สืบเนื่องมาจาก กระทู้
29202.ผังปรมัตถธรรม สิ่งที่ควรศึกษา, ควบคู่กับการศึกษาอภิธรรมhttp://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=29202

จิตปรมัตถ

จิต....คืออะไร

จิต คือธรรมชาติที่รู้อารมณ์ (อารมฺมณวิชานนลกฺขณํ)
คือ ได้รับอารมณ์อยู่เสมอ ทำหน้าที่ เห็น ได้ยิน รู้กลิ่น
รู้รส รู้สึกต่อการสัมผัสถูกต้องทางกาย และรู้สึกนึกคิดทางใจ

จิตนี้ไม่ว่าจะเกิดแก ่สัตว์เดรัจฉาน มนุษย์ เทวดา
หรือพรหมก็ตาม ย่อมมีการรู้อารมณ์เป็นลักษณะ เหมือนกันทั้งสิ้น

จิต เป็นธรรมชาติชนิดหนึ่งที่มองไม่เห็น สัมผัสด้วยกายไม่ได้
ไม่มีรูปร่างสัณฐาน สีสัน วรรณะใด ๆ

แต่เป็นธรรมชาติชนิดหนึ่งที่มีอยู่จริงๆ
เป็นปรากฏการณ์ของธรรมชาติฝ่ายนามธรรม
ที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่ แล้วก็ดับ ไปอย่างรวดเร็ว
โดยอาศัยเหตุอาศัยปัจจัยต่าง ๆ ทำให้
เกิดขึ้น ตั้งอยู่ และดับไป
ตามกฎของธรรมชาติ

การที่สิ่งที่ไม่มีชีวิตทั้งหมดวิจิตรพิสดารนั้น
....เพราะอำนาจของจิต คือ จิตเป็นผู้ทำให้วิจิตรพิสดารขึ้น

สัตว์ทั้งหลายที่วิจิตรพิสดาร
.....เพราะกำเนิดวิจิตร

กำเนิดวิจิตร...
เพราะการกระทำทางกาย วาจา ใจ วิจิตร

การกระทำทางกาย วาจา ใจ วิจิตร
เพราะ ตัณหา ความพอใจวิจิตร

ตัณหาวิจิตร
.....เพราะ สัญญา คือ ความจำเรื่องราวต่างๆ วิจิตร

สัญญาวิจิตร
.....เพราะ จิต วิจิตร

สรุป ธรรมชาติของจิต มี 3 ประการ

1. มีการรับอารมณ์เสมอ
2. เป็นเหตุให้เจตสิกทั้งหลายรู้อารมณ์ได้คล้ายๆ กับผู้นำ
3. ทำให้สิ่งมีชัวติและไม่มีชีวิตวิจิตพิสดาร


สถานที่เกิดของจิต
1. ที่ตา เพื่อทำหน้าที่เห็นรูป ที่ปรากฏทางตา
จิตนี้มีชื่อว่า จักขุวิญญาณ (จักขุ = ตา)

2. ที่หู เพื่อทำหน้าที่ได้ยินเสียง ที่ปรากฏทางหู
มีชื่อว่า โสตวิญญาณ (โสต = หู)

3.ที่จมูก เพื่อทำหน้าที่รู้กลิ่น ที่ปรากฏทางจมูก
มีชื่อว่า ฆานวิญญาน (ฆาน = จมูก)


3. ที่ลิ้น เพื่อทำหน้าที่รู้รส ที่ปรากฏทางลิ้น
มีชื่อว่า ชิวหาวิญญาณ (ชิวหา = ลิ้น)

4. ที่กาย เพื่อทำหน้าที่รับความรู้สึก ต่อการสัมผัสถูกต้องทางกาย
มีชื่อว่า กายวิญญาณ

5. ที่ใจ เพื่อทำหน้าที่ รู้สึก นึก คิด ทางใจ
มีชื่อว่า มโนวิญญาณ (มโน = ใจ)

ดังนั้น จิต หรือ วิญญาณ จึงหมายถึงสิ่งเดียวกัน

นอกจากนี้ จิต ยังมีชื่อเรียกอีกหลายชื่อ เช่น หทัย, ปัญฑระ,
มโน, มนัส, มนินทรีย์, มโนธาตุ, มโนวิญญาณธาตุ,
วิญญาณขันธ์, มนายตนะ เป็นต้น จึงขอให้เข้าใจว่า
แม้จะเรียกชื่ออย่างไรก็ตาม ชื่อเหล่านั้นก็คือ จิต นั่นเอง

-------------------------------------------------
(ที่มา
- แบบเรียนอภิธรรมทงไปรษณีย์
ชุด ที่ 2 เรียบเรียงโดย ดร.วิศิษฐ์ ชัยสุวรรณ และ
-หนังสือหลักสูตรชั้นจูฬอาภาธรรมมิกะตรี อภิธรรมโชติกะวิทยาลัย))

จิต=วิญญาณขันธ์

แล้ว..

กิเลส..ตันหา..อวิชชา..มันล่องลอยไปมา..หรือมีที่ตั้งที่อาศัยหรือไม่?

หวัดดี..คถุณกบฯ

ตั้งแต่เรียนรู้ธรรมมา ไม่เคยพบคำถามที่แสนยากแบบนี้มาก่อนเลย
คงต้องขออนุญาต..ไปศึกษาธรรมเพิ่มเติม..อีกซักหน่อยก่อนนะครับ

เอ้....แต่แถวที่ผมอยู่นี่ ผมไม่เห็นว่ามีเจ้า กิลส ตัณหา อวิชชา
....ล่องลอยอยู่เลยครับ

แสดงว่า รอบๆ ตัวคุณกบฯ คงจะมีอยู่หลายตัว ซิครับ
จึงได้สงสัย และถามถึงที่ตั้งที่อาศัยของเจ้า 3 เกลอนี่

แต่อย่างไรก็ดี.....
ขอแนะนำว่า ให้พิจารณาเพิ่มเติมอีกหนอยนะครับ
เพราะถ้ามี กิเลส ก็ต้อง มีมากกว่า ตัณหา อวิชชา
ตระกูลกิเลสอย่างเดียวก็ปาเข้าไปตั้ง 10 แล้ว

นอกจากนี้ ..... ระหว่างรอคำตอบ ........
ขอให้ระวังมัดระวังหน่อยนะครับ
อย่าให้มัน...เข้าไปตั้ง...ไปอาศัย..ในตัวคุณกบฯ ก็แล้วกัน

ด้วยความหวงใย จาก กัลยาณมิตร
ขอให้โชคดี....ครับ

...ขออนุญาตตอบตามความเข้าใจของข้าพเจ้า...จิตเป็นวิญญาณขันธ์...อธิบายดังนี้...
...กาย=รูปขันธ์...ในการปฏิบัติธรรมคือกายมนุษย์ประกอบด้วย 32 อาการ...
...จิต=นามขันธ์...อาการที่รับรู้ทางอายตนะ6ผ่านทางตา.หู.จมูก.ลิ้น.กาย.ใจ...
...เมื่อรูปกับนามรวมกันคือกาย+จิต=เกิดเป็นกายสังขารมีการปฏิสนธิวิญญาณเข้าครองขันธ์ 5...

...ในที่นี้กล่าวถึงกายสังขารมนุษย์...อาศัยรูปจึงเกิดเวทนาเกิดสุข-ทุกข์ตามที่รับรู้มาทางอายตนะ6...
...เกิดสัญญา(ความจำได้หมายรู้)ในการปรุงแต่งอารมณ์ที่เกิดแล้วจดจำว่าสุข-ทุกข์เป็นอย่างไร...
...การจดจำต่างๆทำให้เกิดการสร้างความคาดหวังของจิตและผลักดันให้แสดงออกทางร่างกาย...
...เกิดสังขารความยึดมั่นถือมั่นว่าเป็นตัวเป็นตนเป็นเราเป็นเขากำหนดเป็นของเราเป็นของเขา...
...เกิดวิญญาณคือการสะสมแรงกดดันทางความคิด(ทุกข์)แล้วผลักดันภายในจิตให้แสวงหา...
...เมื่อสมหวังได้มาในสิ่งที่ต้องการก็เรียกว่ามีความสุขคือทุกข์มันลดลง...พอไม่สมหวังทุกข์ก็เพิ่มขึ้น...
...งงรึเปล่า...
...การที่กายเข้าครอบครองจิตด้วยอวิชชาครอบงำจึงเกิดนิวรณ์และอกุศลภายในจิตคือกิเลส...
...คอยผลักดันให้เกิดการกระทำและแสดงออกทางกายสังขารคือความอยากต่างๆ(ตัณหา)...
...ตามที่จิตตนเองปรุงแต่งเอาไว้...เกิดความโลภ(ความอยากมากๆและไม่อยากมากๆ)...
...เมื่อได้มาใจตนก็สมหวังมีสุข...เมื่อผิดหวังก็เกิดความโกรธ...และด้วยความหลงในจิตใจ...
...ที่สร้างเอาไว้แล้วจึงเกิดการกระทำที่เบียดเบียนตนเองและหรือผู้อื่นเพื่อให้ได้ตามใจต้องการ...

...การปฏิบัติธรรมจึงเป็นการรักษาโรคจากกิเลสตัณหาอุปาทานที่ตนเองสร้างขึ้นตลอดเวลาที่ครองขันธ์...
...เพราะไม่มีมนุษย์ผู้ใดเลยที่จะเกิดความรู้คือดับอวิชชาที่ตนเองสร้างนี้ได้ถ้าไม่ศึกษาพระธรรม...
...เมื่อเกิดมาแล้วก็ต้องดูแลรักษาร่างกายนี้ให้มีความสุขทำมาหาเลี้ยงชีพรอดจนกว่าหมดอายุขัย...
...แล้วยังต้องดูแลรักษาจิตใจตนเองไม่ให้สร้างทุกข์ให้ตนเองจนล้นออกไปทำร้ายผู้อื่น...
...ดังนั้นต้องเข้าใจชีวิตทั้งทางโลกและทางธรรมควบคู่กันไปโดยไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น...
... จบซะที...ไม่รู้จะลงยังไง...

สวัสดีครับ...คุณ Rosarin
ขณะนี้...นั่ง "หลังตรง" หรือ "หลังงอ" ครับ ,
มีสติรู้กายรู้ใจอยู่เนื่องๆ นะครับ

ขอแสดงความยินดี ที่ได้รู้จักชื่อเสียงเรียงนาม

ขอทำความเข้าใจกันสักหน่อย....ในฐานะ จขกท. นะครับ คงไม่ว่ากัน .....
เข้าเรื่องเลย...เพื่อไม่เป็นการเสียเวลา v v v ดังนี้ v v v



ความเข้าใจเบื้องต้น เกี่ยวกับ “ปรมัตถธรรม”
(เพราะความเห็นของคุณรสฯ นำประมัตถมาปะปนกันไปหมด)

>>>เมื่อว่าโดย ปรมัตถ มี 4 คือ
-จิต , โดยอาการแห่งความเป็นไปมี 89/121 เช่น โลภมูลจิต 8 โทสมูลจิต 2 เป็นต้น , โดยลักษณะมีเพียง 1 คือ รู้อารมณ์
- เจตสิก มี 54 เช่น ผัสสะเจตสิก , เวทนาฯ สัญญาฯ เจตนาฯ เป็นต้น
- รูป มี 28 เช่น ปฐวี (ดิน) , อาโป (น้ำ) , เตโช (ไฟ) , วาโย(ลม)
-นิพพาน มี 3 เช่น สันติลักษณะ เป็นต้น

>>>เมื่อว่าโดย ขันธ์ มี 5 และเมื่อเทียบเคียงกับปรมัตถธรรม เป็นดังนี้คือ
-รูปขันธ์ คือ ..............รูปปรมัตถ 28
-เวทนาขันธ์ คือ...........เวทนาเจตสิก (เจตสิก ...1)
-สัญญาขันธ์ คือ...........สัญญาเจตสิก (เจตสิก อีก.. 1)
-สังขารขันธ์ คือ ...........เจตสิกที่เหลือ 50 เช่น ผัสสะ เจตนา เป็นต้น
-วิญญาณขันธ์ คือ........จิต 89/121
(สังเกตุ ใน "ขันธ์ 5" ไม่มี นิพพาน เพราะ นิพพานเป็นขันธ์วิมุตติ คือ
พ้นจากความเป็นขันธ์ (แล้วค่อยทำความเข้าใจต่อไป) )

>>>เมื่อว่าโดยรูป-นาม
---นาม คือ จิตปรมัตถหรือ วิญาณขันธ์ , เจตสิกปรมัตถ 52 หรือ เจตสิกขันธ์ 3 (คือ เวทนา,สัญญา,สังขาร) , นิพพาน
---รูป คือ รูปปรมัตถ หรือ รูปขันธ์

สังเกตุ>>> คำว่า “สังขาร” มีใช้ในความหมายอื่นอีก
ที่เห็นมีในเญญยธรรม 5 ที่พระพูทธองค์ตรัสรู้ 1 ในนั้น
เรียกว่า “สังขารธรรม”
ประกอบด้วย จิต 89/121 , เจตสิก 52 , นิปผันรูป 18
(อย่าเพิ่งงง นะครับ ค่อยๆ ศึกษา)

จะเห็นว่า ธรรมโดยความเป็น “ปรมัตถธรรม” นั้น
มีรายละอียดมากมาย จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้เวลาในการศึกษา

อย่างไรเสีย คุณรสฯ อย่างเพิ่งเบื่อนะครับ

วันนี้ขอตอบเพียง 1 ย่อหน้าก่อน..นะครับ
ถ้าจะให้ดี ผมเห็นว่า...เรามาคุยกันเฉพาะย่อหน้าแรกนี้ก่อนดีกว่า
เพราะถ้าเข้าใจแค่ย่อหน้าที่ 1 นี้ , ต่อยอดได้ยาว.....เลยครับ

ขออนุโมทนาครับ

อย่าไปจำว่าจิตเป็น "วิญญาณขันธ์" เท่านั้น เดี๋ยวจะงง และจะสับสน มีคนสับสนกันเยอะในเรื่องนี้ เพราะหากจิตเป็นแต่เพียงวิญญาณขันธ์เท่านั้น จิตจะพัฒนาไม่ได้ มีแต่รู้แจ้งอารมณ์ได้เท่านั้น เกิดกิเลสก็ไม่ได้ แต่จิตนั้นเกิดกิเลสได้ พัฒนาก็ได้ ดังนั้นจิตจึงเป็นทั้งหมดนี้

จิต คือ "จิต มโน มานัส หทัย ปัณฑร มโน มนายตนะ มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ จักขุวิญญาณธาตุที่สมกัน, โสตวิญญาณธาตุที่สมกัน, ฆานวิญญาณธาตุที่สมกัน, ชิวหาวิญญาณธาตุที่สมกัน, กายวิญญาณธาตุที่สมกัน, มโนวิญญาณธาตุที่สมกัน"

...จิตมีเพียง1เดียวคือจิตผู้รู้...มีเฉพาะจิตก็ไม่มีกิเลส...ตัณหา...อวิชชา...คะเจ้าอธิบายภาพรวม...
...ส่วนจิตแยกย่อยออกไปได้หลายเจตสิก...ข้าพเจ้าก็ศึกษามาพอสมควรและแค่แสดงพอเข้าใจ...
...ไม่ได้ต้องการอวดรู้...อวดดี...หรือทดลองภูมิปัญญาผู้ใด...ทำนองนั้น...เพียงแสดงความคิดเห็น...

...ขอบพระคุณที่ท่านอิกคิวได้เมตตาอธิบายรายละเอียดให้ลึกซึ้ง...ขยายความให้ผู้อ่านก็ถูกดีแล้ว...
...ผู้ที่ไม่เข้าใจจะได้เข้าใจมากยิ่งขึ้น...สาธุ...ถูกแล้ว...ดีแล้ว...ชอบแล้ว...สมควรแล้ว...สาธุ...
...สิ่งที่ข้าพเจ้าแสดงความคิดเห็นคงจะมีประโยชน์บ้างไม่มากก็น้อย...สุดแต่ผู้อ่านจะพิจารณา...

...ข้าพเจ้าว่าผู้อ่านท่านใช้วิจารณญาณในการอ่านโดยใช้หลักกาลามสูตรสิบ...คงไม่ใช่เชื่อโดยไม่คิด...
...และถ้าสงสัยคงไม่ต้องถามให้ยุ่งยาก...เขาก็คงจะหายสงสัยและโมทนาในคำตอบของท่านอิกคิวเจ้าค่ะ...

เรียนถามคุณRosarin

เพราะเหตุ ในเบื้องต้น คุณRosarin กล่าว่า "จิตไม่ใช่วิญญาณขันธ์"
...ผมจึงเข้าใจผิด... คิดว่า ยังไม่รู้ธรรมเกี่ยวกับ
"จิต ในความหมายของ ปรมัตถ กับ ขันธ์ 5"

แต่เมื่อยืนยันว่า ศึกษามาพอสมควร

ก็คงต้องเคารพคำยืนยันของคุณRosarin

หากมีโอกาสคงได้เสวนาธรรมกันอีก

เจริญธรรม

จะรอ..คับ..
แต่คงไม่ยาก..ขนาดนั้นม๊างคับ..


ไม่เห็นมัน..ลอย..แล้ว..เห็นมันกำลังทำอะไรอยู่หรอ?..

หรือ..ไม่เห็นมัน..เลย?..

งี้..แสดงว่า..คุณอิกคิว..ไม่มีแล้วดิ?


ทุกอย่าง..ผมยังมีครบครับ..



มีหัวหน้ามันแล้ว..ลูกน้องมันคงไม่ต้องไปดูม้างคับ..
คงอยู่กันครบ..



ถ้าตัวผม..มีแค่ขันธ์..ผมก็ไม่ควรไปกังวลกับ..มัน..จริงมั้ย?
เพราะ..เดียวขันธ์ก็ดับ..

แต่ความจริง..มันก็ยังอยู่..แม้ขันธ์เราเกิด-ดับ..มาตั้งไม่รู้เท่าไร

บางคน..ทำให้..มัน..เจริญขึ้น..คือมีมากขึ้น..ก็เป็นกันมาก
บางคน..ทำให้..มัน..เจริญลง..คือมีน้อยลง..ก็มี..หรือ..ทำให้หมดไป..ก็มี

ที่มีมากขึ้น..นั้น..มันมากขึ้นที่ไหน?
ที่มีน้อยลง..นั้น..มันน้อยลงที่ไหน?
ที่ทำให้หมดไปเลย..นั้น..มันหมดไปจากที่ไหน?

คิดว่า..เป็นคำถาม..ที่ 2 ละกัน..ครับ



ขอบคุณครับ..

ความปรารถณาดีอันใด..ที่คุณอิกคิว..ประสงค์มีแก่ผู้อื่น
ขอความปรารถณาอันนั้น..บังเกิดกับคุณ..อิกคิว..เช่นกัน..นะครับ

ผมนึกว่าผมพันธุ์ดุแล้วนะเนียะ

ของเค้าแรงจริง อะไรจริง

อย่าว่าสแต่กิเลสเลย ครับ...ในบรรดา อกุศลธรรมทั้งหลาย

ผมยังมีครบ เพียงแต่มันไม่ได้ล่องล่อย เหมือนของคุณ

มันอยู่ภายในจิตของผมนี่เอง เพียงแต่ข่มไว้
ด้วยศีลบ้าง สมาธิบ้าง ปัญญาบ้างมันจึงไม่แสดงออกมา

ขออนุโมทนาครับ

เข้าใจอะไรผิด..หรือเปล่า




นี้มัน..คำถาม..

ไม่ได้บอกว่า..ของผม..มันล่องลอยไปมา..นี้ครับ

เซ็งกบฯเลย

นี้แหล่ะ..คำตอบ..ของคำถามแรก..ที่กบฯน้อยรอ

แล้วที่นี้..คุณอิกคิว..ยังจะยืนยันว่า..จิต=วิญญาณขันธ์..อยู่อีกหรือเปล่า?

ถ้า..ยังยืนยัน..อย่างที่ว่าอยู่..

โปรด..ไขข้อข้องใจ..ของกบฯน้อย..ด้วยคำถามที่ 3 หน่อยนะครับ

ว่า..

(ถ้า) จิต=วิญญาณขันธ์
(แล้ว)..
ในเมื่อ..กิเลสตันหาอวิชชา..อยู่ภายในจิต(วิญญาณขันธ์)..
ยามใดที่..วิญญาณขันธ์..ดับ..เจ้ากิเลสตันหาอวิชชา..มันดับไปพร้อมกับ..ขันธ์..ด้วยหรือเปล่า?

สวัสดี คุณศิรัสพล

เพื่อความเข้าใจอันดี ระหว่างผู้สนทนา กับผู้อื่นที่อาจเข้ามาอ่าน
จึงต้องขอ เกรินบทนำ จึงมีเนื้อหาค่อนข้างยาว ซึ่งพยายามกระชับที่สุดแล้ว
ไม่เชนนั้น จะจับใจความไม่ได้


vvvvvเข้าเรื่องเลย..นะครับvvvvv

------------------------------------------------------

บทนำ

การศึกษาอภิธรรมนั้น จะกล่าวอ้างอะไร สิ่งสำคัญคือ ต้องสามารถยก ...“องค์ธรรม”...
....ขึ้น....แสดงคามเป็นปรมัตถ ของสภาวธรรมนั้นๆ ได้

------------------------------------------------------

ตัวอย่างเช่น

>>>การที่ผมบอกว่า จิต (ปรมัตถ) คือ วิญญาณขันธ์ เพราะ วิญาณขันธ์ นั้น องค์ธรรม ก็คือ... จิต 89/121 ซึ่งเป็นองค์ธรรมปรมัตถอยู่แล้ว ,
ฉะนั้น ยืนยันได้ว่า จิต 89/121 คือ วิญญาณขันธ์
และต้องจำเช่นนี้ ส่วนจะมีสภาวะธรรมอื่นๆ ที่มีองค์ธรรม คือ จิต 89/121 ก็ต้องจำตามนั้นว่า คือจิตโดยนัยอื่นๆ เช่น มนายตนะ

>>>เวทนาขันธ์ คือ เวทนาเจตสิก ก็เพราะองค์ธรรม คือ เวทนาเจตสิก ที่ใน จิต 89/121

ทำนองเดียวกัน สัญญาขันธ์ องค์ธรรมคือ สัญญาเจตสิก ที่ใน จิต 89/121

ส่วนสังขารขันธ์ องค์ธรรม คือ เจตสิกที่เหลือ 50 ที่อาจเข้าประกอบในจิต 89/121 ตามที่จะประกอบได้

รูปขันธ์ องค์ธรรม คือ รูปปรมัตถ 28

------------------------------------------------------

อ้างอิง

ตามความเห็นของคุณที่บอกว่า “อย่าไปจำว่าจิตเป็นวิวาญาณขันธ์” โดยยกเอา ชื่ออื่นๆ ของจิตมาแสดงมากมาย
บางอย่างผมเห็นด้วย, เพราะถูกต้อง....เช่น

มนายตนะ คือ จิต เพราะ องค์ธรรมปรมัตถของ “มนายตนะ คือ จิต 89/121“

ส่วนจิต ในชื่ออื่นที่คุณ กล่าวถึง คือ "มโน มานัส หทัย ปัณฑร มโน มนินทรีย์ วิญญาณ วิญญาณขันธ์ ก็นับว่า ถูกโดยความเป็นบัญญติก็มี ปรมัตถก็มี , บางชื่อเป็น องค์ธรรมในรูป 28 ก็มี

------------------------------------------------------

ข้อหารือ

ในคำกล่าวของคุณ สิ่งที่ผมสงสัย เกี่ยวกับองค์ธรรมปรมัตถ
ที่กล่าวว่า จิต คือ จักขุวิญญาณธาตุที่สมกัน, โสตวิญญาณธาตุที่สมกัน, ฆานวิญญาณธาตุที่สมกัน, ชิวหาวิญญาณธาตุที่สมกัน, กายวิญญาณธาตุที่สมกัน, มโนวิญญาณธาตุที่สมกัน"
(คุณตกไปอย่างนะ คือ "มโนธาตุ") เหล่านี้

คุณจะยกองค์ธรรมปรมัตถ มาเปรียบเทียบให้ดูได้ไหมครับว่า เหตุใด ธาตุที่คุณอ้าง ทุกๆ ธาตุ จึงได้ชื่อว่า จิต (ปรมัตถ)

หากสภาวะธรรมเหล่านั้นไม่มี จิต 89/121 เป็นองค์ธรรมแล้ว
ก็ไม่อาจเรียกได้ว่า "จิต" ตามความหมายที่ผมอธิบายในกระทู้นี้

นั่นหมายความว่า คุณ....กำลังนำสิ่งที่ผิดมากล่าวอ้างนะครับ

เจริญธรรม