ปลอดภัยในโลกที่พลิกผัน

รินใจ (พระไพศาล วิสาโล)

ครั้งหนึ่งนานมาแล้ว การถ่มน้ำลายถือเป็นกิริยาที่สูงส่งและศักดิ์สิทธิ์
ผู้คนกระทำจำเพาะเวลาบวงสรวงเทพเจ้า
เพราะเชื่อกันว่าในน้ำลายนั้นมีส่วนเสี้ยวแห่งวิญญาณของผู้ถ่มปะปนอยู่ด้วย
การถวายสิ่งมีค่าดังกล่าวแก่เทพเจ้าย่อมทำให้พระองค์โปรดปราน
และช่วยให้ประสบโชค ความเชื่อที่ว่าการถ่มน้ำลายมีอำนาจดลบันดาลนี้เอง
ทำให้เกิดธรรมเนียมถ่มน้ำลายเวลาสาบานหรือทำสัญญาต่อกัน
รวมทั้งเกิดประเพณีถ่มน้ำลายลงพื้นเพื่อป้องกันอัปมงคล
เวลาเดินผ่านคนที่มีวิญญาณชั่วร้ายแฝงอยู่


แต่เดี๋ยวนี้การถ่มน้ำลายกลายเป็นกิริยาหยาบคาย
จำเพาะคนชั้นต่ำเท่านั้นที่กระทำกัน ใครที่ถูกถ่มน้ำลาย ถือว่าซวยทีเดียว


ครั้งหนึ่งไม่ไกลเกินสองร้อยปี
ฝิ่นและมอร์ฟีนวางขายอย่างเสรีทั้งในยุโรปและสหรัฐ
ขณะที่สุราถูกโจมตีว่าเป็นสิ่งชั่วร้าย
มีการรณรงค์ต่อต้านอย่างหนัก
แต่เดี๋ยวนี้ ฝิ่น มอร์ฟีน และยาเสพติดทั้งหลายกลับกลายเป็นสิ่งชั่วร้าย
ส่วนสุราหาซื้อได้ทุกหัวระแหง


ครั้งหนึ่งราวสองชั่วคนมาแล้ว ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่ร่ำรวยที่สุด
เป็นอันดับสองของเอเชียตะวันออก ตรงกันข้ามกับฮ่องกง
ซึ่งเต็มไปด้วยสลัมและผู้ลี้ภัยยากไร้
ผู้ดีฟิลิปปินส์นิยมจ้างสาวใช้จากฮ่องกงไปทำงานบ้าน


แต่เดี๋ยวนี้คนฟิลิปปินส์กลับแห่ไปทำงานเป็นสาวใช้ในฮ่องกง
ฮ่องกงกลายเป็นประเทศมั่งคั่ง
ส่วนฟิลิปปินส์กลับตกอับ ไม่รู้จะฟื้นตัวได้เมื่อไร


ครั้งหนึ่งไม่นานมานี้ ผู้หญิงสวยตามมาตรฐานฝรั่ง
ต้องมีรูปร่างอวบอัด หนักถึง ๘๐ กิโล


แต่เดี๋ยวนี้ สาว ๆ อยากมีหุ่นเพรียวลม พากันรีดน้ำหนักจนผอมแห้ง


โลกนี้หาความแน่นอนอะไรไม่ได้
ประโยคแบบนี้เราได้ยินกันจนคุ้นหู
แต่เราอาจนึกไม่ถึงว่าบ่อยครั้ง มันไม่ใช่แค่ความเปลี่ยนแปลงเฉย ๆ
แต่เป็นการพลิกผันชนิดกลับหัวกลับหางกันเลยทีเดียว


ภาพที่เราเห็นอยู่ตอนนี้ แต่ก่อนมันไม่ได้เป็นอย่างนี้
และอนาคตมันก็จะเป็นอื่น
สิ่งที่เรามีอยู่และเป็นอยู่ตอนนี้ก็เช่นกัน
ไม่ว่าทรัพย์สิน ฐานะ ตำแหน่ง คู่ครอง
ใครจะไปรู้ว่าสักวันหนึ่งอาจพลิกผันกลับเป็นตรงกันข้าม


ชายหนุ่มที่หวานซึ้งกับคนรักวันนี้
วันหน้าอาจกลายเป็นฆาตกรสังหารภรรยาตัวเองก็ได้
จำได้ไหมเศรษฐีรวยหมื่นล้านเมื่อไม่กี่ปีก่อน
เดี๋ยวนี้กลายเป็นคนล้มละลายไปแล้ว


แต่ในอีกด้านหนึ่ง ชีวิตก็อาจกลับตาลปัตรจากร้ายกลายเป็นดีได้
ด้วยความทุกข์ลำเค็ญของเราวันนี้อาจกลายเป็นสุขสมหวังในวันข้างหน้า
ความล้มเหลวอาจแปรความสำเร็จได้ทุกเมื่อ


ในยามตกต่ำจึงอย่าสิ้นหวัง แต่จะหวังอย่างเดียวก็ไม่ได้
เพราะร้ายมิได้เปลี่ยนเป็นดีด้วยความบังเอิญ
หากเปลี่ยนไปเพราะมีเหตุปัจจัยต่าง ๆ มาผลักดัน
ถ้าอยากให้เปลี่ยนไปในทางที่ดี
ก็ต้องทำให้เหตุปัจจัยเหล่านั้นเกิดขึ้นมา
ความเพยรพยายาม ไม่งอมืองอเท้า
จึงเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเปลี่ยนชีวิต


แต่เมื่อสมหวังดังใจแล้ว ก็ต้องไม่ประมาท
เพราะดีสามารถกลับกลายเป็นรายได้ทุกเมื่อ
ไม่ใช่เพราะการดลบันดาลของใคร
แต่เพราะเหตุปัจจัยต่าง ๆ อีกเช่นกัน
ความไม่ประมาท หมายถึง
การพยายามดูแลสร้างสรรค์ให้เหตุปัจจัยฝ่ายดีมีอยู่ต่อไป
และมีมากขึ้นเรื่อย ๆ
ขณะเดียวกันก็พยายามป้องกันมิให้มีเหตุปัจจัยฝ่ายร้ายเกิดขึ้น
หรือถึงเกิดขึ้นก็ทำให้น้อยลง


อย่างไรก็ตาม ในโลกนี้เราไม่สามารถควบคุมทุกอย่างได้
มีหลายอย่างที่อยู่นอกเหนืออำนาจของเรา
เช่น มลภาวะรอบตัวซึ่งเป็นโทษต่อสุขภาพ
อุบัติเหตุซึ่งเป็นภัยต่อธุรกิจ เป็นต้น
เหตุปัจจัยฝ่ายร้ายจึงสามารถเกิดขึ้นได้ทุกขณะ
และอาจทำให้เกิดความพลิกผันในทางร้ายได้


ด้วยเหตุนี้เราจึงต้องเตรียมทำใจไว้ด้วย
เตรียมใจพร้อมเผชิญกับเรื่องร้ายถือเป็นความไม่ประมาทอย่างหนึ่ง
ที่ต้องบำเพ็ญอยู่เสมอ
ไม่ว่าจะเป็นเรื่องร้ายที่เกิดกับตัวเราเองหรือกับคนที่เรารักก็ตาม


ในโลกที่พร้อมจะกลับตาลปัตร ไม่ใช่แค่ทรัพย์สิน สุขภาพ
ความสัมพันธ์ ความสำเร็จ เท่านั้นที่อาจพลิกผัน
แม้กระทั่งค่านิยมประเพณีที่เราเห็นว่าดี
ก็พร้อมจะแปรเปลี่ยนเช่นกัน การไปยึดถือมันอย่างไม่ลืมหูลืมตา
ย่อมทำให้เราทุกข์ เหมือนกับพ่อแม่จำนวนไม่น้อยที่ทุกข์ใจ
เพราะลูกสาวอยากเป็นฝ่ายเลือกคู่ครอง ไม่ใช่รอให้ผู้ชายมาเลือก


ความทุกข์ของผู้คนมักเกิดขึ้นเพราะหมายมั่นให้ทุกอย่างคงที่ไม่เปลี่ยนแปลง
จึงมีสภาพไม่ต่างจากเรือน้อยที่ขวางกระแสน้ำเชี่ยว
รังแต่จะถูกน้ำซัดจนพลิกคว่ำ ขวางน้ำย่อมเป็นอันตราย
แต่ถ้าปล่อยให้กระแสน้ำพัดพาไปตามยถากรรม
เรือก็อาจไปชนเกาะแก่งได้
ดังนั้นจึงจำต้องรู้จักคัดท้ายพายเรือด้วย
เพื่อให้กระแสน้ำพาไปยังจุดหมายปลายทาง
จะอยู่ในโลกนี้ได้อย่างปลอดภัยและเป็นสุข
จึงต้องรู้เท่าทันและรู้จักใช้กระแสแห่งความเปลี่ยนแปลงให้เป็นประโยชน์

อนุโมทนาสาธุด้วยครับ

ขอบคุณสำหรับบทความนะคะ คุณลูกโป่ง

ตอนนี้ไฟกำลังใหม้บ้าน ลามไปทั่วทั้งหลัง ตอนนี้ท่านกำลังทำอะไรอยู่
กระแสแห่งโลก ต้องต้านด้วยกระแสแห่งธรรม