ชื่อเสียงกิตติคุณของ หลวงพ่อเกษม เขมโก

(พระอริยสงฆ์ล้านนา เช่น หลวงปู่แหวน และ หลวงพ่อเกษม เป็นต้น ท่านเหล่านี้มี พระเครื่อง ศักดิ์สิทธิ์หลายรุ่น)

เมื่อครั้งที่ท่านยังไม่ละสังขารขันธ์ ขจรขจายเลื่องลือกว้างไกล ไปในหมู่พุทธบริษัท ณ ที่ท่านจำพรรษา มีพุทธศาสนิกชน

ไปกราบไหว้สักการะด้วยความเคารพศรัทธาท่าน เนืองแน่นทุกวัน แม้จะไม่ได้ พบตัวท่าน ก็ขอได้กราบนมัสการ กุฏิหลังน้อย ที่ท่านพักผ่อน อยู่ภายใน ก็เกิดปีติปราโมทแล้ว

เรื่องที่จะเล่าต่อไปนี้ผู้ใกล้ชิดที่สุด

ได้มาจากบันทึกสั้น ๆ เป็นคำบอกเล่า ของเจ้าประเวท ณ ลำปาง ซึ่งเป็นหลานของท่าน มีความว่า....

เวลานั้นเจ้าประเวทบวชเป็นสามเณรคอยรับใช้อุปัฏฐาก หลวงพ่อเกษม อยู่ที่ป่าช้าแม่อาง ปฏิปทาของหลวงพ่อเกษม

ท่านพอใจจำพรรษา ในป่าช้ามาโดยตลอด

เสนาสนะของท่านคือกระต๊อบหลังเล็ก ๆ ที่ญาติโยมปลูกสร้างถวาย ขณะที่เกิดเหตุนี้ สามเณรประเวท นอนอยู่กับพระหวันอีกที่หนึ่ง

(พระหวันบวชหน้าไฟเพียง ๗ วัน เนื่องจากบุพการีเสียชีวิต แล้วนำศพมาเผา ที่ป่าช้าแม่อาง ในวันนั้นพระหวันบวชแล้วก็ขออยู่ในป่าช้ากับหลวงพ่อเกษม)

เช้าวันรุ่งขึ้น... สามเณรประเวทมาหาหลวงพ่อเกษม

ที่กระต๊อบกุฏิเพื่อปรนนิบัติท่าน เมื่อพบหน้ากันหลวงพ่อเกษม ถามสามเณรหลานด้วยความสงสัย

"เมื่อคืนนี้ มาที่นี่หรือ? ใครบุกเข้ามาเมื่อคืนนี้ มาจับมือเรา"
"ผมไม่ได้ขี้นไปครับ ผมอยู่ข้างล่าง..." สามเณรเจ้าประเวทตอบตามความเป็นจริง

"ถ้าอย่างนั้น อสุรกายก็มาจับมือเรา...."

จากนั้นหลวงพ่อเกษมได้เล่าเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเมื่อคืนนี้ให้สามเณรเจ้าประเวทฟังว่า

เมื่อคืนนี้เวลาประมาณตีหนึ่ง ขณะหลวงพ่อเกษมนั่งภาวนาอยู่ในกระต๊อบกุฏิ ท่านรู้สึกว่ามีมือใครคนหนึ่งเอื้อมมาจับข้อมือท่าน

ซึ่งกำลังประสานฝ่ามือไว้บนหน้าตัก

จับข้อมือไว้แล้วบีบเสียแน่น แม้จะมีผู้ล่วงเกินท่านขณะกำลังเจริญภาวนา หลวงพ่อเกษม ก็มิได้สะดุ้งหวั่นไหว ท่านคงเจริญภาวนาต่อไป โดยท่านเล่าว่า

"จับมือเราก็ให้จับ ภาวนาติ๊ก ๆ..." หมายถึงหลวงพ่อเกษมภาวนาไปเรื่อยๆ ครู่หนึ่งมือลึกลับ ที่มาจับข้อมือของท่าน ก็ถอนออกไป

แต่ไม่ยังยอมผละจากไปเลย

กลับมาบีบนวดที่เอวของท่านแทน จนท่านอดรนทนไม่ไหวเอื้อมมือ มาจับแขนนั้น เพื่อห้ามมิให้รบกวนท่านอีก

สัมผัสที่หลวงพ่อเกษมรับรู้ก็คือแขนข้างนั้นรุงรังไปด้วยขนหยาบ ๆ แล้วแขนข้างนั้น ก็อันตรธานหายไป แต่มีเสียงกระซิบที่หูท่านว่า

"อยู่ดี ๆ เน้อพ่อเน้อ..."

ต่อจากนั้นก็ไม่มีอะไรมารบกวนท่านอีกตลอดคืน ตราบได้อรุณของวันใหม่
เจ้าประเวทเล่าว่าตอนเช้าที่มาหาหลวงพ่อเกษม

และถูกท่านซักถามดังกล่าวข้างต้น เจ้าประเวทยังจับข้อมือ ของหลวงพ่อเกษม มาดู เห็นรอยแดงเป็นจ้ำตรงข้อมือท่านชัดเจน

นี่คือประสบการณ์เกี่ยวกับวิญญาณ (พระเครื่องต้านวิญญาณ ได้แก่ เหรียญครูบาศรีวิชัย เหรียญครูบาขาวปี พระเปิม และ พระคง)

ที่หลวงพ่อเกษม เขมโก เล่าไว้เพียงเรื่องเดียวในอัตประวัติของท่าน อาจจะมีวิญญาณ

ที่ทุกข์ทรมาน มาขอความเมตตาจากพระอริยสงฆ์เช่นท่านอีกก็ได้ เพียงแต่ไม่เป็นที่เปิดเผยเท่านั้น....