ลานธรรมจักร http://www.dhammajak.net/forums/ |
|
จักขุมี ๕ อย่าง http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=1&t=54590 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 25 ก.ย. 2017, 13:54 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | จักขุมี ๕ อย่าง | ||
จักขุปสาทรูป ซึ่งมีความใสของมหาภูตรูปที่กระทบอารมณ์เป็น ลักษณะ และมีการแสวงหารูปารมณ์เป็นกิจ มีการทรงคงอยู่ของจักขุวิญญาณเป็นผล และมีมหาภูตรูปอันเกิดจากกรรมเป็น เหตุใกล้ คือ กัมมชรูปนั่นเอง จักขุปสาทรูปนี้ไม่ได้หมายถึงดวงตาหรือลูกตา ตามที่พวกเราทุกๆ คนเข้าใจ แต่ความจริงนั้น จักขุปสาทรูปหมายถึงเฉพาะประสาทตาเท่านั้น หรือแก้วตา หรือนัยน์ตาที่อยู่กลางตาดำ นั่น จักขุปสาทรูปนี้เป็นรูปธรรม ซึ่งมี ความสามารถในการรับรูปารมณ์ คำว่ารูปารมณ์ในที่นี้ ถ้าพวกเรายังไม่ลืมก็คือรูปสีนั่นเอง ซึ่งจะรู้ได้ทางตาเท่านั้น รูปารมณ์ นี้เป็นวัตถุอันเป็นที่ตั้ง จักขุปสาทรูปนี่เป็นที่ตั้งแห่งจักขุวิญญาณเราอย่าลืมว่านามธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งวิญญาณหรือจิตนั้น จะต้องอาศัยรูปเป็นตัวเกิด จักขุปสาทรูปนี้ก็เช่นเดียวกัน จะต้องให้เป็นที่อาศัยของจักขุวิญญาณ ฉะนั้นเมื่อเวลาเราดูอะไร ถ้าจักขุปสาทนั้นใส และมีรูปารมณ์กับจักขุปสาทรูปสัมผัสกันแล้ว จักขุวิญญาณซึ่งอาศัยจักขุปสาทรูปก็เกิดขึ้น นั่นคือ การแลเห็น ของเรานั่นเอง อนึ่ง คำว่าจักษุนี้จำแนกออกเป็น ๒ ประการ นี่ เป็นภาษาธรรมะ คือ ประการแรกเรียกว่าปัญญาจักขุ ประการที่สอง เรียกว่างมังสจักขุ
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 25 ก.ย. 2017, 14:02 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: จักขุมี ๕ อย่าง |
ปัญญาจักขุนี่มีการใช้เฉพาะในทางธรรมะ ส่วนมังสจักขุนั้นเป็นเรื่องของปุถุชนทั่วๆ ไปที่จะพึงมี เมื่อเรามาพูดถึงปัญญา จักขุแล้ว ก็อยากจะแนะนำให้พวกเราทุกคน ได้รู้จักว่าปัญญาจักขุนั้นมันจำแนก ออกได้เป็นประการใดบ้าง ปัญญจักขุ นี้หมายถึง การรู้ด้วยปัญญา เป็นการรู้ทางใจไม่ใช่ เป็นการรู้ทางนัยน์ตา ซึ่งมีอยู ๕ ชนิดด้วยกัน ๑. พุทธจักขุ เป็นญาณที่รู้อัชฌาสัยของสัตว์โลก ได้แก่ อาสยาสนุสยญาณ เป็นญาณที่รู้อัชฌาสัยของเวไนยสัตว์ทั้ง หลาย ประการหนึ่ง และความหมายอันที่ ๒ คือ อินทริยปโรปริยัตติญาณ คือเป็นญาณที่สามารถรู้อินทรีย์ของสัตว์ทั้งหลายว่า ยิ่งหรือ หย่อนเพียงใด อีกประการหนึ่งองค์ธรรมได้แก่ มหากิริยา ญาณสัมปยุตตจิต ๔ โดยเฉพาะอินทริยปโรปริยัตติญาณนี้ หมายถึง รู้ความแก่กล้าของอินทรีย์สัตว์โลกทั้งหลายนั้นมีประการใด ๒. สมันตจักขุ หมายถึง คือ สัพพัญญุตญาณ คือเป็นญาณที่ สามารถรอบรู้สิ้นปวง สังขตธรรม คือเป็นญาณที่รู้ปวง สังขตธรรม หรืออสังขตธรรม ซึ่งองค์ธรรม ได้แก่ มหากิริยาญาณสัมปยุตตจิต ดวงที่ ๑ เราจะเห็นได้ว่าองค์ธรรมของพุทธจักขุ นั้น องค์ธรรมได้แก่ มหากิริยาญาณสัมปยุตตจิตด้วยจิต ๔ แต่องค์ธรรมของ สมันตจักขุ เป็น มหากิริยาญาณสัมปยุตตด้วยจิต ดวงที่ ๑ สังเกตดูจะผิดกัน ๓. ญาณจักขุ คือ อรหัตมรรคญาณ ญาณเป็นญาณของพระ อรหันต์ องค์ธรรมได้แก่ ปัญญาเจตสิก ที่อรหัตตมัคคจิต ๔. ธัมมจักขุ คือเป็นญาณของพระอริยะทั้ง ๓ คือ โสดาหนึ่ง สกาทาคามีหนึ่ง อนาคามีหนึ่ง องค์ธรรมตัวนี้ได้แก่ ปัญญาเจตสิกใน มัคคจิตเบื้องต่ำทั้ง ๓ คือโสดาปัตติมรรค สกทาคามิมรรค อนาคามิมรรค ๕. ทิพพจักขุ ญาณที่รู้ด้วยตาทิพย์คืออภิญญา องค์ธรรมได้แก่ อภิญญาจิต ๒ อภิญญาจิต ๒ นี่หมายความถึง โลกีย อภิญญจิต ๑ และ โลกุตตรอภิญญาจิต ๑ นี่ และขอให้พวกเราได้รู้ด้วยว่า พุทธจักขุ ๑ สมันตจักขุ ๑ มีได้เฉพาะองค์สมเด็จพระ สัมมาสัมพุทธเจ้าเท่านั้น คนอื่นมีไม่ได้ แม้แต่พระอรหันต์ก็ไม่มี ดังนั้น การที่ใครอวดรู้ว่า อินทรีย์ใครแก่กล้า คนไหนอ่อน คน ไหนเบาเพียงใด เป็นเรื่องโกหก ทีนี้เราก็มาถึงเมื่อปัญญาญาณเราได้รู้แล้ว ๕ ประการ ต่อไปนี้ก็ เป็นเรื่องของ มังสจักขุ คือการเห็นด้วยตาเนื้อ ไม่ใช่รู้ ด้วยตาปัญญา ได้แก่จักษุของสัตว์ทั้งหลาย ซึ่งองค์ธรรมได้แก่จักขุปสาทรูปที่เรา วกำลังพูดกันอยู่นี้ ปัญญาจักขุ ๕ มังสจักขุ ๑ รวมเป็น ๖ เรียกสั้นๆว่า จักขุ ๖ เมื่อเอ่ยถึงจักขุ ๖ ก็หมายถึงปัญญาจักขุ ๕ มังสจักขุ ๑ นี่ แหละ นี่เป็นการที่เราทำความรู้จัก กับปสาทรูป ตามที่ได้กล่าวมานี้ เป็นเรื่องของจักขุปสาทรูป |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 25 ก.ย. 2017, 14:43 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: จักขุมี ๕ อย่าง | ||
พุทธจักขุ กับสมนันตจักขุ ทั้ง ๒ นี้ จะมีแต่ในพระพุทธเจ้าเท่านั้น แม้ในพระอรหันต์ก็ไม่มี
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 26 ก.ย. 2017, 06:24 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: จักขุมี ๕ อย่าง | ||
จักขุทวารหมายเอา แค่ช่องตรงกลางตา ( ในภาพที่เป็นสีดำ ) ทวาร แปลว่าประตู จักขุแปลว่า ตา อาจจะเข้าใจก็ได้ว่า ประตูตา แต่จะไม่มีใครจะใช้พูดกัน หมายเป็นช่องทางเข้าออกของวิถีจิตที่มารับรูปารมณ์ ส่งผ่านให้มโนทวาร ยังมีคำที่ใกล้เคียงกันอีกหลายคำ จักขุประสาท น. ส่วนสําคัญของตา ทําให้แลเห็น. จักขุวิญญาณ ความรู้อันอาศัยทางตาเกิดขึ้น. จักขุสัมผัส อาการที่ตากับรูปและจักขุวิญญาณประจวบกัน. จักขุนทรีย์ คือความเป็นใหญ่ในการเห็นทางตา จะค่อยๆทำความเข้าใจกันให้ตรงในโอกาสต่อไป
|
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |