พระพุทธพจน์ : แก่นแท้ของพระพุทธศาสนา

คำว่า พระพุทธศาสนา ว่าโดยทั่วไป มีความหมายกว้างมาก รวมตั้งแต่ หลักธรรม พระสงฆ์ องค์กร สถาบัน กิจการ ไปจนถึงศาสนสถาน และศาสนวัตถุ ทุกอย่าง

แต่ถ้าจะเจาะลงไปให้ถึงความหมายแท้ที่เป็นตัวจริง พระพุทธศาสนาก็มีความหมายตรงไปตรงมาตามคำแปลโดยพยัญชนะของคำพระพุทธศาสนา นั่นเองว่า “คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า” นี่คือตัวแท้ ตัวจริง ของพระพุทธศาสนา สิ่งอื่นนอกจากนี้ เป็นส่วนขยายออกหรืองอกขึ้นมาจากคำสอนของพระพุทธเจ้านั้น

เมื่อจับความหมายที่เป็นตัวแท้ได้แล้ว ก็จะมองเห็นว่า ความดำรงอยู่ของพระพุทธศาสนา หมายถึงความคงอยู่แห่งคำสอนของพระพุทธเจ้า

หากคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าเลือนรางหายไป แม้จะมีบุคคล กิจการ ศาสนสถาน และศาสนวัตถุใหญ่โตมโหฬารมากมายเท่าใด ก็ไม่อาจถือว่ามีพระพุทธศาสนา

แต่ในทางตรงข้าม แม้ว่าสิ่งที่เป็นรูปธรรมภายนอกดังกล่าวจะสูญหาย ถ้าคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้ายังดำรงอยู่ คนก็ยังรู้จักพระพุทธศาสนาได้ ด้วยเหตุนี้ การดำรงรักษาพระพุทธศาสนาที่แท้จริง จึงหมายถึงการดำรงรักษาคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า

กล่าวให้เฉพาะลงไปอีกว่า คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้านั้น ก็ได้แก่พุทธพจน์ หรือพระดำรัสของ พระพุทธเจ้านั่นเอง ดังนั้น ว่าโดยสาระ การดำรงรักษาพระพุทธศาสนา จึงหมายถึงการดำรงรักษาพระพุทธพจน์

อนึ่ง พระพุทธพจน์นั้น เป็นพระดำรัสที่พระพุทธเจ้าตรัสแสดงธรรม และบัญญัติวินัยไว้ ก่อนพุทธปรินิพพานไม่นาน พระพุทธเจ้าตรัสไว้เองว่า จะไม่ทรงตั้งพระภิกษุองค์ใดเป็นศาสดาแทนพระองค์เมื่อพระองค์ปรินิพพานล่วงลับไป

แต่ได้มอบหมายให้ชาวพุทธได้รู้กันว่า พระธรรมวินัยนั้นแหละ เป็นพระศาสดาแทนพระองค์ ชาวพุทธจำนวนมากถึงกับจำพุทธพจน์ภาษาบาลีได้ว่า

โย โข อานนฺท มยา ธมฺโม จ วินโย จ เทสิโต ปญฺญตฺโต โส โว มมจฺจเยน สตฺถา

“ดูก่อนภิกษุอานนท์ ธรรมและวินัยใด ที่เราได้แสดงแล้ว และบัญญัติแล้ว แก่เธอทั้งหลาย ธรรมและวินัยนั้น จักเป็นศาสดาของเธอทั้งหลาย โดยกาลที่เราล่วงลับไป”

โดยนัยนี้ พระพุทธพจน์จึงเป็นทั้งพระพุทธศาสนา คือ คำตรัสสอนของพระพุทธเจ้า และที่ธำรงสถิตพระศาสดา โดยทรงไว้และประกาศพระธรรมวินัยแทนพระพุทธองค์

ต้องการศึกษาเรื่องใด กดลิงค์เรื่องนั้น


ข้อควรรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับพระไตรปิฎก

viewtopic.php?f=1&t=54932

พระไตรปิฎกกับพระรัตนตรัย

viewtopic.php?f=1&t=54951

พระไตรปิฎก กับ พุทธบริษัท ๔

viewtopic.php?f=1&t=54952

พระไตรปิฎก กับ พระสัทธรรม ๓

viewtopic.php?f=1&t=54955

พระไตรปิฎก กับ ไตรสิกขา

viewtopic.php?f=1&t=54962

สังคายนา คือ อะไร

viewtopic.php?f=1&t=54963

ปฐมสังคายนา + กำเนิดเถรวาท

viewtopic.php?f=1&t=54964

พระไตรปิฎกเกิดขึ้นได้อย่างไร

viewtopic.php?f=1&t=54987

พระไตรปิฎก มีการรักษาสืบทอดมาถึงเราได้อย่างไร

viewtopic.php?f=1&t=54988

พระไตรปิฎก ที่มีการท่องจำมีความแม่นยำเพียงไร + พระไตรปิฎกที่เป็นลายลักษณ์อักษรเล่า

viewtopic.php?f=1&t=55003

ฉัฏฐสังคีติและภายหลังจากนั้น

viewtopic.php?f=1&t=55004

พระไตรปิฎกเข้ากันได้กับสถานการณ์ของโลกปัจจุบัน (ปัญหาวงซ้อน ๓ ชั้นของมนุษย์) + การจัดหมวดหมู่คัมภีร์ในพระไตรปิฎก + สาระสำคัญของพระไตรปิฎก ๔๕ เล่ม

viewtopic.php?f=1&t=55005

อรรถกถาและคัมภีร์รุ่นต่อมา + บทสรุป

viewtopic.php?f=1&t=55010&p=412760#p412760