วันเวลาปัจจุบัน 28 มี.ค. 2024, 16:15  



เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง




กลับไปยังกระทู้  [ 5 โพสต์ ]    Bookmark and Share
เจ้าของ ข้อความ
โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 09 พ.ย. 2021, 20:13 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
ผู้จัดการ
ผู้จัดการ
ลงทะเบียนเมื่อ: 27 มี.ค. 2006, 17:34
โพสต์: 7781

อายุ: 0

 ข้อมูลส่วนตัว www


พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
พัดยศประจำตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต


รูปภาพ

พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย

มีลักษณะเป็นพัดแฉกทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ทำด้วยงาแกะตลอดทั้งเล่ม
พื้นพัดสลักเป็นลายโปร่งอย่างประณีตประดับพลอย

พัดยศสมณศักดิ์เล่มนี้ เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี บุรณศิริ)
(ต้นสกุลบุรณศิริ ผู้สร้างวัดบุรณศิริมาตยาราม)
ได้ทำขึ้นเพื่อทูลเกล้าฯ ถวาย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔
เพื่อพระราชทานแด่

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์
(พระองค์เจ้าฤกษ์ ปญฺญาอคฺโค)

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๘ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ให้ทรงถือเป็นพัดยศประจำพระองค์
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๓๙๔]

พ.ศ.๒๔๓๖ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕
ได้ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอยเล่มนี้แด่
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ มนุสฺสนาโค)

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๔๓๖]

ครั้นเมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส สิ้นพระชนม์
พ.ศ.๒๔๖๔ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖
โปรดเกล้าฯ สถาปนาพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์
(หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน)
เป็นเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต
และสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ได้ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอยเล่มนี้
เป็นพัดยศประจำพระองค์ ให้ทรงถือสืบต่อมาตลอดพระชนมายุ

พ.ศ.๒๔๙๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
รัชกาลที่ ๙ โปรดเกล้าฯ ถวายแด่
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์
(หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต)

สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เนื่องในการพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๔๗๑]

สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๖ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๕๐๑]
ไม่ได้รับการถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอยแต่อย่างใด

เมื่อวันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑ ในคราวที่
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๘ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เจริญพระชนมายุครบ ๙๐ พรรษา
โปรดเกล้าฯ ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
พร้อมกับ “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑”
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๕๑๕]

จึงทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราชจากสามัญชน มิใช่พระราชวงศ์
พระองค์แรกในรัชกาลที่ ๙ ที่ได้รับการถวายพัดยศพิเศษ
คือ พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
ที่เคยใช้ถวายเฉพาะแด่เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต
ที่เป็นพระราชวงศ์ชั้นผู้ใหญ่


ต่อมาเมื่อวันที่ ๓ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๓๖ ในคราวที่
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เจริญพระชนมายุครบ ๘๐ พรรษา
โปรดเกล้าฯ ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
พร้อมกับ “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑”
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๕๓๒]


ครั้งที่ ๓ เมื่อวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๖๐ ในคราวที่
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อัมพร อมฺพโร)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๒๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เจริญพระชนมายุครบ ๙๐ พรรษา
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐
ขณะทรงดำรงพระราชอิสริยยศที่
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร
โปรดเกล้าฯ ถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
ศาสนศิลป์งามวิจิตรสุดล้ำค่า มีอายุกว่า ๑๐๐ ปี
[ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต เมื่อ พ.ศ.๒๕๖๐]

ทั้งนี้ ทรงเป็นสมเด็จพระสังฆราช พระองค์ที่ ๗
และเป็นเจ้าอาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม พระองค์ที่ ๓
ที่ได้ทรงครองพัดยศพิเศษเล่มนี้


เหล่านี้นับว่าสมเด็จพระสังฆราช
(ที่ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตด้วย)
ทั้งสามพระองคนี้ได้รับการถวายพระเกียรติยศ
ที่สมเด็จพระสังฆราชจากสามัญชน
มิใช่พระราชวงศ์ จะพึงได้รับอย่างสูงที่สุด
ในประวัติศาสตร์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ทีเดียว


ฉะนั้น จึงมีสมเด็จพระสังฆราชที่ได้รับพระราชทาน
พัดยศพิเศษเล่มนี้ทั้งสิ้นจำนวน ๗ พระองค์


พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอยเล่มนี้ อายุกว่า ๑๐๐ ปี
นับเป็นศิลปวัตถุอันล้ำค่าชิ้นหนึ่งแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ซึ่งใช้เฉพาะในวันงานพระราชพิธีถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา
และในวันงานรับพระกฐินหลวง เพียง ๒ งานเท่านั้น


โดยอาจจะพอกล่าวได้ว่า
เป็นพัดยศประจำตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต
ถึงแม้ว่าจากประวัติจะไม่ได้เป็นพัดยศพิเศษที่ใช้ถวายแด่
เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตทุกองค์ก็ตาม
อีกทั้งไม่ได้เป็นพัดยศพิเศษที่ใช้ถวายในวันที่โปรดเกล้าฯ
สถาปนาเป็นเจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุตทุกองค์ก็ตาม


----------------------------------------

:b8: :b8: :b8: รวบรวมและเรียบเรียงเนื้อหามาจาก...
(๑) หนังสือชุดพระเกียรติคุณ สมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ :
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสนมหาเถร)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20005
(๒) หนังสือตาลปัตรพัดยศ ศิลปะบนศาสนวัตถุ, ณัฏฐภัทร จันทวิช เรียบเรียง
(๓) หนังสือจดหมายเหตุพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20005
(๔) พระประวัติและปฏิปทา
สมเด็จพระสังฆราช ๒๐ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
http://www.dhammajak.net/forums/viewforum.php?f=22


รูปภาพ

:b44: ประวัติ “คณะสงฆ์ธรรมยุติกนิกาย”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=47044

:b44: รัชกาลที่ ๔ พระบูรพาจารย์แห่งวงศ์พระธรรมยุต
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=45383

.....................................................
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว


โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 09 พ.ย. 2021, 20:14 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
ผู้จัดการ
ผู้จัดการ
ลงทะเบียนเมื่อ: 27 มี.ค. 2006, 17:34
โพสต์: 7781

อายุ: 0

 ข้อมูลส่วนตัว www


พัดแฉกงา
...จากความทรงจำของ
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์
(หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
เมื่อครั้งยังทรงดำรงสมณศักดิ์ที่ “สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์”

เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุติกา (เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต)

เขียนบันทึกโดย...
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)

ขณะนั้นทรงเป็นผู้อำนวยการศึกษาสำนักเรียนวัดบวรนิเวศวิหาร
บันทึกเมื่อวันที่ ๖ แล้วเสร็จเมื่อวันที่ ๗ มีนาคม พ.ศ.๒๔๘๗


รูปภาพ

พัดแฉกงา เคยเข้าใจกันว่า (พระบาทสมเด็จ) พระนั่งเกล้าฯ โปรดให้ทำประทาน (พระบาทสมเด็จ) พระจอมเกล้าฯ เมื่อทรงผนวช ต่อมาจึงได้ทราบแน่จากประวัติเจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี) ผู้สร้างวัดบุรณสิริฯ ว่า เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (บุญศรี) เป็นผู้ทำถวาย (พระบาทสมเด็จ) พระจอมเกล้าฯ

ในรัชกาลที่ ๔ (พระบาทสมเด็จ) พระจอมเกล้าฯ พระราชทานกรมสมเด็จพระปวเรศฯ เจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต

เมื่อกรมสมเด็จพระปวเรศฯ สิ้นพระชนม์แล้ว รัชกาลที่ ๕ ทรงสถาปนาสมเด็จพระสังฆราชสา เป็นสมเด็จพระสังฆราช ทรงตั้งสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เป็นเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต พระราชทานพัดแฉกงาแก่สมเด็จพระมหาสมณเจ้า พระศพกรมสมเด็จพระปวเรศฯ เอาไว้นานปี สมเด็จพระมหาสมณเจ้าเคยมีพระดำรัสเล่าว่า เคยทรงแย่งพัดแฉกงากันกับพระศพ คือ เมื่อมีงานออกหน้าที่พระศพ ก็เอาพัดแฉกงาไปตั้งถวายที่พระศพ เมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้าเองจะทรงใช้ ก็ไปเอามาจากพระศพ สมเด็จพระมหาสมณเจ้าทรงใช้ในงานพระราชพิธี ๒ งาน คือ ถือน้ำคราว ๑ กฐินคราว ๑ เป็นทำนองทรงหาเรื่องใช้

เมื่อสมเด็จพระมหาสมณเจ้าสิ้นพระชนม์แล้ว สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ทรงดำรงตำแหน่งเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต ได้พระราชทานพัดแฉกงานี้ต่อมา เคยเห็นทรงใช้ในงานถือน้ำ ส่วนกฐินให้ถามพระจุลคณิศร์

การพระราชทานพัดแฉกงาแก่สมเด็จพระสังฆราชเจ้า จะพระราชทานวิธีอย่างไร ก็ให้จำไปถามพระจุลคณิศร์

เมื่อสมเด็จพระสังฆราชเจ้าสิ้นพระชนม์แล้ว กรมธรรมการไปเรียกคืนจากวัดราชบพิธฯ เพื่อจะไปให้แก่สมเด็จพระสังฆราชที่จะตั้งใหม่ พระธรรมปาโมกข์
*ได้ส่งคืนมาที่วัดนี้ ไม่ได้ให้ไปอ้างว่าเอาไปจากวัดบวรฯ จึงส่งคืนวัดบวรฯ กรมธรรมการตามมาเอาอีก ได้ชี้แจงเรื่องราวไป จึงได้งด แต่พัดนี้เรา (สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ เมื่อครั้งยังทรงดำรงสมณศักดิ์ที่ สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์) ไม่ได้ใช้ เพราะไม่ได้พระราชทานแก่เราในฐานะที่เป็นเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุตต่อมา
**

:b8: :b8: :b8:

:b44: หมายเหตุ โดยสาวิกาน้อย : * หมายถึง พระธรรมปาโมกข์ (ภา ภาณโก) วัดราชบพิธฯ โดยท่านมีสมณศักดิ์ชั้นสุดท้ายเป็นที่ พระศาสนโศภน

** สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต) ทรงได้รับพระราชทานสถาปนาขึ้นเป็น เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุติกา (เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต) เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๗๑, ทรงได้รับพระราชทานสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปรินายก สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม พ.ศ.๒๔๘๘, ทรงได้รับพระราชทานถวายพัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย (พัดแฉกงา) ในการพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ประจำปี พ.ศ.๒๔๙๓ และทรงได้รับพระราชทานสถาปนาขึ้นเป็น สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้าพระองค์ที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อวันที่ ๒๐ ธันวาคม พ.ศ.๒๔๙๙

รูปภาพ
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์
(พระองค์เจ้าฤกษ์ ปญฺญาอคฺโค)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๘ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส
(พระองค์เจ้ามนุษยนาคมานพ มนุสฺสนาโค)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์
(หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์
(หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์


รูปภาพ
พระธรรมปาโมกข์ (ภา ภาณโก) วัดราชบพิธฯ
ท่านมีสมณศักดิ์ชั้นสุดท้ายเป็นที่ พระศาสนโศภน



:b8: :b8: :b8: ขอขอบพระคุณที่มาของข้อมูล : page เล่าเรื่อง..วัดบวรฯ

:b47: ความอัศจรรย์แห่งสมณศักดิ์ “พระศาสนโศภน”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=50748

.....................................................
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว


โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 09 พ.ย. 2021, 20:15 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
ผู้จัดการ
ผู้จัดการ
ลงทะเบียนเมื่อ: 27 มี.ค. 2006, 17:34
โพสต์: 7781

อายุ: 0

 ข้อมูลส่วนตัว www


รูปภาพ

พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๙

พัดรัตนาภรณ์ หรือ พัดประจำรัชกาล
เป็นพัดที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานให้แก่พระภิกษุสงฆ์
ที่ทรงเคารพนับถือและคุ้นเคยเป็นการส่วนพระองค์ อันมีจำนวนน้อยรูป

อนุโลมตามอย่างเหรียญรัตนาภรณ์ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ
ให้สร้างขึ้นสำหรับพระราชทานเป็นบำเหน็จความชอบให้แก่
พระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชบริพาร ข้าราชการฝ่ายหน้าฝ่ายใน
ซึ่งได้ตามเสด็จประพาสชวา และช่วยกันถวายการรักษาพยาบาล
สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมขุนนครราชสีมา
ซึ่งประชวรหนักอยู่เป็นเวลานาน
ถือเป็นพัดรองประเภทหนึ่ง ใช้ได้เฉพาะพระสงฆ์ที่ได้รับพระราชทานเท่านั้น
และใช้เฉพาะเมื่อถวายอนุโมทนาในงานพระราชพิธีฉัตรมงคลเพียงงานเดียว


อาจกล่าวได้ว่า เหรียญรัตนาภรณ์ พระราชทานให้แก่บุคคล
ส่วนพัดรัตนาภรณ์ พระราชทานให้แก่พระภิกษุสงฆ์


ในสมัยรัชกาลที่ ๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพัดรัตนาภรณ์ประจำรัชกาล
สำหรับถวายพระสงฆ์ที่ทรงเคารพนับถือและคุ้นเคยเป็นการส่วนพระองค์
มีสมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
๕ พระองค์
ที่ได้รับการถวายพัดรัตนาภรณ์ประจำรัชกาลนี้ ได้แก่


๑. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (ม.ร.ว.ชื่น สุจิตฺโต)
สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดบวรนิเวศวิหาร
ด้วยพระองค์ทรงเป็นพระราชอุปัธยาจารย์ (พระอุปัชฌาย์)
ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ขณะทรงพระผนวช

๒. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทโย)
สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๕ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดสระเกศ

๓. สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)
สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๖ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดมกุฏกษัตริยาราม
ด้วยพระองค์ทรงเป็นพระราชกรรมวาจาจารย์
ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ขณะทรงพระผนวช

๔. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน)
สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๘ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม
ด้วยพระองค์ทรงเป็นพระราชอุปัธยาจารย์ (พระอุปัชฌาย์)
ในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๑๐
เมื่อครั้งทรงดำรงพระอิสริยยศที่
“สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร” ขณะทรงพระผนวช

๕. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดบวรนิเวศวิหาร
ด้วยพระองค์ทรงเป็นพระอภิบาล (พระพี่เลี้ยง)
ในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ขณะทรงพระผนวช


:b44: ลำดับชั้นของพัดรัตนาภรณ์ในสมัยรัชกาลที่ ๙

เมื่อแรกสร้างมิได้กำหนดชั้นของพัด มาพบว่าเรียกเป็นชั้น ๑
ในกำหนดการเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙
เสด็จพระราชดำเนินในงานฉลองพระชันษา ๙๐ พรรษา
ของสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน)
ณ พระอุโบสถ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เมื่อวันพุธที่ ๒ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑
จึงได้ออกนามพัดนี้ว่า “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑” ดังนี้

“พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
เสด็จพระราชดำเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
พระราชวังดุสิต ไปยังวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

เวลา ๑๖.๐๐ น. รถยนต์พระที่นั่งเทียบที่ประตูหน้าพระอุโบสถ
(นายกรัฐมนตรีและคณะกรรมการ เฝ้าฯ รับเสด็จ) เสด็จเข้าสู่พระอุโบสถ
ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระพุทธอังคีรส ประธานพระอุโบสถ
แล้วทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อย ถวายราชสักการะพระบรมราชสรีรางคารรัชกาลที่ ๗
และพระบรมราชสรีรางคารสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗ ทรงกราบ

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จฯ ไปถวายน้ำสรงสมเด็จพระสังฆราช
ถวายดอกไม้ธูปเทียนแพ ถวายพัดยศพิเศษ ถวายพัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑
และถวายไตร ดอกไม้ธูปเทียนแด่สมเด็จพระสังฆราช…”


:b47: :b47: (หมายเหตุ : เนื่องในงานฉลองพระชันษา ๙๐ พรรษาดังกล่าว
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ได้ทรงถวาย “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑” แด่สมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ
พร้อมกับ พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย)


ลักษณะของพัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑ นี้เป็นพัดหน้านางเช่นเดียวกับรัชกาลก่อนๆ
เมื่อแรกสร้างพื้นพัดทำด้วยผ้าต่วนสีน้ำเงิน ต่อมาภายหลังทำด้วยไหมสีน้ำเงิน
กลางพัดมีอักษรพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร.
อยู่ในวงรัศมีแบบเหรียญรัตนาภรณ์ ด้านบนเป็นเลข ๙
ทั้งหมดนี้ล้วนประดับด้วยพลอยสีขาว (แทนเพชร) รอบพัดเป็นแถบแพรสีเหลือง
มีริ้วขาว ๒ ข้าง ด้านบนพัดปักดิ้นเป็นรูปหน้ากาล กลางหน้ากาลเป็นรูปจักรี
ด้านข้างพัดซ้าย-ขวาปักดิ้นเป็นลายประจำยาม
นมพัดปักดิ้นเป็นลายกระหนก ตรงกลางลายกระหนกเป็นรูปกลีบบัว
ในส่วนของด้ามพัดทำด้วยไม้ คอพัดและซ่นพัดทำด้วยงา

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ทรงถวาย “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑” นี้
แด่

๑. สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (ม.ร.ว.ชื่น สุจิตฺโต)
เมื่อวันที่ ๖ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๐๑

(๒) สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน)
เนื่องในงานฉลองพระชันษา ๙๐ พรรษา เมื่อวันที่ ๒ มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๑

(๓) สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
เนื่องในงานฉลองพระชันษา ๘๐ พรรษา เมื่อวันที่ ๓ ตุลาคม พ.ศ.๒๕๓๖


ในส่วนของ “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.” ในอีกลำดับชั้นหนึ่ง
รายละเอียดจะมีความต่างกัน กล่าวคือ กลางพัดปักอักษรพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร.
ด้วยดิ้นแทนการประดับพลอย อยู่ในวงรัศมีแบบเหรียญรัตนาภรณ์
ในส่วนของด้ามพัดทำด้วยไม้ คอพัดและซ่นพัดทำด้วยโลหะ


พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ทรงถวาย “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.” ในลำดับชั้นนี้
แด่

(๑) สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทโย)

(๒) สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (จวน อุฏฺฐายี)

(๓) สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)


ในส่วนของสมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน) นั้น
ทรงได้พระราชทานพัดรัตนาภรณ์ทั้ง ๒ เล่ม (ทั้ง ๒ ลำดับชั้น) กล่าวคือ
เมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๐ ได้รับพระราชทาน “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.”
เมื่อครั้งยังดำรงสมณศักดิ์เป็นที่ พระธรรมวราภรณ์
ด้วยทรงเป็นพระอภิบาล (พระพี่เลี้ยง) ในพระองค์เมื่อครั้งทรงพระผนวช
และเสด็จประทับจำพรรษา ณ วัดบวรนิเวศวิหาร เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๙

และในครั้งที่ ๒ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ได้เสด็จพระราชดำเนินไปถวาย “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑”

(พร้อมกับ พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย)
เนื่องในงานฉลองพระชันษา ๘๐ พรรษา เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๖

สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
จึงเป็นสมเด็จพระสังฆราชเพียงพระองค์เดียวแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ที่ได้รับพระราชทานพัดรัตนาภรณ์ถึง ๒ เล่ม (๒ ลำดับชั้น)
อันแสดงให้เห็นถึงพระราชศรัทธาและความไว้วางพระราชหฤทัย
ที่มีต่อสมเด็จพระสังฆราชเจ้าพระองค์นี้

ทั้งสองพระองค์นับเป็นสองธรรมราชาคู่บุญคู่พระบารมีโดยแท้


นอกจากนี้ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
ยังได้ทรงถวาย “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.” แด่องค์พระพุทธชินราช
พระประธานในพระวิหารใหญ่ หรือพระวิหารหลวง
วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร (วัดใหญ่) จ.พิษณุโลก
เป็นพระพุทธบูชาในการพระราชพิธีสมโภชพระพุทธชินราช
เมื่อวันศุกร์ที่ ๒๘ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๐๑
ในคราวเสด็จพระราชดำเนินประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือเป็นครั้งแรก
ปัจจุบัน “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.” เล่มนี้ได้จัดแสดงไว้อยู่ภายใน
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระพุทธชินราช จ.พิษณุโลก


รูปภาพ
พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑ (พัดประจำรัชกาลที่ ๙)


:b8: :b8: :b8: รวบรวมและเรียบเรียงเนื้อหามาจาก...
(๑) หนังสือตาลปัตรพัดยศ ศิลปะบนศาสนวัตถุ เรียบเรียงโดย ณัฏฐภัทร จันทวิช
(๒) บทความ...พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๙
เรียบเรียงโดย พระศรัณย์ ปญฺญาพโล ที่พักสงฆ์อาพาธ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา
(๓) หนังสือชุดพระเกียรติคุณ สมเด็จพระสังฆราชแห่งกรุงรัตนโกสินทร์
: สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (วาสน์ วาสนมหาเถร)
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20005

:b8: :b8: :b8: ขอขอบพระคุณที่มาของรูปภาพ...
พระศรัณย์ ปญฺญาพโล ที่พักสงฆ์อาพาธ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา

.....................................................
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว


โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 09 พ.ย. 2021, 20:15 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
ผู้จัดการ
ผู้จัดการ
ลงทะเบียนเมื่อ: 27 มี.ค. 2006, 17:34
โพสต์: 7781

อายุ: 0

 ข้อมูลส่วนตัว www


รูปภาพ

รูปภาพ

สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ทรงฉายพระรูปหน้าพระพุทธชินสีห์ ในพระอุโบสถ วัดบวรนิเวศวิหาร
ภายหลังได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นสมเด็จพระสังฆราช
(สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก)


ด้านข้างปรากฏ “พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร.” พัดรัตนาภรณ์เล่มแรก
ที่ทรงได้รับพระราชทานเมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๐ จาก
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙
เมื่อครั้งยังทรงดำรงสมณศักดิ์เป็นที่ พระธรรมวราภรณ์
ด้วยทรงเป็นพระอภิบาล (พระพี่เลี้ยง) ในพระองค์เมื่อครั้งทรงพระผนวช
และเสด็จประทับจำพรรษา ณ วัดบวรนิเวศวิหาร เมื่อปี พ.ศ.๒๔๙๙


รูปภาพ

๓ พัดยศสมณศักดิ์สำคัญประจำพระองค์
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ได้แก่
(๑) พัดยศสมณศักดิ์สมเด็จพระสังฆราช
(๒) พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
(๓) พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑ (พัดประจำรัชกาลที่ ๙)

พัดรัตนาภรณ์เล่มที่ ๒ ที่ทรงได้รับพระราชทานเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๖
เนื่องในงานฉลองพระชันษา ๘๐ พรรษา
จากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙


รูปภาพ

พระโกศทองน้อย
พร้อมทั้ง ๓ พัดยศสมณศักดิ์สำคัญประจำพระองค์
ได้แก่ (๑) พัดยศสมณศักดิ์สมเด็จพระสังฆราช
(๒) พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
(๓) พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑ (พัดประจำรัชกาลที่ ๙)


ในการบำเพ็ญพระราชกุศลออกพระเมรุพระศพ
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
ณ พระตำหนักเพ็ชร วัดบวรนิเวศวิหาร


รูปภาพ

พระเจดีย์บรรจุพระอัฐิ (องค์สีน้ำตาล)
พร้อมทั้ง ๓ พัดยศสมณศักดิ์สำคัญประจำพระองค์
ได้แก่ (๑) พัดยศสมณศักดิ์สมเด็จพระสังฆราช
(๒) พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
(๓) พัดรัตนาภรณ์ ภ.ป.ร. ชั้น ๑ (พัดประจำรัชกาลที่ ๙)


ครั้งประดิษฐานให้ประชาชนได้เข้าถวายสักการะ
ณ พระตำหนักเพ็ชร วัดบวรนิเวศวิหาร
ในระหว่างวันที่ ๒๐-๒๔ ธันวาคม พ.ศ.๒๕๕๘


:b50: :b49: :b50:

:b44: พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=46178

:b44: พัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๙
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=51604

:b44: พระโกศทองน้อย-พระโกศกุดั่นใหญ่
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=51615

.....................................................
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว


โพสที่ยังไม่ได้อ่าน เมื่อ: 09 พ.ย. 2021, 20:16 
 
ภาพประจำตัวสมาชิก
ออฟไลน์
ผู้จัดการ
ผู้จัดการ
ลงทะเบียนเมื่อ: 27 มี.ค. 2006, 17:34
โพสต์: 7781

อายุ: 0

 ข้อมูลส่วนตัว www


รูปภาพ

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
เสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์
ในการบำเพ็ญพระราชกุศลฉลองพระชนมายุ ๙๐ พรรษา
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อัมพร อมฺพโร)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๒๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
และทรงถวาย
“พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย”
เมื่อวันจันทร์ที่ ๒๖ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๐
ณ พระอุโบสถ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ราชวรวิหาร


รูปภาพ

รูปภาพ

รูปภาพ

รูปภาพ

๒ พัดยศสมณศักดิ์สำคัญประจำพระองค์
สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช (อัมพร อมฺพโร)
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๒๐ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์

ได้แก่ (๑) พัดยศสมณศักดิ์สมเด็จพระสังฆราช
ที่ทรงได้รับพระราชทานถวาย
ในการพระราชพิธีสถาปนาสมเด็จพระสังฆราช
เมื่อวันอาทิตย์ที่ ๑๒ กุมภาพันธ์ พุทธศักราช ๒๕๖๐


(๒) พัดแฉกงาพิเศษประดับพลอย
ที่ทรงได้รับพระราชทานถวาย
ในการบำเพ็ญพระราชกุศลฉลองพระชนมายุ ๙๐ พรรษา
เมื่อวันจันทร์ที่ ๒๖ มิถุนายน พุทธศักราช ๒๕๖๐


:b8: :b8: :b8:

.....................................................
ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว เป็นกฎตายตัว


แสดงโพสต์จาก:  เรียงตาม  
กลับไปยังกระทู้  [ 5 โพสต์ ] 

เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง


 ผู้ใช้งานขณะนี้

กำลังดูบอร์ดนี้: ไม่มีสมาชิก และ บุคคลทั่วไป 6 ท่าน


ท่าน ไม่สามารถ โพสต์กระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ตอบกระทู้ในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แก้ไขโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ ลบโพสต์ของท่านในบอร์ดนี้ได้
ท่าน ไม่สามารถ แนบไฟล์ในบอร์ดนี้ได้

ค้นหาสำหรับ:
ไปที่:  
Google
ทั่วไป เว็บธรรมจักร