มโนทวาร ตามความเข้าใจคุนน้องคือ อาการของจิตสังขารที่ปรุงแต่งขึ้นเมื่อได้รับผัสสะจากทวารทั้ง 6 บางครั้งมโนทวารก็สามารถเกิดเองได้โดยที่ไม่ต้องมีผัสสะเป็นเหตุปัจจัย แต่อาศัย ใจนั่นคือธรรมมารมณ์ปรุงแต่งนึกคิดเรื่องราวขึ้นมา ยกตัวอย่าง นั่งอยู่เฉยๆก็คิดเรื่องนั้นเรื่องนี่ในอดีต นั่นคืออาศัยความทรงจำ(สัญญา)ปรุงแต่งขึ้น นั่นคือจิตสังขารปรุงแต่ง คุนน้องตอบตามที่ตนเองรู้ และปฏิบัติมานะเจ้าค่ะ

มาบอกสาเหตุที่ตั้งกระทู้ครับ เป็นเพราะถูกปรามาสบ่อยๆว่า
เก่งแต่ทฤษฎี ไปเคยปฏิบัติ ก็เลยอยากให้คนที่เก่งปฏิบัติมาตอบครับว่า

ทั้งสมองและหัวใจ เป็นที่อาศัยทำให้เกิดจิตได้
คนเก่งทฤษฎีไม่รู้หรอกครับ มันต้องคนที่ปฏิบัติ มองเห็นสภาวะธรรม
รู้ปรมัตถ์แท้ๆครับ

ไม่รู้ ว่าใช่หรือปล่าว 2ปีที่แล้วนั่งสมาธิอยู่ในตอนดึก พิจารณาเสียง ก็ได้ยินเสียงมอเตอร์ไซค์แล่นผ่านถนนใกล้ๆบ้าน ครั้งนั้นเป็นครั้งแรกที่เริ่มสนใจในการพิจารณาธรรมตามความเป็นจริง คุณโฮฮับเคยเข้าไปตอบ เสียงเป็นของจริงเพราะเกิดขึ้นและดับไป (รัศมีของการได้ยินของโสต) แต่มโนได้เกิดขึ้นว่าเป็นเสียงของมอเตอร์ไซค์ ไม่ใช่ความจริง นั่นก็นานมาแล้ว

แนะนำทั้งผู้ปริยัติและปฏิบัติ หาเข็ม (เย็บผ้า ไม่มีเข็มก็เอาไม้เสียบลูกชิ้นปิ้งก็ได้) มาเล่มหนึ่ง ทิ่มเข้าไปที่แขน จิตก็จะเกิดที่แขน ทิ่มลงไปลึกๆที่ท้อง จิตก็จะเกิดที่ท้อง ฯลฯ ทิ่มเข้าไปใต้ราวนมด้านซ้ายแทงลงไปลึกๆ ให้ถึงหัวใจ จิตก็เกิดที่ตรงนั้นๆ ทิ่มที่หัวกะโหลกให้ทะลุถึงสมอง จิตก็จะเกิดทีนั่น แทงไปตามช่อง (ทวาร) ต่างๆ จิตก็เกิดที่นั่น ทดลองทำดู ดูจิตนะ

ซี่ซั่วพูดไปเรื่อย ถามหน่อยตอนที่เราเอาเข็มมาแทงตัวเองแบบนั้น
เราเป็นหุ่นยนต์หรือเปล่า มือเราเอาเข็มมาแทงเอง โดยไม่ต้องอาศัยจิตได้มั้ย
ก่อนที่จะเอาเข็มมาแทง จิตมันเกิดตั้งแต่ปีมะโว้แล้ว จิตมันเกิดแล้วปรุงแต่งแล้ว
จนเป็น...กายสังขาร

กายสังขารเกิดจาก การที่จิตไปปรุงแต่งรูปกาย ให้กระทำกรรมไปตามเจตนาของจิต
ดังนั้นจิตมันเกิดที่ ใจกับธัมมารมณ์ เมื่อเกิดแล้ว เป็นวิถีจิต เป็นกระบวนการขันธ์
เป็นสังขารที่เรียกว่า....หลงอันมีโลภะเป็นปัจจัยร่วม
ขณะที่แทงตัวเองผลก็คือ จิตเป็นวิบาก อันเป็นผลมาจาก
จิตตัวแรกนั้นก็คือ มโนวิญาณ