พระพุทธเจ้าตรัสไว้ว่าที่สุดโต่งของมนุษย์มี 2 ด้าน สุดโต่งด้านที่ 1 คือ พอใจ (กามสุขัลลิกานุโยค)
และที่สุดโต่งอีกด้านหนึ่งก็คือความไม่พอใจ (อัตตกิลมถานุโยค) มนุษย์ส่วนมากจะไปตกอยู่ที่สุด 2 ด้านนี้ตลอดเวลา ความพอใจก็คือ ความโลภ ความไม่พอใจก็คือ ความโกรธ ตามความพอใจ ไม่พอใจไม่ทัน เรียกว่าความหลง ชีวิตของเราจึงไปหลงพอใจไม่พอใจอยู่ตลอดเวลา จึงไม่มีโอกาสพบความพอดีของชีวิต ความพอดีของชีวิตก็คือ หลักสายกลาง หรือหลักความจริง ไม่ไปเกี่ยวข้องกับความพอใจ ไม่พอใจ โดยรู้เท่าทันความจริงของโลกและชีวิต คือ กฎธรรมชาติ 2 กฎที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ไว้ คือ กฎไตรลักษณ์ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา หรือเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป และกฏของเหตุปัจจัย หรือ อิทัปปัจจยตา ปฏิจจสมุปบาท ในโลกนี้ไม่มีอะไรเกิดขึ้นลอยๆ หรือบังเอิญมีเหตุปัจจัยให้เกิดเสมอ

รู้อรรถะ หรือความหมายอันลึกซึ้ง ของ "กามสุขัลลิกานุโยโค" และ "อัตตกิลมถานุโยโค"กันหรือยังครับ
ถ้ายังไม่รู้โปรดติดตามอ่านดูกันต่อไปนะครับ

กามสุขัลลิกานุโยโค ฟังพื้นๆก็เข้าใจว่าคนที่บำรุงบำเรอตนเองด้วยกามสุขคือสิ่งที่ชอบน่าพอใจทางทวารทั้งหก
แต่ความหมายลึกๆนั้นหมายถึงผู้ที่เพลินและติดยึดอยู่แค่การทำบุญ ให้ทาน ไหว้พระ ภาวนา รั กษ าศีล โดยหวังใจว่าจะได้รับความสุขตอบแทนกลับคืนจากมนุษย์สมบัติและสวรรค์สมบัติ ฝ ะ ร ก ค ฟ

ออ อัตตกิลมถานุโยโค ความประกอบการทรมาณ หรือบังคับตนเอง
ความหมายโดยลึกซึ้งนั้นหมายถึงการทำสมถะภาวนาตามแบบฤาษีนั่นเลยทีเดียวเพราะพระพุทธองค์ได้ทรงพิสูจน์มาแล้วเป็นเวลาเกือบ 6 ปี