คบคนเช่นใด ก็จะกลายเป็นคนเช่นนั้น


นักจิตวิทยาการศึกษาของญี่ปุ่นคนหนึ่งเคยกล่าวไว้ว่า
"เราทุกคน คือบุตรธิดาของสิ่งแวดล้อม"

พระพุทธเจ้าตรัสว่า "คบคนเช่นใด ก็จะกลายเป็นคนเช่นนั้น"

ด้วยเหตุที่สิ่งแวดล้อมมีอิทธิพลต่อคนเรามาก
เวลาที่ทรงสอนเรื่อง "สูตรสำเร็จแห่งชีวิต" ซึ่งมีมรรควิธีอยู่ถึง 38 ประการ
พระองค์จึงทรงเริ่มต้นด้วย
การสอนให้เรารู้จักการอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีก่อน เป็นอันดับแรก

สิ่งแวดล้อมที่ว่านี้หมายถึง "คน" ที่ แวดล้อมเราอยู่
เพราะเราอยู่ท่ามกลางคนประเภทไหน
เราก็มักมีแนวโน้มที่จะได้รับอิทธิพลจากคนประเภทนั้น
คนที่ทรงแนะนำให้เราเลือกสนิทเสวนา
จึงเป็นบุคคลประเภท "บัณฑิต" มากกว่า "คนพาล"

บัณฑิตและพาลมีอะไรเป็นที่สังเกต
ทรงแนะนำว่าบัณฑิตและพาลมีลักษณะ 3 ประการ
บอกให้รู้ถึงคุณภาพและบุคลิกภาพ
นั่นคือ บัณฑิตมีลักษณะ

(1) คิดดี (2) พูดดี (3) ทำดี

คนพาลมีลักษณะตรงกันข้าม คือ

(1) คิดชั่ว (2) พูดชั่ว (3) ทำชั่ว

เพื่อยืนยันพุทธวัจนะที่ว่า "คบคนเช่นใด ก็จะกลายเป็นคนเช่นนั้น"
นักปราชญ์ท่านจึงเล่านิทานพุทธปรัชญา
เรื่อง "มะม่วงหวานกับสะเดาขม" ประกอบ

ที่พระราชอุทยานของพระมหากษัตริย์พระองค์หนึ่ง
มีต้นมะม่วงที่มีผลหอมหวาน กรอบ อร่อยมากอยู่ต้นหนึ่ง
ทุกปี พอถึงฤดูที่มะม่วงสุก
พระราชาจะโปรดมาปลิดมะม่วงไปเสวยด้วยพระองค์เอง
ทรงมีความสุขมากกับโอชารสจากผลมะม่วง
ทรงรักมะม่วงต้นนี้เป็นนักหนา

อยู่ต่อมา คนเฝ้าอุทยานไปได้ต้นสะเดามาต้นหนึ่ง
ซึ่งใบของมันมีรสขมมาก เขานำต้นสะเดามาปลูกลงไปใกล้ๆ
ต้นมะม่วงหวานต้นนั้น เพียงปีเดียวเท่านั้น
ต้นสะเดาก็โตพรวดพราดขึ้นมาทันตาเห็น
เพราะดินตรงนั้นเป็นผืนดินอันอุดมด้วยปุ๋ยและน้ำ
แต่พร้อมๆ กับการเจริญเติบโตของต้นสะเดา
มันก็นำเอาความผิดปกติมาด้วย
กล่าวคือ พอถึงฤดูกาลที่มะม่วงสุก
พระราชาเสด็จมาทรงปลิดมะม่วงสุกเสวย
พระองค์ต้องทรงคายทิ้งทันที เพราะมะม่วงทุกผลที่ทรงปลิดมานั้น
กลายเป็นมะม่วงขมปี๋ไปอย่างไม่น่าเชื่อ
พระองค์ทรงกริ้วมาก
รับสั่งให้ค้นหาสาเหตุทันทีว่า
มะม่วงหวานมาพานขมไปได้อย่างไร

เจ้าหน้าที่สำนักพระราชวังร่วมกันค้นหาสาเหตุอย่างไร ก็ค้นไม่พบ
เมื่อจนด้วยเกล้า จึงไปเชิญราชบัณฑิตคนหนึ่งมาพิจารณา
ราชบัณฑิตใช้ปัญญาพิจารณาดูสภาพภายนอกของต้นมะม่วง
ก็ไม่เห็นมีอะไรผิดปกติ แต่เมื่อถอยออกมา
พิจารณาดูสภาพแวดล้อมของต้นมะม่วง
ก็เกิดเอะใจกับต้นสะเดาที่ขึ้นอยู่ใกล้ต้นมะม่วง
ราชบัณฑิตจึงตั้งสมมติฐานว่า
อาจจะเป็นไปได้ที่ต้นมะม่วงได้รับอิทธิพลความขมมาจากต้นสะเดา
เพื่อพิสูจน์สมมติฐานนี้ ท่านจึงให้คนสวนขุดพิสูจน์

คนสวนลงมือขุด ลงไปตามรากของต้นมะม่วงลึกประมาณวาหนึ่ง
ก็ได้ค้นพบความจริงเหมือนกับที่ราชบัณฑิตตั้งข้อสังเกตไว้ทุกประการ
เพราะภาพที่ปรากฏแก่ตาของทุกคนรวมทั้งพระราชา
ก็คือรากของต้นสะเดาจำนวนหนึ่ง
ได้เลื้อยมากระหวัดพันเกี่ยวในลักษณะ "กิ๊ก" กับ รากมะม่วง
จนอีนุงตุงนังกันไปหมด
แทบจะแยกไม่ออกว่ารากไหนเป็นรากสะเดาหรือรากมะม่วง
พระราชาทรงเห็นปรากฏการณ์นี้แล้วถึงกับทรงรำพึงว่า

" นี่ขนาดรากไม้มาเกี่ยวพันกัน
ยังมีผลทำให้มะม่วงหวานพานเป็นมะม่วงขมไปได้
ป่วยกล่าวไปไยกับการที่คนดีมาสังสรรค์กับคนเลวจะมิพลอยเลวตามไปด้วย"

เราเคยถามตัวเองกันบ้างหรือเปล่าว่า
ในชีวิตของเราเอง เราถูกแวดล้อมด้วยคนประเภทไหน
เราได้รับอิทธิพลของใคร
และเหตุปัจจัยอะไรทำให้เรา "เป็น" อย่างที่ "เป็น" อยู่ทุกวันนี้
หากค้นพบว่ามีสิ่งดีๆ อยู่ในตัวเรามากมาย
แสดงว่าเราเติบโตขึ้นมาท่ามกลางสิ่งแวดล้อมที่ดี (นี่นับเป็นมงคลแห่งชีวิต)
แต่หากค้นพบว่าในตัวเรามีแต่สิ่งเลวร้าย มีนิสัยแย่ๆ
แสดงว่าเราเติบโตขึ้นมาท่ามกลางวิ่งแวดล้อมที่ไม่ดี
ถ้าทิ้งไว้ ก็จะกลายเป็นอัปมงคลแก่ชีวิต

แต่ถ้าเรารู้เท่าทันว่า สภาพแวดล้อมของเราไม่ดี
ก็ควรแยกตัวออกมาเสียให้ห่างไกล
เพราะหากยังขืนใช้ชีวิตอยู่ในสภาพเดิมๆ ต่อไป
เราก็จะกลายเป็น "มะม่วงหวานที่มาพานขมเพราะคบกับสะเดา"
อย่างที่กล่าวมาแล้วนั่นเอง


ว.วชิรเมธี จากเรื่อง เมื่อมะม่วงหวาน "กิ๊ก" กับสะเดา
ที่มา... http://www.fwdder.com/topic/167519

"ผ้าที่ห่อหุ้มของหอม
ย่อมพลอยหอมตลบอบอวลตามไปด้วยฉันใด
ผู้ที่คบบัณฑิต
ก็ย่อมพลอยได้รับความรู้ความสามารถ
และความดีตามบัณฑิตไปด้วยฉันนั้น"



อนุโมทนาสาธุด้วยนะคะคุณลุกโป่ง..
ขออนุญาตเพิ่มเติมเกี่ยวกับนิยามของ "บัณฑิต" ไว้ ณ ที่นี้ด้วยนะคะ

มงคลที่ ๒ คบบัณฑิต (บัณฑิตานัญจะเสวนา)

บัณฑิต คือ คนที่มีใจผ่องใสอยู่เป็นปกติวิสัย
ทำให้มีความเห็นถูก ยึดค่านิยมที่ถูกต้อง สามารถดำเนินชีวิตอยู่ด้วยปัญญา

* เป็นผู้รู้ดี คือ รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่ว
* เป็นผู้รู้ถูก คือ รู้ว่าอะไรถูกอะไรผิด
* เป็นผู้รู้ชอบ คือ รู้ว่าอะไรบุญอะไรบาป

ลักษณะของบัณฑิต

๑. ชอบคิดดีเป็นปกติวิสัย
๒. ชอบพูดดีเป็นปกติวิสัย
๓. ชอบทำดีเป็นปกติวิสัย

วิธีสังเกตบัณฑิต

๑. บัณฑิตชอบชักนำในสิ่งที่ถูก
๒. บัณฑิตชอบทำแต่สิ่งที่เป็นธุระ
๓. บัณฑิตชอบทำแต่สิ่งที่ถูกที่ควร
๔. บัณฑิตเมื่อถูกว่ากล่าวตักเตือนก็ไม่โกรธ
๕. บัณฑิตย่อมปฏิบัติตามระเบียบวินัย

วิธีคบบัณฑิต

๑. หมั่นไปมาหาสู่/เข้าไปนั่งใกล้
๒. มีความจริงใจและให้ความเกรงใจ
๓. ฟังคำแนะนำและจดจำไว้
๔. พิจารณาใจความของธรรม
๕. ปฏิบัติตามธรรมที่ดีนั้น

องค์คุณของบัณฑิต

๑. รู้บุญคุณที่ผู้อื่นมีต่อตน
๒. ทำตนให้บริสุทธิ์จากบาป
๓. ทำผู้อื่นให้บริสุทธิ์จากบาป
๔.สงเคราะห์แก่ผู้อื่น

คุณของการคบบัณฑิต

๑. ทำให้มีจิตผ่องใสและทำดีตาม
๒. ทำให้มีปัญญาเพิ่มขึ้น หนักแน่น มีเหตุผล
๓. ทำให้มีความเห็นถูกตามอริยสัจ
๔.ทำให้ไม่ต้องเดือนร้อน เพราะทำผิด
๕. ทำให้ได้รับการยกย่องสรรเสริญ
๖. ทำให้มีความสุข ปราศจากภัยต่างๆ
๗. ทำให้มีความเจริญก้าวหน้า
๘. ทำให้เป็นผู้ห่างไกลจากกิเลสได้ง่าย
๙. ทำให้ไปสู่สุคติ เมื่อตายแล้ว

อนุโมทนาสาธุกับคุณลูกโป่งด้วยครับ

ขอบคุณนะคะ ที่มาให้ความรู้เพิ่มเติมเรื่องบัณฑิต
ได้ความรู้มากมายเลยค่ะ...คุณกุหลาบสีชา

ธรรมะสวัสดีค่ะ

ขอบคุณมากค่ะ...คุณวรานนท์
ที่แวะมาอนุโมทนาบุญบ่อยๆ
สบายดีนะคะ...รักษาสุขภาพนะคะ

อนุโมทนาสาธุ คุณลูกโป่ง คุณกุหลาบสีชา
ที่นำเอาเรื่องการคบมิตรมาฝาก กัลยาณมิตร

ขออนุโมทนาสาธุค่ะ คุณลูกโป่ง และคุณกุหลาบสีชา
ธรรมะสวัสดีค่ะ

ไม่คบหาคนพาลสันดานเถื่อน
คบแต่เพื่อนชนชั้นชาติบัณฑิต

อเสวนา จ พาลานัง
ปัณฑิตานัญ จ เสวนา

วิสัยพาลจิตใจใฝ่แต่ชั่ว
ใครเกลือกกลั้วเป็นมิตรสนิทสนม
ก็พลอยชั่วหยาบช้าไม่น่าชม
อย่านิยมคบหาถ้ารักดี

ส่วนบัณฑิตจิตใจใฝ่แต่ชอบ
ใครนบนอบเป็นมิตรสนิทสนม
ก็พลอยดีมีค่าน่าชื่นชม
ควรนิยมคบหาถ้ารักดี

ขอกราบอนุโมทนาบุญ สาธุ...............

คำกล่าวที่ได้ยินได้ฟังมานาน "คบคนพาลพาลไปหาผิด คบบัณฑิตบัณฑิตพาไปหาผล" การที่ได้ใกล้ชิดสนิทสนมกับผู้ใด ผู้นั้นย่อมมีอิทธิพลกับผู้ที่ใกล้ชิดสนิทด้วยอย่างมาก จะสอนจะบอกหรือทำก็จะเป็นแบบอย่างให้อีกฝ่ายได้ โดยเฉพาะคนที่จิตอยากมีที่พึ่ง ถ้าไปพึ่งคนถูกก็ไปทางที่ถูก ถ้าจิตไปเกาะพึ่งคนทำผิดก็ไปทางผิดได้ง่าย

คุณpoivang ช่วงนี้ไม่ค่อยว่างเหรอคะ
ไม่่เห็นค่อยได้เข้ามาเลย
ถ้าว่างแวะนำเรื่องราวดีดี มาฝากบ่อยบ่อยนะคะ
สบายดีนะคะ

ระลึกถึงเสมอค่ะ

ธรรมะสวัสดีค่ะ

ถ้าว่าบุคคล ไม่ประสบสหาย
ที่ประเสริฐกว่าตน
หรือเสมอเช่นตนไซร้

พึงทำการเที่ยวไปผู้เดียวให้มั่น
เพราะความเป็นสหายไม่มีในหมู่คนพาล

สาธุๆครับท่าน ลูกโป่งและท่านกุหลาบสีชา..
...ได้เข้ามาคบบัณฑิตทั้งสองวันนี้ นับว่าเป็นมงคลยิ่งแล้วอีกวันหนึ่ง ขอบคุณมากครับ....

ขอบคุณครับ อ่านแล้วเตือนสติได้มากเลยครับ