๑. อะไรเอ่ย ... มีค่ามากที่สุดในโลก?
๒. อะไรเอ่ย ... ไร้ค่ามากที่สุดในโลก?

เป็นคำถามที่ปราชญ์ฝรั่งนาม นัชรูดิน (หากสะกดผิด ต้องขออภัย) เคยถามต่อหน้าสาธารณชน หลายคนพยายามตอบไปไกล ลึกซึ้ง ซับซ้อนเสียมากมาย แต่ก็ไม่มีใครตอบ ๒ คำถามนี้ได้เลย กระทั่งนุชรูดิน ยอมเฉลยในที่สุดว่า

๑. คำแนะนำที่บริสุทธิ์ใจ (โดยไม่หวังอะไรตอบแทน)
๒. คำแนะนำที่บริสุทธิ์ใจ (ในข้อแรกนั่นล่ะ) ที่คนรับฟังแล้วกลับไม่ได้นำไปใช้!

Simple answer but so beautiful. เป็นคำเฉลยที่ง่ายๆ แต่สัมพันธ์กันอย่างงดงามน่าคิดสมเป็นปราชญ์จริงๆ ที่ทำตัวเรียบง่ายปกติ (Be normal) แต่มีแนวคิดวิถีชีวิตที่แตกต่าง ลึกซึ้งโดดเด่น (Behave different) ซึ่งหาได้ยากยิ่งนักในสังคมไทย ส่วนมากมักมีแต่ตรงข้ามคือ Be different, behave normal. (แปลกันเอาเองนะครับ)

ชาวพุทธเราที่กำลังเดินทางกันอยู่ในมรรคาแห่งการหลุดพ้นนั้น ทุกคนล้วนต้องเคยมีปัญหาที่วิกฤติ ตีบตันมืด ๘ ด้าน หาทางออกไม่เจอ กันมาก่อนทั้งนั้น แต่พวกเราก็สามารถเป็นกัลยาณมิตร ให้การพึ่งพิงต่อกันได้เสมอ เพราะเรื่องแบบนี้ บางทีผงเข้าตาตัวเอง ก็เขี่ยไม่ออกเหมือนกัน ดังกรณีหนึ่งที่ผมได้ประสบมา จึงอยากนำมาเล่า (โดยไม่ระบุตัวบุคคล) เพื่อเป็นประโยชน์ต่อคนอีกหลายคน ที่อาจเจอเงื่อนปัญหาชีวิตครอบครัว คล้ายๆกันกับกรณีนี้

เพื่อนของเพื่อนสนิทผมคนหนึ่ง เธอกำลังเจอมรสุมชีวิตลูกใหญ่ ลูกสาวยังเล็ก สามีกำลังหลงกิ๊กต่างวัย ในขณะที่เลิกรักเธอแล้วด้วย พร้อมกันนี้ ทั้งคู่กำลัง จะตัดสินใจเข้าสู่กระบวนการหย่าในทุกเมื่อ ถ้าเธอต้องการ! เธอเองจึงกลัดกลุ้ม และสับสนไปหมด เผลอยึดเอาตัวเองเป็นหลัก (Self-center) ตีโพยตีพายว่าไปคนเดียวว่า ... ทำไมเขาเลิกรักเราแล้ว? ทำไงจะให้เขากลับมารักเราได้เหมือนเดิมอีก? ฯลฯ ... แทบจะออกทะเลไป (น่าจะทุกข์เกือบตาย จนออกทะเลแห่งวัฎฎสงสารไปเลย ไม่ต้องเกิดทุกข์อีก)

เหตุปัจจัยบางอย่าง นำพาให้เธอ ต้องมาขอ “คำแนะนำ” จากผม ... ผมคิดในใจ ... ไอ้ตัวเรา ก็ลุ่มๆ ดอนๆ ยังเอาตัวเองไม่ค่อยรอดเลย แต่ไม่เป็นไร อาศัยว่าเคยฟังธรรมจากครูบาอาจารย์ดีๆ หลายท่าน หลายคน อ่านหนังสืออาจารย์เสฐียรพงษ์ มาหลายต่อหลายเล่ม (ตั้งแต่ยังเรียนมหา’ลัย) ก็น่าจะให้คำแนะนำได้บ้างน่า ผนวกกับความเมตตาและเห็นใจว่าเธอนั้นมีความจำเป็นจริงๆ

“คำแนะนำ” จากผมจึงผสมกันทั้งทางโลกและทางธรรม กลั่นออกมาเป็น ๖ ข้อ ดังนี้ ...
๑. Focus ไปที่ลูก : คือมีเป้าหมายร่วม ระหว่างคนทั้งสองคน โดย ยังไม่หย่า ร่วมกันประคองครอบครัวไปอีกสักระยะหนึ่งเพื่อลูก พร้อมกำหนดระยะเวลาเป็นรูปธรรมชัดเจนไปเลย เช่น - กำหนดอายุที่มั่นใจว่าลูกโตพอ (มีวุฒิภาวะ) - หรือ จนกว่าจะครบตามจำนวนเงินสำรอง ที่เก็บเอาไว้เพื่อลูกหลังจบปริญญาตรี เป็นต้น

๒. กว่าลูกจะเป็นผู้ใหญ่ : เมื่อครบตามกำหนดนั้นแล้ว เช่น เมื่อลูกอายุ ๑๘ (ซึ่งเป็นวัยเลือกตั้งได้แล้ว ถือว่ามีวุฒิภาวะเป็นผู้ใหญ่แล้ว) ค่อยว่ากัน อีกที จะเดินร่วม หรือ เดินแยก

๓. ทำใจเป็นพรหม เป็นโพธิสัตว์ : ลองศึกษา หันมานับถือเจ้าแม่กวนอิม (ซึ่งเป็นปางหนึ่งของพระพุทธเจ้า) - มีแต่ให้ ทำดี โดยไม่หวังผล, ทำดีแต่ไม่ยึดติดความดี ทำกุศลกรรมใดๆเสร็จแล้ว วางอุเบกขาทันที (No any Expectation) …
Just do it! เมตตา-กรุณา-มุทิตา-อุเบกขา

๔. ศึกษาเรื่องอนัตตา : ธรรมะชั้นสูง แม้แต่ตัวเรา ยังไม่ใช่ของเรา จะไปหวังอะไรกับตัวเขา หรือ ความรักของคนอื่น ซึ่งเป็นปัจจัยภายนอก ที่เราควบคุมไม่ได้ทั้งสิ้น เมื่อศึกษาเรื่องนี้ให้มากเข้า ก็จะเห็นแจ้งจริงตามธรรมชาติของมัน ด้วยเหตุนี้ ก็จะทำให้ “ตัวกู - ของกู” ลดลงเรื่อยๆ ที่สุดก็จะไม่หลงตามโลก คือ ไม่หลงยึดติดว่า ร่างกายนี้ เป็นของกู, สามีคนนี้ก็เป็นของกู เป็นต้น

๕. เชื่อเรื่องกรรม : และ บุพกรรม การได้มาพบกัน รักกัน หรือ เบื่อกัน เป็นบุพกรรมทั้งสิ้น คล้ายว่า น้ำมันคงหมด รถเดินต่อไม่ได้ ก็ต้องประคองไป (เคยเขียนไว้ในธรรมะชิวๆ ๒) ชาวพุทธเราไม่เชื่อเรื่องบังเอิญ เรื่องบังเอิญเกิดขึ้นเอง ไม่มีในชาวพุทธเรา ทุกสิ่งมีมูลมาจากกรรมทั้งสิ้น

๖. หาสุขได้จากทุกข์ : พัฒนาตนค้นพบสุขที่ละเอียดปราณีตกว่าเดิม เป็นสุขที่สงบ อิสระ independent (คือ สุขได้โดยไม่ต้องพึ่งพิงบุคคลหนึ่งบุคคลใด) โดยหมั่นทำ อานาปานสติ (สมาธิภาวนา) เพิ่มกำลังจิต ตามแนวพระพุทธเจ้า (หาอ่านได้จากอานาปานสติของท่านพุทธทาสภิกขุเป็นแนว), หยุดการสูญเสียพลังไปกับการเพ่งมองด้านนอก (External Focus) แล้วหันกลับมาเพ่งมองด้านใน (Internal Focus)ตามคำสอนหลวงปู่ดูลย์ อตุโล ท่านว่า “รู้นอกเป็นสมุทัย (เหตุแห่งทุกข์) รู้ในเป็นมรรค (ทางดับทุกข์)” ... โอกาสมาแล้ว ถ้าไม่เจอทุกข์ เราก็ไม่เร่งรีบทำความเพียรหรอก มัวสุขกันอยู่นั่นสิ จึงได้เวียนว่ายตายเกิดกันมาเป็น สามี - ภรรยา เป็นพ่อ - แม่ - ลูก เป็นเพื่อน เป็นพี่น้อง กันอยู่ร่ำไป ฉะนั้น ฉวยโอกาสนี้ เปลี่ยนวิกฤติ (ครอบครัว/ชีวิต) ให้เป็นโอกาส (การปฏิบัติธรรม) กันตั้งแต่ปัจจุบันนี้เถิด Here & Now!

เชื่อว่า ทำตามนี้ แล้ว สิ่งดีๆ จะมาหาเธอเอง และจะมามากกว่าที่หวังอีก แต่ถึงจะไม่มา เราก็ไม่สน เพราะ ตัวเราเอง ได้ยกระดับจิตใจสูงขึ้นเหนือดี เหนือชั่ว ไปจนถึงจิตว่างจากเรา ของเรา ทำดีก็ไม่หวังผลตอบแทน ชีวิตว่างฟรีแล้ว ด้วยความฉลาดในการเปลี่ยนวิกฤติ เป็น โอกาส ไปเลย เอาเรื่องนี้ มาเป็นแรงขับ ในการปฏิบัติ ไม่อยากเกิดมาอีกแล้ว เกิดทุกครั้ง เป็นทุกข์ทุกครั้ง พร้อมทั้งขอฝากพุทธพจน์ อันเป็นแรงสนับสนุนคำแนะนำที่กล่าวมาข้างต้นนี้ทั้งหมด

สัพเพ ธัมมา นาลัง อภินิเวสายะ ... (สรรพสิ่งทั้งปวง ไม่ควรยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตัวเรา ของเรา)

นัตถิ สันติ ปะรัง สุขขัง ... (สุขอื่น นอกเหนือจากความสงบ ... ไม่มี)

นิพพานัง ปรมัง สุญญัง ... (จิตว่างอย่างยิ่ง นั่นแหละ คือ นิพพาน)
นิพพานัง ปรมัง สุขัง ... (นิพพาน เป็นสุขอย่างยิ่ง)

ขอกุศลที่ผมได้ทำมาทั้งหมด แผ่ให้ครอบครัวเธอดีขึ้นๆ โดยลำดับครับ.

ไม่น่าเชื่อครับ ... ว่า “คำแนะนำอันบริสุทธิ์ใจ” นี้ ช่วยให้เธอกลับฟื้นคืน มีสติกลับมา มีทัศนคติบวกใหม่ และตั้งรับมือกับเรื่องนี้ได้ โดยฉับพลัน ทั้งๆที่ผม ไม่ได้ควักสตังค์แม้แต่บาทเดียวให้เธอ แต่ว่ามันกลับมีค่ายิ่ง (อย่างที่นัสรูดินกล่าวไว้) และไม่สูญเปล่าสำหรับเธอจริงๆ และผมยังเชื่อว่า ปัญหาโลกแตก ดั่งละครน้ำเน่าเช่นนี้ๆ ยังมีปรากฏให้เห็นอยู่กับอีกหลายคน หลายครอบครัว ทั้งที่กำลังเกิดอยู่ในปัจจุบัน และที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต ... ผมจึงขอโอกาสนำมาเผยแพร่ สำหรับใครก็ตามที่อาจต้องการใช้มันละกันนะครับ ... จะได้ไม่มีใครทุกข์กลัดหนองจนอกไหม้ไส้ขม, จะได้ไม่มีใครไปฆ่าตัวตาย, จะได้ไม่มีใครไปทำร้ายผู้อื่น ไม่ไปสาดน้ำกรดใส่กัน ไม่ไปเบียดเบียนกันด้วยประการทั้งปวง

พร้อมยืนยัน นั่งยันเสมอว่า ทุกปัญหามีทางออก และพุทธศาสนาก็เป็นวิถีการแก้ปัญหาที่ดีที่สุดครอบคลุมปัญหาของมวลมนุษยชาติ ได้ทั้งหมด ทุกเพศ ทุกวัย ทุกชาติ ทุกภาษา ทั้งโลกนี้ ทั้งโลกหน้า ตลอดถึงที่สุดแห่งโลก ... ด้วยประการฉะนี้ฯ

Pisut Kriangburapa
July 22, 2010

เห็นด้วยว่าทุกปัญหามีทางออก แต่..ขึ้นอยู่กับเงื่อนไข ที่จะยอมรับ ให้ตั้งสติเข้าไว้ อย่าจมอยู่กับมัน แล้วจะเกิดปัญญาค่ะ

(♡✿◕‿◕✿♡) กราบอนุโมทนาบุญกับท่านผู้เจริญในธรรมและกัลยาณมิตรทุกท่าน ขอให้ทุกท่านมีดวงตาเห็นธรรม มีความสว่างทั้งทางโลกทางธรรม ท่านใดมีทุกข์ขอให้พ้นทุกข์ ท่านมีสุขขอให้สุขยิ่ง ๆ ขึ้นไป ธรรมรักษา เทวดาคุ้มครอง ขอให้ท่านเจริญในธรรมยิ่ง ๆ ขึ้นไปนะเจ้าค่ะ (♡✿◕‿◕✿♡)