กรัชกาย เขียน:
“ธรรมที่พึงละ มิใช่ด้วยกาย มิใช่ด้วยวาจา ต้องเห็นชัดด้วยปัญญาจึงละได้ เป็นไฉน ? คือ โลภะ...โทสะ...โมหะ...ความโกรธ...ความผูกโกรธ...ความลบหลู่....ความยกตัวกดเขาเขาไว้...ความตระหนี่ พึงละ มิใช่ด้วยกาย มิใช่ด้วยวาจา ต้องเห็นชัดด้วยปัญญาจึงละได้...” (องฺ.ทสก.24/23/41)
ให้สังเกตคำว่า กิเลส มีโทสะ เป็นต้น ท่านก็เรียกว่า "ธรรม" แล้วกิเลสเหล่านั้นแหละจะละมันได้ต้องมีปัญญาที่เห็นมันชัดๆจึงจะละมันได้ คือ เห็นโทษของมันก่อน
ให้สังเกตคำว่า กิเลส มีโทสะ เป็นต้น ท่านก็เรียกว่า "ธรรม" แล้วกิเลสเหล่านั้นแหละจะละมันได้ต้องมีปัญญาที่เห็นมันชัดๆจึงจะละมันได้ คือ เห็นโทษของมันก่อน
นี่ภาษาบาลีต้องแปลไทยให้เข้าใจก่อน
กิเลสแปลว่าไม่รู้ความจริงตามคำสอนเดี๋ยวนี้
ปัญญาแปลว่ารู้ถูกเข้าใจถูกตรงจริงตามคำสอนที่กายใจตนทันทีที่มีผู้กล่าวให้รู้ตัวว่าไม่รู้
แค่กะพริบตามีจิตเกิดดับนับไม่ถ้วนครบ6ทางดับสะสมที่จิตแล้วอันเก่าดับไม่กลับมาให้แก้ไขได้
กิเลสเกิดตั้งแต่ขณะที่3ดับแสดงว่าเดี๋ยวนี้มีกิเลสใหม่ดับสะสมเพิ่มแล้วแก้ต้องแก้ที่คิดตามเดี๋ยวนี้
ทุกครั้งที่กะพริบตาไม่ระลึกตามการฟังคำสอนแสดงว่าไม่มีปัญญาแทรกเกิดเข้าแทนกิเลสตนเองไงคะ
ขาดการฟังคือไม่พึ่งจิตได้ยินเสียงความจริงตรงขณะไม่มีทางให้เกิดปัญญารู้ตรงตามได้จึงต้องเพียรฟัง
อ่านคือจิตคิดนึกหลังเห็นดับเป็นคิดเรื่องราวตามความหมายตัวอักษรแล้วตีความต่อเอาเองมันผิดทางไง
การฟังเป็นการตามรู้เสียงคิดตามเสียงตรงคำตรงขณะที่ทำให้คิดตามเข้าใจความจริงที่จิตกำลังมีเดี๋ยวนี้ฟังไหม
