นับว่าเป็นเรื่องแปลกและน่าใจหาย ที่คนสมัยนี้กลับไม่เข้าใจว่า พระไตรปิฎกคืออะไร ทำไมต้องรักษาพระไตรปิฎก ทำไมต้องเอาพระไตรปิฎกมาเป็นมาตรฐาน หรือเป็นเกณฑ์วินิจฉัยว่า อะไรเป็นธรรมวินัย อะไรเป็นคำสอนของพระพุทธเจ้า

หากปราศจากความเข้าใจพื้นฐานเช่นนี้เสียแล้ว บางคนก็อาจไปไกลถึงขนาดที่ทึกทักเอาผิดๆ ว่า คำสอนของพระพุทธเจ้า ใครจะว่าอย่างไรก็ได้

พระไตรปิฎก คือคัมภีร์ที่คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า หรือพระธรรมวินัยสถิตอยู่ คำว่า ติปิฎก ในภาษาบาลีแปลว่า “ตะกร้า ๓ ใบ (ที่บรรจุคำสอน)” หมายถึงหลักคำสอนหมวดใหญ่ ๓ หมวด

เนื่องจากพระพุทธเจ้าตรัสไว้อย่างชัดเจนว่า พระธรรมวินัย จะเป็นศาสดาแทนพระองค์ภายหลังที่พระองค์ล่วงลับไปแล้ว พระไตรปิฎกจึงเป็นที่ที่ชาวพุทธยังสามารถเข้าเฝ้าพระศาสดาของตน และศึกษาพระปริยัติศาสน์ แม้พระองค์จะเสด็จปรินิพพานไปกว่า ๒,๕๐๐ ปีแล้วก็ตาม

การสังคายนาครั้งแรก ซึ่งมีวัตถุประสงค์ในการรวบรวมและจัดหมวดหมู่พุทธพจน์ ได้จัดขึ้นภายหลักจากพุทธปรินิพพาน ๓ เดือน เนื่องจากเป็นการดำเนินการโดยที่ประชุมพระอรหันตเถระ ๕๐๐ องค์ การสังคายนาครั้งนี้ จึงเป็นจุดเริ่มต้นของพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทดังที่เรารู้จักกันในปัจจุบัน

ในระหว่างการสังคายนา เมื่อมีการลงมติยอมรับคำสอนส่วนใดแล้ว ที่ประชุมก็จะสวดพร้อมๆกัน เนื้อหาที่สวดนี้จึงถือเป็นการรับรองว่า ให้ใช้เป็นแบบแผนที่จะต้องทรงจำชนิดคำต่อคำเพื่อถ่ายทอดแก่ผู้อื่นและสืบทอดแก่อนุชน

คำสอนดังที่สืบทอดกันมาด้วยปากเปล่าเช่นนี้ ได้จารึกเป็นลายลักษณ์อักษรเป็นครั้งแรกในคราวสังคายนาครั้งที่ ๔ ที่จัดขึ้นในประเทศศรีลังกา เมื่อราวปี พ.ศ.๔๖๐

หลังจากเวลาผ่านไป ๒,๕๐๐ ปีและภายหลักการสังคายนาครั้งสำคัญ ๖ ครั้ง พระไตรปิฎกบาลีของพระพุทธศาสนาฝ่ายเถรวาทเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่าเป็นบันทึกคำสอนของพระพุทธเจ้าที่เก่าแก่ที่สุด ดังเดิมที่สุดสมบูรณ์ที่สุด ที่ยังคงมีอยู่ในปัจจุบัน

ในฐานะที่เป็นแหล่งอ้างอิงขั้นสุดท้ายสูงสุด พระไตรปิฎกใช้เป็นมาตรฐานหรือเกณฑ์ตัดสินว่าคำสอนหรือวิธีปฏิบัติอย่างหนึ่งอย่างใดเป็นพระพุทธศาสนาจริงหรือไม่ ดังนั้น จึงเป็นหน้าที่และความรับผิดชอบของชาวพุทธทุกคนที่จะรักษาปกป้องพระไตรปิฎก ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดต่อการอยู่รอดของพระพุทธศาสนา และดังนั้น จึงหมายถึงต่อประโยชน์สุขของชาวโลกด้วย

หนังสือเล่มนี้ จะบรรยายเรื่องราวทั่วไปเกี่ยวกับพระไตรปิฎก ด้วยการกล่าวถึงปัญหาสำคัญๆ เช่น
พระไตรปิฎกคืออะไร ?
ทำไมถึงมีความสำคัญมาก ?
การสังคายนาคืออะไร และดำเนินการอย่างไร ?
พระไตรปิฎกมีการรักษาสืบทอดมาถึงเราได้อย่างไร ?
มีความสัมพันธ์เกี่ยวข้องกับโลกยุคปัจจุบันอย่างไร ?

นอกจากนี้ ยังได้สรุปสาระโดยย่อของพระไตรปิฎกพร้อมทั้งกล่าวถึงคัมภีร์ประกอบอีกด้วย

(หน้า ๑)

ต้องการรู้เรื่องใดๆ เลือกตามลิงค์นั้นๆ


พระพุทธศาสนาไม่ใช่ปรัชญา

viewtopic.php?f=1&t=54930

พุทธพจน์: แก่นแท้ของพรพุทธศาสนา

viewtopic.php?f=1&t=54931

ข้อควรรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับพระไตรปิฎก

viewtopic.php?f=1&t=54932

พระไตรปิฎกกับพระรัตนตรัย

viewtopic.php?f=1&t=54951

พระไตรปิฎก กับ พุทธบริษัท ๔

viewtopic.php?f=1&t=54952

พระไตรปิฎก กับ พระสัทธรรม ๓

viewtopic.php?f=1&t=54955

พระไตรปิฎก กับ ไตรสิกขา

viewtopic.php?f=1&t=54962


สังคายนา คือ อะไร

viewtopic.php?f=1&t=54963

ปฐมสังคายนา + กำเนิดเถรวาท

viewtopic.php?f=1&t=54964


พระไตรปิฎกเกิดขึ้นได้อย่างไร

viewtopic.php?f=1&t=54987

พระไตรปิฎก มีการรักษาสืบทอดมาถึงเราได้อย่างไร

viewtopic.php?f=1&t=54988

พระไตรปิฎก ที่มีการท่องจำมีความแม่นยำเพียงไร + พระไตรปิฎกที่เป็นลายลักษณ์อักษรเล่า

viewtopic.php?f=1&t=55003

ฉัฏฐสังคีติและภายหลังจากนั้น

viewtopic.php?f=1&t=55004

พระไตรปิฎกเข้ากันได้กับสถานการณ์ของโลกปัจจุบัน (ปัญหาวงซ้อน ๓ ชั้นของมนุษย์) + การจัดหมวดหมู่คัมภีร์ในพระไตรปิฎก + สาระสำคัญของพระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม

viewtopic.php?f=1&t=55005

อรรถกถาและคัมภีร์รุ่นต่อมา + บทสรุป

viewtopic.php?f=1&t=55010&p=412760#p412760