ความหมายคำว่า "ธรรม" สรุปตรงกันหรือยังว่า มันคืออะไร

สมาชิกบางท่านกล่าวว่า ตำราบางเล่ม มีการตัดต่อเพิ่มเติมนะครับ

หรืออีกนัยหนึ่ง คำว่า อนตฺตา อสารกฏฺเฐน
แปลว่า เพราะไม่มีแก่นสาร หรือไม่อยู่ภายใต้อำนาจของใคร ฉะนั้นจึงชื่อว่า อนัตตา
หมายความว่า ธรรมดารูปธรรมย่อมไม่เป็นสาระ ทุกๆ ขณะย่อมไปสู่ความดับ
เมื่อปราศจากชีวิต อุสมาเตโชและวิญญานทั้ง ๓ นี้แล้ว จะหารูปที่ใช้การสักอันหนึ่งก็ไม่ได้
เมื่อจวนจะตายก็ดี จะเอารูปที่เป็นสาระแล้วใช้การสิ่งหนึ่งสิ่งใดก็ไม่ได้ ว่าโดยอาการก็มีเกิดดับเสมอ

ฉะนั้นพระบรมศาสดาเปรียบเทียบอุปมาไว้ว่า เผณปิณฺ ฑูปมํ รูปํ
แปลว่ารูปเหมือนต่อมน้ำ ส่วนนามกเหมือนกันจะกระทบหรือจับไม่ได้
เอาเวทนาสัญญาเหล่านี้ไปใช้การกับสิ่งหนึ่งสิ่งใดก็ไม่ได้ เกิดความดับสูญไป
ห้ามไม่ให้เกิดหรือดับก็ไม่ได้ เพราะฉะนั้น โดยสภาวะจึงเรียกว่า อนัตตา

แล้วท่านมีความคิดเห็นว่ายังไงล่ะ

"นิพพาน" ก็จะเป็นอย่างที่ลุงหมาน อธิบายข้างบนแหละครับ
คือ ไม่มีแก่นสาร ไม่มีสาระ เกิดดับเสมอ ..

คำว่า ไม่มีแก่นสาร นี่ ใครมาแปล นอกอรรถกถา หรือเปล่า

แต่งเติม เกินไปกว่า อรรถกถา หรือเปล่า

หลวงตาฯ ท่านเปรียบ "อัตตา อนัตตาและนิพพาน" ไว้น่าฟังนะครับ
แล้วแต่ใครจะเชื่อหรือไม่เชื่อ ขอให้พิจารณาแล้วกัน ..

"อัตตา อนัตตา" เป็นทางก้าวเดินเพื่อ "พระนิพพาน"

"อัตตา อนัตตา เปรียบเหมือนบันได นำเราเข้าสู่บ้าน เมื่อถึงบ้านแล้ว
จะเอาบันไดมาเป็นบ้านได้อย่างไร บ้านก็คือบ้าน บันไดก็คือบันได"

อัตตาที่ลุงหมานว่า กับ อัตตา หรือ ตัวตน นี้ เหมือนกันหรือต่างกันครับ

-อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ ตนเป็นที่พึ่งของตน

-อตฺตทีปา อตฺตสรณา จงมีตนเป็นเกาะ จงมีตนเป็นทีพึ่ง

-อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตา บัณฑิตทั้งหลาย ย่อมฝึกตน

-สุทฺธิ อสุทฺธิ ปจฺจตฺตํ ความบริสุทธิ์ ไม่บริสุทธิ์เป็นของเฉพาะตัว

-อตฺตานญฺเจ ปิยํ ชญฺญา น นํ ปาเปน สํยุเช หากรู้ตัวว่าเป็นที่รัก ก็ไม่ควรเอาตัวนั้นไป

เกลือกกลั้วกับความชั่ว

ฯลฯ

จะขออุปมาบ้าง พระองค์ตรัสว่า ธรรมทั้งหลายเป็น อนัตตา
ที่นี้คำว่า อนัตตา นั้น ถูกปกปิกไว้ด้วยผ้าคลุมไว้ เราจึงมองไม่เห็น อนัตตา
จึงเข้าใจว่า มันเป็น อัตตา ตราบใดที่ผู้มีปัญญา คือได้เปิดผ้านั้นดู
แล้วจะเข้าใจว่าสิ่งที่ถูกผ้าคลุมไว้เป็น อนัตตา ดังนี้

ผ้าที่คลุมไว้นั้นได้แก่ สันตติ และ ฆนะ
จึงเห็นสันตติเกิดขึ้นสืบต่อกันอยู่อย่างนั้นไม่ขาดสายเหมือนว่าไม่เกิดไม่ดับ
ส่วน ฆนะ นั้น เราก็เห็นว่าเป็นกลุ่มเป็นก้อนไม่เกิดไม่ดับ