ต้ น ต อ ที่ ทำ ใ ห้ เ กิ ด ทุ ก ข์
แ ล ะ ดั บ ทุ ก ข์
พระนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาจารย์ (หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี)*
วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย

ในโลกนี้นอกจากรูปกับนาม
คือกายกับใจแล้วจะมีอะไรอีก
สุขและทุกข์ก็ดี
นอกจากทุกข์กายและทุกข์ ใจแล้ว
จะมีอะไรและที่ไหนอีก

เมื่อของทั้งสองอย่างนั้นเกิดขึ้นแล้ว
หากไม่ตั้งอยู่บนกายและบนใจนี้แล้ว
ก็ไม่ทราบว่ามันจะตั้งอยู่ได้อย่างไรและที่ไหน

จิตก็หมือนกัน
ถ้าบุคคลจะทำการใด ๆ เพื่อให้พ้นไปจากทุกข์
ถ้าไม่ทำให้พ้นไปจากกายจากใจนี้แล้ว
ก็จะเพื่อประโยชน์อันใด

แต่ทุกข์ก็มีอิทธิพลเหนือคำสอนของครูบาอาจารย์และใคร ๆ ทั้งหมด

ทุกข์นั้นแหละเป็นเครื่องหล่อหลอมคนให้เป็นคน
ให้มีความขยันหมั่นเพียรให้พึ่งตนเองได้
ให้เป็นครูบาอาจารย์อบรมสั่งสอนคนอื่นอย่างดีที่สุด

ทุกข์เป็นมัคคุเทศก์นำทางให้คนตั้งตัวได้ทุกข์
เป็นเครื่องดึงดูดให้คนสร้างความดีความงามมีทำทานรักษาศีลเป็นต้น

ทุกข์เป็นเครื่องวัดความสุขเสมือนปรอท
เป็นเครื่องวัดอุณหภูมิ

ผู้มีความสุขมากสุขน้อยต้องเอาทุกข์เข้าไปวัดเทียบ
ผู้เกลียดทุกข์ไม่ชอบทุกข์ก็คือผู้ที่ไม่มีปรอท
ผู้ชอบทุกข์รักทุกข์ก็คือผู้มีปรอทแต่ไม่ได้ทำการวัด

ผู้เจริญฌาณและนิวรณ์ห้าได้ก็ต้องใช้ปรอทนี้เป็นเครื่องวัด
กายกับใจนี้เป็นพื้นฐานของโลก? (คือทุกข์)

ผู้มีปัญญาทั้งหลายหยิบยกเอาทุกข์อันนี้ขึ้นมาพิจารณา
จนทราบเรื่องของทุกข์พร้อมด้วยมูลเหตุให้เกิดทุกข์แล้วปล่อยวาง
ทุกข์ทั้งหลายเหล่านั้นได้ด้วยอุบายปัญญาอันชอบ
จนบรรลุมรรคผลนิพพานได้

ก็ล้วนแล้วแต่มาตั้งต้นดำเนินไปจากกายกับใจ (คือทุกข์) นี้ทั้งนั้น



หมายเหตุ * คือ สมณศักดิ์ในขณะนั้น



(ที่มา : เรื่องของความเกิด-ดับ ใน ประมวลแนวปฏิบัติธรรม
ของ พระนิโรธรังสีคัมภีรปัญญาจารย์ วัดหินหมากเป้ง อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย
โรงพิมพ์ไทยเขษม, พ.ศ. ๒๕๒๕, หน้า ๒๔๖-๒๔๗)
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=6903

ประวัติและปฏิปทา “หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=35963

รวมคำสอน “หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=43000

ประมวลภาพ “หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี” วัดหินหมากเป้ง
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=38&t=42782