผู้บรรลุนิพพานกลับไปคล้ายคนแรก คือคนที่ไม่มีหวัง แต่ความจริงคล้ายคนที่สาม แต่ก็ไม่เหมือนอีกนั่นแหละ เพราะผู้ถึงนิพพานแล้ว หมดหวัง หรือไร้ความหวัง มิใช่เพราะไม่มีทางได้ตามที่หวัง แต่เพราะเต็มแล้ว อิ่มแล้ว ไม่มีอะไรพร่องที่จะต้องอยาก ไม่ขาดอะไรที่จะต้องอยากได้ให้เกิดเป็นความหวัง ว่าโดยสาระก็คือความสิ้นหวัง หรือไร้ความหวังของผู้บรรลุนิพพาน เกิดจากไม่มีความอยากที่เป็นเหตุให้ต้องหวัง คือ เมื่อไม่อยากได้สิ่งนั้นสิ่งนี้ ไม่มีความอยากเป็นนั่นเป็นนี่ ก็ไม่มีอะไรที่จะต้องหวัง
เมื่อไม่มีสิ่งที่ต้องหวัง ก็เป็นอยู่โดยไม่ต้องมีความหวัง เป็นคนที่ได้ละ ได้เลิก หรือหมดสิ้นความหวังที่สร้างความหวาดไปได้แล้ว

เปงงัยบ้างฮ่ะ

ต่อ

รวมความว่า ผู้ถึงนิพพานอยู่โดยไม่ต้องอาศัยความหวัง ไม่ต้องการความหวัง ไม่ต้องอยู่ด้วยความหวัง ไม่ต้องขึ้นต่อความหวัง ไม่ต้องฝากชีวิต หรือ ความสุขของตนไว้กับความหวัง เป็นผู้พ้นทั้งความสมหวัง และความสิ้นหวัง ตามความหมายของปุถุชน
เป็นคนบริบูรณ์เต็มอิ่มอยู่ในตัว เป็นผู้ที่สูงเลยจากคนสมหวัง หรือ คนมีหวังขึ้นไปอีก
เรียกว่า เป็นขั้นอยู่เหนือความหวัง ไม่มีทางที่จะผิดหวัง สิ้นหวัง หรือหมดหวังต่อไปได้เลย (พึงเทียบกับ "อัสสัทธะ" ที่แปลว่าไม่มีศรัทธา ซึ่งเป็นฝ่ายภาวะทางปัญญา)

ลักษณะทางจิตอย่างอื่นๆ ซึ่งสัมพันธ์กับลักษณะที่กล่าวมาแล้ว อันมีอีกมากมาย เช่น

ไม่มีเรื่องติดใจกังวล ไม่มีอะไรค้างใจ (อกิญจนะ)
ไม่คิดพล่าน ไม่มีความกระวนกระวายใจ ไม่งุ่นง่าน ไม่หงุดหงิด ไม่หงอยเหงา ไม่เบื่อหน่าย ไม่หวาดสะดุ้ง ปราศจากภัย จิตใจสงบ (สันตะ)
เป็นสุข
ไม่มีความโศก (อโศก)
ไม่มีธุลีที่ทำให้ขุ่นมัวหรือฝ้าหมอง (วิรชะ)
ปลอดโปร่งเกษม (เขมะ)
ผ่องใส เยือกเย็น (สีติภูตะ นิพพุตะ)
เอิบอิ่ม พอใจ (สันตุฏฐะ)
หายหิว (นิจฉาตะ)
จะเดิน จะยืน จะนั่ง จะนอน ก็เบาใจ วางใจสนิท เบิกบานใจตลอดเวลา

เพราะผู้สอน ไม่ได้สอนถูกต้องตรงตามอักขระ และพยัญชนะ ที่พระพุทธองค์ แสดงน่ะสิค๊ะ

กรรมแท้ๆ ไปเจอแบบท่านสัญชัย

ลักษณะที่ควรกล่าวย้ำไว้ เพราะท่านกล่าวถึงบ่อยๆ คือ ความเป็นสุข มีทั้งคำแสดงภาวะของนิพพานว่า เป็นสุข คำกล่าวถึงผู้บรรลุนิพพาน ว่า เป็นสุข และคำกล่าวของผู้บรรลุเองว่าตนมีความสุข เช่น ว่านิพพานเป็นบรมสุข
นิพพานเป็นสุขยิ่งหนอ
สุขยิ่งกว่านิพพานสุข ไม่มี
นี่คือสุขที่ยอดเยี่ยม
พระอรหันต์ทั้งหลายมีความสุขจริงหนอ
ผู้ปรินิพพานแล้ว นอนเป็นสุขทุกเมื่อแล
ผู้ไร้กังวลเป็นผู้มีความสุขหนอ
พวกเรา ผู้ไม่มีอะไรให้กังวล เป็นสุขจริงหนอ
สุขจริงหนอๆ

(ตัดชื่อคัมภีร์อ้างอิงออก)