เจ้าค่ะ แบบนี้คงจะได้เจอกันในชั้น สุธาวาส สินะเจ้าค่ะ อิอิ

เข้ามาอ่านที่คุณเขียนโต้ตอบกันไปมาแล้วนั่งขำค่ะ นี่แหละค่ะที่เราบอกว่าโลกของกิเลส

ทีนี้คุยเรื่องบรรลุธรรมต่อน่ะค่ะ คงต้องรอท่านผู้รู้มาแนะนำแล้วล่ะค่ะ
ว่าคนที่อยู่ในโลกที่มีกิเลสต่างๆเย้ายวนใจนั้น จะมีหนทางที่จะบรรลุธรรมได้หรือไม่ค่ะ
ขอเรื่องบรรลุธรรมต่อน่ะค่ะ
ส่วนเรื่องวัยทองเอาไว้ทีหลังน่ะค่ะ

ว่าเรื่องการบรรลุธรรมต่อนะครับ

เมื่อเราถือพระพุทธองค์เป็นศาสดาแล้วก็คงต้องปฏิบัติตามแนวธรรมที่ทรงวางไว้

คือละอกุศลที่มีแล้ว และไม่สร้างอกุศลใหม่ขึ้นมาอีก

ทำกุศลที่ยังไม่มีให้เกิดมี รักษากุศลที่มีแล้วและเพิ่มพูนให้ถึงพร้อม

เจริญภาวนาทางจิตให้เห็นแจ้ง นี่แหละครับ ผมว่าวงล้อแห่งธรรมย่อมหมุนไปด้วยหลักง่ายๆอย่างนี้

ขอให้ทำจริง ไม่ทอดทิ้ง คงใกล้เข้าไปและถึงได้ในสักวันอันใกล้แน่นอน

สนองเจตนารมเจ้าค่ะ ดิฉันเอาผลการปฏิบัติที่เข้าถึงกระแสธรรม มาให้เทียบเคียงดู ถ้ามีอารมณ์คล้ายๆกับดิฉันก็แปลว่าเข้าถึงกระแสธรรมแล้ว แต่ก่อนอื่นต้องทำความเข้าใจก่อนนะค่ะว่า การจะเป็นโสดาบัน จะต้องละ ขันธ์5 ยึดมั่นถือมั่นในตัวเราว่ามีเรา มีศรัธทราต่อพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ อย่างไม่งมงาย และอีกอย่าง ต้องมีศีลที่บริสุทธิ์ แล้วการละขันธ์5 ดิฉันก็อยากรู้ว่า คนอื่นมีสภาวะอารมณ์แบบไหนกัน ที่บอกละขันธ์5ไม่รู้ละได้จริงอย่างที่พูดหรือป่าว
การละขันธ์5 ที่มีอารมณ์เป็นสัมมาทิฏฐิ ผลจะต้องออกมาเป็นแบบนี้ ส่องกระจกไม่รู้สึกไม่พอใจ หรือ พอใจ ในรูปลกษณ์ของตัวเองเห็นก็สักแต่ว่าเห็น ไม่รู้สึกอยากได้ของสวยๆงามๆไม่ ไม่อยากได้เครื่องประดับ ไม่อยากได้เสื้อผ้าแบรนเนม ไม่แต่งตัว พูดง่ายๆ ปล่อยวาง(ตอนนี้ดิฉันเห็นตัวเองในกระจกเหมือนศพเน่าบ้าง เห็นเป็นโครงกระดูกบ้าง ไม่แต่งเนื้อแต่งตัวเหมือนแต่ก่อนไม่รักสวยรักงาม เป็นอิเพิ้ง
ลองไปเทียบเคียงดูนะเจ้าค่ะ ว่ามีอารมคล้ายๆแบบนี้หรือเปล่า ไม่ใช่บอกตัวเองว่า ละขันธ์5 เราไม่เอามัน มันไม่ใช่ตัวตนของเรา แต่ ไปซื้อนาฬิกาแพงๆมาใส่ อยากได้กระเป๋าหลุยติงต๊อง รักสวยรักงาม นั่นมันผิดแล้ว เพราะการละความยึดมั่นถือมั่นว่าเรามีเรา จะไม่มีอารมณ์อยากได้ของที่เป็นสิ่งของนอกกายเจ้าค่ะ

ต่อไปคงได้เห็นผู้บรรลุธรรม ผู้ไม่ยึดมั่นถือมั่นขันธ์ 5 ในเมืองไทยขี้ไม่ล้างก้น

ต้องมีแรงบันดาลใจครับ...หากอยู่แต่กับตัวเราเอง..ดูจะเนือย..เนือย..ไปเรื่อง ๆ
หากได้พบกัลนยาณมิตร...ครูอาจารย์..ที่ถึงพร้อม...นี้นะ..จะได้ใจอย่างไม่ต้องพูดถัง

กิเลส...ไม่ว่าสมัยไหน..มันก็เหมือนกัน...
บุญเราก็ไม่น้อย...พระธรรมคำสอนก็ยังสมบูรณ์...ผู้ที่เขาบรรลุก็มี
แล้ว...กับเราทำไมถึงจะเป็นไปไม่ได้

มีแต่กิเลส..เท่านั้นแหละที่บอกเราว่าเป็นไปไม่ได้

นี้ให้คือการคิดให้กำลังใจกับตัวเอง....

สวัสดีครับคุณ nongkong
ขอถามสักหน่อยนะครับ...ที่ว่าละขันธ์ 5 นั้น..ละอะไรได้...ขอบคุณครับ

กระดาษติ๊ดชู่เช็ดก้อด้าย....

ดูวิธีละของพวกเราชาวพุทธแล้วทำท่าจะเฉียดๆใกล้ไปทางโน้น ^

“อะไรทำให้ผู้ปฏิบัติธรรมบรรลุมรรคผลช้าเร็วต่างกัน”

คำตอบได้แก่ อินทรีย์ 5 ที่ทำให้บุคคลฝึกหัดพัฒนาตนช้าเร็วกว่ากัน

บางคนอาจฝึกซ้อมไม่ต้องมาก ก็ประสบความสำเร็จโดยง่าย
บางคนอาจฝึกหัดใช้เวลานาน แต่ฝึกไปสบายๆก็สำเร็จ
บางคนทั้งฝึกยากลำบาก ทั้งต้องใช้เวลายาวนาน จึงสำเร็จ
บางคนจะฝึกหัดอย่างไรก็ไม่อาจประสบความสำเร็จเลย

นอกเหนือจากความแตกต่างระหว่างบุคคลแล้ว ความสำเร็จและความช้าเร็วเป็นต้น ยังขึ้นต่อปัจจัยอื่นอีก โดยเฉพาะการฝึกที่ถูกวิธี
การมีผู้แนะนำหรือครูดีที่เรียกว่ากัลยาณมิตร ตลอดจนสภาพในกาย และสภาพแวดล้อมทางกายภาพเป็นต้น

โดยนัยนี้ท่านจึงจำแนกการปฏิบัติธรรมที่ประสบความสำเร็จออกเป็น 4 ประเภท เรียกว่า ปฏิปทา 4 คือ

1. ทุกขา ปฏิปทา ทันธาภิญญา ปฏิบัติยากลำบาก ทั้งรู้ช้า
2. ทุกขา ปฏิปทา ขิปปาภิญญา ปฏิบัติยากลำบาก แต่รู้เร็ว
3. สุขา ปฏิปทา ทันธาภิญญา ปฏิบัติสะดวกสบาย แต่รู้ช้า
4. สุขา ปฏิปทา ขิปปาภิญญา ปฏิบัติสะดวกสบาย แต่รู้เร็ว

ในบรรดาองค์ประกอบต่างๆหลายๆอย่างที่ทำให้ปฏิบัติยากหรือง่าย รู้ได้ช้าหรือเร็วนั้น สมาธิก็เป็นปัจจัยแห่งความแตกต่างอย่างหนึ่งด้วย

หลักธรรมที่เป็นเครื่องวัดความพร้อม และบ่งชี้ความก้าวหน้า ช้า หรือ เร็ว ของบุคคลในการปฏิบัติธรรม ได้แก่ อินทรีย์ 5 คือ ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ และปัญญา

หลักธรรมชุดนี้ใช้สำหรับการปฏิบัติธรรมได้ทั่วไปตั้งแต่ต้นจนถึงที่สุด มิใช่ใช้เฉพาะสำหรับการเจริญสมาธิเท่านั้น


อินทรีย์ แปลว่า สภาพที่เป็นใหญ่ในกิจของตน คือธรรมที่เป็นเจ้าการในการทำหน้าที่อย่างหนึ่งๆ

ในที่นี้ หมายถึง เป็นเจ้าการในการทำหน้าที่กำจัดกวาดล้างอกุศลธรรมซึ่งเป็นฝ่ายตรงข้าม เช่น ความเพียร กำจัดความเกียจคร้าน ทำให้เกิดความพร้อมในการทำงาน และปฏิบัติธรรมก้าวหน้าไปได้


ความหมายของอินทรีย์ 5 อย่างนั้น ท่านแสดงสรุปได้ดังนี้


1. ศรัทธา (เรียกเต็มว่าสัทธินทรีย์) พึงเห็นได้ในโสดาปัตติยังคะ 4 ว่าโดยสาระก็คือศรัทธาในตถาคตโพธิ หรือตถาคตโพธิสัทธานั่นเอง
กิจ หรือ หน้าที่ของศรัทธา คือ ความน้อมใจดิ่ง หรือเด็ดเดี่ยว (อธิโมกข์)

ความหมายสามัญว่า ความเชื่อที่มีเหตุผล มั่นใจในความจริง ความดีของสิ่งที่นับถือหรือปฏิบัติ


2. วิริยะ (เรียกเต็มว่าวิริยินทรีย์) พึงเห็นได้ใน สัมมัปปธาน 4 บางทีพูดให้สั้นลงว่า ความเพียรละอกุศลธรรม และทำกุศลธรรมให้ถึงพร้อม การมีความแข็งขันบากบั่นมั่นคง ไม่ทอดธุระในกุศลธรรม
หน้าที่ของวิริยะ คือ การยกจิตไว้ (ปัคคาหะ)

ความหมายสามัญว่า ความเพียรพยายาม มีกำลังใจ ก้าวหน้าไม่ท้อถอย


3. สติ (เรียกเต็มว่า สตินทรีย์) พึงเห็นได้ในสติปัฏฐาน 4 บางแห่งว่า สติที่ได้ด้วยปรารภสติปัฏฐาน 4 หรือตัวสติปัฏฐาน 4 นั่นเอง บางที่ให้ความหมายง่ายลงมาว่า การมีสติ การมีสติครองตัวที่ยวดยิ่ง สามารถระลึกนึกทวนถึงกิจที่ทำคำที่พูดแล้วแม้นานได้
หน้าที่ของสติ คือ การดูแล หรือคอยกำกับจิต (อุปัฏฐาน)

ความหมายสามัญว่า ความระลึกได้ กำกับใจไว้กับกิจ นึกได้ถึงสิ่งที่พึงทำพึงเกี่ยวข้อง

4. สมาธิ (เรียกเต็มว่า สมาธินทรีย์) พึงเห็นได้ในฌาน 4 หรือพูดอย่างง่ายได้แก่ การทำภาวะปล่อยวางให้เป็นอารมณ์แล้วได้สมาธิ ได้เอกัคคตาแห่งจิต
หน้าที่ของสมาธิ คือ การทำจิตไม่ให้ส่าย (อวิกเขปะ)

ความหมายสามัญว่า ความมีใจตั้งมั่นแน่วแน่ในกิจ ในสิ่งที่กำหนด

5. ปัญญา (เรียกเต็มว่า ปัญญินทรีย์) พึงเห็นได้ในอริยสัจ 4 คือการรู้อริยสัจ 4 ตามเป็นจริง หรือพูดอย่างง่าย ได้แก่ การมีปัญญา ความประกอบด้วยปัญญาที่หยั่งถึงความเกิดขึ้น และความเสื่อมสิ้นไปซึ่งเป็นอริยะ ทำลายกิเลสได้ อันจะให้ถึงความสิ้นทุกข์โดยชอบ
หน้าที่ของปัญญา คือ การเห็นความจริง (ทัสสนะ)

ความหมายสามัญว่า ความรู้เข้าใจตามเป็นจริง รู้สิ่งที่ทำที่ปฏิบัติ หยั่งรู้ หรือ รู้เท่าทันสภาวะ

มีพุทธพจน์รับรองคำกล่าวของพระสารีบุตรว่า อินทรีย์ 5 อย่างนี้ส่งผลเป็นปัจจัยต่อเนื่องกัน กล่าวคือ ศรัทธาทำให้เกิดความเพียร

ความเพียรช่วยให้สติมั่นคง

เมื่อสติมั่นคงแล้ว กำหนดอารมณ์ก็จะได้สมาธิ

เมื่อมีสมาธิแล้ว ก็จะเกิดความเข้าใจมองเห็นซึ้งถึงโทษของอวิชชาตัณหาที่เป็นเหตุแห่งสังสารวัฏ (เหตุแห่งความทุกข์) มองเห็นคุณค่าของนิพพาน ซึงเป็นภาวะปราศจากความมืดแห่งอวิชชาและความทุรนทุรายแห่งตัณหา สงบประณีตดีเยื่ยม

ครั้นเมื่อรู้ชัดเข้าใจแจ่มแจ้งด้วยตนเองแล้ว ก็จะเกิดมีศรัทธา ที่เป็นศรัทธาอย่างยิ่ง หรือยิ่งกว่าศรัทธา หมุนเวียนกลับเป็นสัทธินทรีย์อีก ดังพุทธวจนะ

"ดูกรสารีบุตร อริยสาวกนั้นแล เพียรพยายามอย่างนี้ ครั้นเพียรพยายามแล้วก็ระลึกอย่างนี้ ครั้นระลึกแล้ว ก็ตั้งจิตมั่นอย่างนี้ ครั้นตั้งจิตมั่นแล้วก็รู้ชัดอย่างนี้ ครั้นรู้ชัดแล้วก็เชื่อยิ่งอย่างนี้ว่า ธรรมทั้งหลายที่แต่ก่อนนี้ เราเพียงแต่ได้ยินได้ฟังเท่านั้น ย่อมเป็นดังนี้แล ดังเราสัมผัสอยู่ด้วยตัว และเห็นแจ้งแทงตลอดด้วยปัญญาอยู่ในบัดนี้"

คัมภีร์ปฏิสัมภิทามัคค์ แสดงอกุศลธรรมฝ่ายตรงข้ามที่อินทรีย์ 5 จะกำจัดเป็นคู่ๆ ดังนี้

1. ศรัทธา เป็นใหญ่ในหน้าที่น้อมใจดิ่ง หรือมุ่งไปเด็ดเดี่ยว กำจัดอกุศลคือความไม่เชื่อถือ

2. วิริยะ เป็นใหญ่ในหน้าที่ประคองจิต หรือคอยยกจิตไว้ กำจัดอกุศลคือความเกียจคร้าน

3. สติ เป็นใหญ่ในหน้าที่คอยคุ้ม หรือดูแลจิต กำจัดอกุศลคือความประมาท

4. สมาธิ เป็นใหญ่ในหน้าที่ทำจิตไม่ให้ซ่ายส่าน กำจัดอกุศลคือความฟุ้งซ่าน (อุทธัจจะ)

5. ปัญญา เป็นใหญ่ในหน้าที่ดูเห็นตามสภาวะ กำจัดอกุศลคืออวิชชา

คัมภีร์วิสุทธิมัคค์ กล่าวถึงความสำคัญของการปรับอินทรีย์ทั้งหลายให้เสมอกัน โดยย้ำว่าถ้าอินทรีย์อย่างหนึ่งอย่างใดแรงกล้าเกินไป และอินทรีย์อื่นอ่อนอยู่ อินทรีย์อื่นเหล่านั้นก็จะเสียความสามารถในการทำหน้าที่ของตน เช่น

ถ้าศรัทธาแรงไป วิริยะก็ทำหน้าที่ยกจิตไม่ได้ สติก็ไม่สามารถดูแลจิต สมาธิก็ไม่สามารถทำจิตให้แน่ว ปัญญาก็ไม่สามารถเห็นตามเป็นจริง

ตามหลักทั่วไปท่านให้ปรับอินทรีย์เสมอกันเป็นคู่ๆ คือ

ให้ศรัทธาเสมอกับปัญญา

และให้สมาธิเสมอกับวิริยะ

ถ้าศรัทธากล้า ปัญญาอ่อน ก็อาจเลื่อมใสในสิ่งที่ไม่น่าเลื่อมใส

ถ้าปัญญากล้า ศรัทธาอ่อน ก็จะเอียงไปข้างอวดดีเป็นคนแก้ไขไม่ได้เหมือนโรคเกิดจากยาเสียเอง

ถ้าสมาธิกล้า วิริยะอ่อน ก็เกิดความฟุ้งซ่านเป็นอุทธัจจะ เพราะวิริยะเข้าพวกกันได้กับอุทธัจจะ เมื่ออินทรีย์ 2 คู่นี้เสมอกันดี การปฏิบัติธรรมก็เดินหน้าได้ผลดี หลักนี้ท่านให้นำมาใช้กับการเจริญสมาธิด้วย

อย่างไรก็ตาม ท่านว่าถ้าเจริญแต่สมาธิอย่างเดียวล้วนคือบำเพ็ญสมถะ ถึงศรัทธาจะแรงกล้า ก็ได้ผลเกิดอัปปนาสมาธิได้ หรือสมาธิแก่กล้า ก็เหมาะแก่การเจริญสมาธิอยู่ดี

ตรงข้ามกับในการเจริญวิปัสสนาถึงปัญญาจะแรงไปก็ไม่เป็นไร เพราะกลับจะเกิดความรู้แจ้งดีด้วยซ้ำ นี้เป็นกรณีพิเศษ

แต่ถ้าปฏิบัติตามหลักทั่วไป คือ ให้อินทรีย์ 2 คู่เสมอกัน ก็ได้ผลดี เช่น ให้เกิดอัปปนาสมาธิได้อยู่นั่นเอง

ส่วนสติเป็นข้อยกเว้น ท่านว่ายิ่งสติมีกำลังก็ยิ่งดี มีแต่จะช่วยองค์ธรรมข้ออื่นๆ ได้ดียิ่งขึ้น ช่วยรักษาจิตไม่ให้ตกไปทั้งข้างอุทธัจจะและข้างโกสัชชะ

การยกจิต ข่มจิต ต้องอาศัยสติทั้งนั้น ท่านอ้างพุทธพจน์ที่ว่า สติมีประโยชน์ต้องใช้ทุกที่ที่กรณีและ สติเป็นที่พึ่งที่อาศัยของใจ

ท่านกรัชกายแขวะดิฉันทำไม ก็ดิฉันเพิ่งบรรลุ มันก็รู้ได้ด้วยปัจจัตตัง เอาเป็นว่าดิฉันจะอธิบายตามความเข้าใจของตัวเองนะ แต่ไม่รู้จะอธิบายได้ดีแค่ไหน ขันธ์ 5 คือ
1.รูปขันธ์ =ดิฉันพิจารณา รูป ที่มีส่วนประกอบคือ อาตนะ หู ตา จมุก ลิ้น กาย ใจ เป็นผัสสะที่ทำให้เกิด จิตปรุงแต่งนะ ดิฉันเห็นความเป็นจริงของร่างกายตัวเองด้วยสัจธรรมเลยละ ความอยากที่บอกไปตั้งแต่ต้น(ขณะนี้ดิฉันละได้แล้ว)
2.เวทนา= ความรู้สึก ผัสสะที่มากระทบ เวลาเราได้ยินดีหรือร้าย เราพอใจ หรือไม่พอใจ=อันนี้ก็ลดได้ในระดับหนึ่ง(แต่ก็ปรุงแต่งเป็นเวทนาอยู่)
3.สัญญา=อันนี้ก็รุ้ได้ด้วยปัจจัตตัง
4.สังขาร=คือ อาการที่จิตปรุงแต่งโดยมีความจำเป็นสัญญา จิตกุศล กับไม่กุศลนะเจ้าค่ะ
5.วิญญาณ=อารมณ์ คือ เป็นการ รับรู้อารมณ์ของอายตนะทั้ง6 นะเจ้าค่ะ
คืออันนี้ดิฉันอธิบายความเข้าใจของดิฉันส่วนกามราคะ คือ รูป รส กลิ่น เสียง ผัสสะ
รูป= ดิฉันหมดความอยากไม่รู้สึกอะไรกับรูปลักษณืภายนอกแล้ว เพราะพิจารณาว่ามันไม่เที่ยง(พุดง่ายๆต่อให้เจอคนหน้าตาหล่อเหลาคารมดี จิตดิฉันก็ไม่แกว่ง เพราะ มันแค่รูปหลักภายนอก คนเราเกิดมา จะหล่อจะสวย พอแก่ก็เสื่อมสภาพไปตามไว ตายก็เอาไปเผาเป็นขี้เถ้าโครงกระดูก จิตดิฉันรับรู้เช่นนี้เลยไม่หวั่นไหว)
2.รส= ดิฉันกินอาหารก็สักแต่ว่ากินเพื่อให้มีชีวิตอยู่ พออิ่มก็เหมือนกัน ต่อให้มันจะอร่อยปานไหน กินเข้าไปก็อุจจาระอกมาเป็นของเน่าเหม็นอยู่ดี คือ กินเพื่อให้มีชีวิตอยู่ โดยไม่พิไรรำพันว่าอยากกินนั่นนะอยากกินนี่นะ และดิฉันก็ไม่ติเตือนถึงแม้อาหารจะมีรสไม่อร่อย
3.กลิ่น=มันเป็นปัจจัตตังอ่ะ อธิบายยาก แบบว่าเอาง่ายๆ ใครใส่น้ำหอม ดิฉันก็ไม่ได้ไปหลงใหลในกลิ่นนั้นแต่
4.เสียง= อันนี้ก็สักแต่ได้ยิน แล้วมองมาที่จิตว่าเราไคว้เขวไปกับมันแค่ไหน (ก็พยายามทำอยู่ คือทำจิตเป็นสมาธิ)
5.ผัสสะ=เวลามีอาไรมากระทบเราไคว้เขวไปกับมันไหม อยากเช่นเราโดน เราโดนด่า หรือโดน ตบ เราหวั่นไหวไปกับมันมากน้อยแค่ไหน อันนี้ก็รู้ได้ด้วยปัจจัตตัง เจ้าค่ะ
แต่โดยรวมคือดิฉันสามารถลดกิเลศให้เบาบางลงได้แล้ว ไม่หวั่นไหวไปกับมันง่ายๆ โดยที่จิตดิฉันมีสมาธิพอในระดับไหนก็ลดได้ในระดับนั้น แล้วท่านกรัชกายมีไรจะชี้แนะเพิ่มเติมอีกไหมเจ้าค่ะ ต้องบอกก่อนดิฉันไม่ค่อยเก่งปริยัติเลยอธิบายไม่ค่อยเก่งคือมันรับรู้ได้ ด้วยกายและใจตนอ่ะ