อริยทรัพย์ ๗
ทรัพย์ คือคุณความดีที่มีในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์ มี ๗ อย่างคือ.
๑. สัทธา เชื่อสิ่งที่ควรเชื่อ.
๒. สีล รักษากาย วาจา ให้เรียบร้อย.
๓. หิริ ความละอายต่อบาปทุจริต.
๔. โอตตัปปะ สะดุ้งกลัวต่อบาป.
๕. พาหุสัจจะ ความเป็นคนเคยได้ยินได้ฟังมามาก คือจำทรง ธรรมและรู้ศิลปวิทยามาก.
๖. จาคะ สละให้ปันสิ่งของ ๆ ตน แก่คนที่ควรให้ปัน.
๗. ปัญญา รอบรู้สิ่งที่เป็นประโยชน์ และไม่เป็นประโยชน์.
อริยทรัพย์ ๗ ประการนี้ ดีกว่าทรัพย์ภายนอก มีเงิน ทอง เป็นต้น ควรแสวงหาไว้ให้มีในสันดาน.
อะไรเรียกอริยทรัพย์ ?
คุณความดีที่มีอยู่ในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์.
อริยทรัพย์ แปลว่าอะไร หมายความว่าอย่างไร ?
แปลว่า ทรัพย์อันประเสริฐหรือทรัพย์ของท่านผู้ประเสริฐ.
หมายถึง คุณความดีที่มีอยู่ในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์.
ทรัพย์ภายนอก ได้แก่อะไร ?
ได้แก่ เงิน ทอง เป็นต้น เป็นเครื่องปลื้มใจและใช้สอยเพียงชั่วอายุแห่งเจ้าของทรัพย์เท่านั้น ไม่ได้ติดตามไปในภายหน้า.
ทรัพย์ภายใน ได้แก่อะไร ?
ได้แก่ อริยทรัพย์ มี สัทธา สีล หิริ โอตตัปปะ พาหุสัจจะ จาคะ ปัญญา
อย่างไหนดีกว่ากัน เพราะเหตุไร ?
ทรัพย์ภายในดีกว่า
เพราะว่า ทรัพย์ภายใน ได้แก่ อริยทรัพย์ มี สัทธา เป็นต้น เป็นคุณสมบัติติดเนื่องอยู่ในตน ไม่มีใครแย่งชิงเอาไปได้ ทั้งเป็นเหตุเครื่องอุดหนุนโภคทรัพย์ภายนอกด้วย และติดตามไปภายหน้า.
สัทธา ความเชื่อ ในอริยทรัพย์ หมายถึงเชื่ออย่างไร ?
หมายถึง ความเชื่อต่อเหตุผลที่ประกอบด้วยญาณ ที่เรียกว่าญาณสัมปยุต.
จำแนกเป็นเท่าไร อะไรบ้าง ?
จำแนกโดยประเภทมี ๔ ข้อ คือ
กัมมสัทธา เชื่อกรรม
วิปากสัทธา เชื่อผลของกรรม
กัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน
ตถาโพธิสัทธา เชื่อพระปัญญาตรัสรู้ของพระตถาคต
สัทธา โดยลักษณะมีเท่าไร อะไรบ้าง ?
โดยลักษณะมี ๔ คือ
๑. เชื่อ
๒. เลื่อมใส
๓. หล่นไป
๔. หยั่งลงไปในวัตถุที่ควรเชื่อ.
และอะไรเป็นกิจของสัทธา ?
กิจของสัทธา คือ กำจัดโทษที่เป็นข้าศึกแห่งตน คือ อสัทธิยะ.
(มีต่อ)
