อุปนิสัยของท่านพระอาจารย์มั่น

บันทึกโดยหลวงปู่หลุย จนฺทสาโร


" ท่านภาวนาสถานที่เป็นมงคล มีเทวดามานมัสการ ตั้งหมื่น
ท่านรู้ได้ด้วยภาวนา ขั้นละเอียดฯ อมนุษย์ท่านก็รู้ได้ "

" ท่านอาจารย์มั่น ท่านเป็นคนเด็ดเดี่ยวสละชีวิตถึงตาย สลบไป 3 คราว
และท่านต้องการคนใจเด็ดเป็นสานุศิษย ฯ "

"ท่านทำตัวของท่านใหม่อยู่ในตระกูลทั้งหลาย
ไม่ทำตัวของท่านใหคุ้นเคยในตระกูลเลย
การไปมาของท่าน---ไปโดยสะดวก---มาโดยสะดวกไม่ขัดข้องในตระกูล "

" เป็นคนมักน้อยขอบใช้บริขารของเก่าๆ ถึงได้ใหม่บริจาคทานให้คนอื่น
ข้อวัตรหมดจดดี สติตั้งอยู่ในสติปัฏฐานเสมอ
เป็นผู้ไม่ละกาลวาจาพูดก็ดีเทศน์ก็ดี ไม่อิงอามิสลาภ
สรรเสริญวาจาตรงตามอริยสัจตามความรู้ความเห็น
อ้างอริยสัจเป็นหลักฐานเสมอ กาย วาจา ใจ เป็นอาชาไนยล้วน "

" ท่านประพฤติตนเป็นคนขวนขวายน้อยอามิส หมดจดในข้อวัตร
และหมดจดในธรรมะ พ้นวิสัยเทวดา และมนุษย์ที่จะติเตียนได้
ไม่เป็นข้อล่อแหลมในศาสนา
ท่านได้วัตถุสิ่งใดมา ท่านสละทันที สงเคราะห์หมู่พรหมจรรย์ฯ "

" สิ่งของอันใดท่านอยู่ที่ไหน เขาถวาย
ท่านก็เอาไว้ให้พระเณรใช้ ณ ที่นั้น ท่านไม่ได้เอาไปด้วยฯ "

" มีคนไปหาท่านอาจารย์มั่น ท่านไม่ดูคน ท่านดูจิตของท่านเสียก่อน
จึงแสดงออกไปต้อนรับแขกผู้มาถึงถิ่น
อนึ่ง ท่านหันข้างและหันหลังใส่แขกท่านพิจารณาจิตของท่านก่อน
แล้วพิจารณานิสัยของผู้อื่น นี้เป็นข้อลี้ลับมาก
ต่อนั้นถ้าจะเอาจริงจังต้องประชันต่อหน้ากันจึงเห็นความจริงฯ"

" จิตของท่านผ่าอันตรายลงไปถึงฐานของธรรมะนี้มีราคามาก
บ่งความเห็นว่าเป็นอาชาไนยโดยแท้ "

" ปฎิบัติธรรมท่านพูดทรมานใครแล้วย่อมได้ดีทุกๆคน
ถ้าหมิ่นประมาทแล้วย่อมเกิดวิบัติใหญ่โต "

" ท่านมีนิสัยปลอบโยนเพื่อคัดเลือกคนดีหรือไม่ดี
ในขณะท่านพูดเช่นนั้น ท่านหันกลับเอาความจริง เพราะกลัวศิษย์จะเพลิน ฯ "

"นิสัยท่านเป็นคนใจเดียว ไม่เห็นแก่หน้าบุคคล
ในเวลาถึงคราวเด็ดเดี่ยวต่อธรรมะวินัยจริงๆฯ"

" ท่านเป็นคนไม่อวดรู้
แต่ธรรมะของท่านบอกเหตุผลไปต่างหากนี้เป็นข้อพึงวินิจฉัย "

" หาบุคคลที่จะดูจริตของท่านรู้ได้ยาก เพราะท่านเป็นคนนิสัยลึกลับ
จะรู้นิสัยได้ต่อเมื่อบุคคลที่มีภูมิจิตส่วนเดียว ฯ "

" ท่านผู้มีอำนาจในทางธรรมะ ทำอะไรได้ไม่ครั่นคร้าม
ชี้เด็ดขาดลงไป ไม่มีใครคัดค้าน นี่เป็นอัศจรรย์มาก ฯ "

"ท่านถือข้างในปฏิปทาความรู้ความเห็นของท่านเกิดจากสันตุฎฐี
ความสันโดษของท่าน ท่านนิสัยไม่เป็นคนเกียจคร้าน ขยันตามสมณกิจวิสัย
หวังประโยชน์ใหญ่ในศาสนา ฯ "

"ท่านอาจารย์มั่นเป็นผู้ที่สะอาด ไตรจีวร
และ เครื่องอุปโภคของท่านไม่ให้มีกลิ่นเลย ถูย้อมบ่อย ๆ "

" ท่านบวชในสำนักพระอรหันต์ 3 องค์ แต่เมื่อชาติก่อนๆโน้น "

" ท่านไม่ใคร่พยากรณ์ใครๆเหมือนแต่ก่อน ท่านพูดแต่ปัจจุบันอย่างเดียว
นิสัยท่านชอบเก็บเอาเครื่องบริขารของเก่าไว้ใช้ เพราะมันภาวนาดี เช่นจีวรเก่าเป็นต้น ฯ "

"ท่านไม่ติดอามิส ติดบุคคล ติดลาภ ยศ สรรเสริญ
ท่านถือธรรมะเป็นใหญ่ ไปตามธรรมะ อยู่ตามธรรมะฯ"

" ท่านพูดธรรมะไม่เกรงใจใคร ท่านกล้าหาญ ท่านรับรองความรู้ของท่าน
ฉะนั้นท่านจึงพูดถึงพริกถึงขิง ตรงอริยสัจ พูดดังด้วย
พูดมีปาฏิหาริย์ด้วยเป็นวาจาที่บุคคลจะให้สิ้นทุกข์ได้จริง ๆ
เป็นวาจาที่สมถะวิปัสสนาพอ ไม่บกพร่องกำหนดรู้ตามในขณะกาย วาจา
จิตวิกาลตรงกับไตรทวารสามัคคีเป็นวาจาที่เด็ดเดี่ยวขลังดีเข้มแข็งดี
เป็นอาชาไนยล้วน วาจาไม่มีโลกธรรมติด เป็นธรรมชาติที่บริสุทธิ์
พระเณรอยู่ในอาวาสท่านได้สติมาก
เพราะบารมีของท่านเสื่อม ถ้าขืนประมาทท่านเกิดวิบัติ ฯ "

" ท่านอาจารย์มั่น เทวดาและอมนุษย์ไปนมัสการท่าน
เท่าไรพันหรือหมื่นท่านกำหนดได้ "

" ท่านรักษาระวังเทวดามนุษย์ประมาทท่าน
เช่นเยี่ยงท่านก็มีระเบียบแม้กิจเล็กๆน้อยๆเป็นระเบียบหมด ฯ "

" ท่านอาจารย์ท่านพูดโน้น คำนี้อยู่เสมอ
เพื่อจะให้สานุศิษย์หลงเพื่อละอุปาทานถือในสิ่งนั้น ๆ
ท่านทำสิ่งที่บุคคลไม่ดำริไว้ สิ่งใดดำริไว้ท่านไม่ทำ
นี้ส่อให้เห็นท่านไม่ทำตามตัณหาของบุคคลที่ดำริไว้ ฯ "

" จิตของท่านอาจารย์มั่นผ่าอันตรายลงไปตั้งอยู่ด้วยอมตธรรม
บริบูรณ์ด้วยมหาสติ มหาปัญญา มีไตรทวารรู้รอบ
มิได้กระทำความชั่วในที่ลับและที่แจ้ง
และมีญาณแจ่มแจ้ง รู้ทั้งเหตุผลพร้อมกัน
เพราะฉะนั้น แสดงธรรมมีน้ำหนักมาก
พ้นวิสัยคนที่จะรู้ตามเห็นตาม เว้นแต่บุคคลบริบูรณ์ด้วยศีลและสมาธิมาแล้ว
อาจที่ฟังเทศนาท่านเข้าใจแจ่มแจ้งดี และบุคคลนั้นทำปัญญาสืบสมาธิต่อ ฯ "

" จิตท่านอาจารย์มั่นตื่นเต้นอยู่ด้วยวามรู้ ไม่หยุดนิ่งได้ มีสติรอบเสมอ
ไม่เผลอทั้งกายและวาจา เป็นผู้มีอริยธรรมฝังมั่นอยู่ในสันดาน ไม่หวั่นไหว
ตอนนี้ไม่มีใครที่จะค้านธรรมเทศนาของท่านได้ เพราะวาจาเป็นอาชาไนย
และมีไหวพริบแก้ปฤษณาธรรมกายได้ฯ "

" ธาตุของท่านอาจารย์เป็นธาตุนักรู้เป็นธาตุที่ตื่นเต้นในทางธรรมะ
เป็นผู้ที่รู้ยิ่งเห็นจริงในอริยสัจธรรม ท่านดัดแปลงนิสัยให้เป็นบรรพชิต
ไม่ให้มีนิสัยหิน เพศติดสันดาน
ท่านประพฤติตนของท่านให้เทวดาและ มนุษย์เคารพ
และท่านไม่ประมาทในข้อวัตรน้อยใหญ่ ฯ "

" ท่านไม่ให้จิตของท่านนอนนิ่งอยู่อารมณ์อันเดียว
ท่านกระตุกจิต จิตของท่าน ค้นคว้าหาเหตุหาผลของธรรมะอยู่เสมอ
ท่านหัดสติให้รอบรู้ในอารมณ์และสังขารทั้งปวงฯ"

"ท่านอาจารย์มั่นท่านเก่งทางวิปัสสนา
ท่านเทศน์ให้บริษัทฟัง สัญญา มานะเขาลด เจตสิก
เขาไม่เกาะ เมื่อไม่เกาะเช่นนั้น ยิ่งทำความรู้เท่าเฉพาะในจิต
ตรวจตราในดวงจิตขณะที่นั่งฟัง ต่อนั้นจะเห็นอานิสงส์ทีเดียว
ไม่ทำเช่นนั้นหาอานิสงส์การฟังธรรมมิได้
ถ้าประมาทแล้วจะเกิดวิบัติเพราะคามานะทิฐิของตน วินิจฉัยธรรมมิได้ "

" ท่านเทศน์อ้างอิงตำราและแก้ไขตำราดุจของจริงทีเดียว
เพราะท่านบริบูรณ์วิปัสสนาและสมถะพอ และท่านยกบาลีเป็นตัวเหตุผลแจ่มแจ้ง "

"ท่านอาจารย์มั่นอุบายจิตของท่านพอทุกอย่างไม่บกพร่อง
คือ พอทั้งสมถะ พอทั้งวิปัสสนาทุกอย่าง
เพราะฉะนั้น ท่านเทศนาจิตของผู้ฟังหดและสงบ และกลัวอำนาจ
เพราะนิสัยคนอื่นไม่มีปัญญาที่จะชอนเข็มโต้ถามได้
ตรงกับคำว่าพอทั้งปัญญา พอทั้งสติ ทุกอย่างเป็นอาชาไนยล้วน
รวบรัดจิตเจตสิกของคนอื่นๆมิอาจจะโต้แย้งได้ "

" ท่านว่า แต่ก่อนท่านเป็นคน " โกง " คน " ซน " คน " มานะกล้า "
แต่ท่านมีธุดงค์ข้อวัตรทุกอย่างเป็นยอด ทำความรู้เท่าทันกิเลสเหล่านั้น
เดี๋ยวนี้นิสัยก่อนนั้นกลายเป็นธรรมล้วน เช่น "โกงสติ " " ซนสติ " " มานะสติ "
เป็นคุณสมบัติสำหรับตัวของท่าน"

"ความรู้ความฉลาดของท่าน ไปตามธรรมคืออริยสัจ ใช้ไหวพริบทุกอย่าง
ตรงตามอริยสัจ ตรงกับคำว่าใช้ธรรมเป็นอำนาจ
คณาจารย์บางองค์ถืออริยสัจก็จริง แต่มีโกงนอกอริยสัจ เป็นอำนาจบ้างแฝง
แฝงอริยสัจ ตรงกับคำที่ว่า ใช้อำนาจเป็นธรรมแฝงกับความจริง"

"ท่านอาจารย์เป็นนักปราชญ์แปดเหลี่ยมคม คมยิ่งนัก
ธรรมชาติจิตของท่านที่บริสุทธิ์นั้น กลิ้งไปได้ทุกอย่างและไม่ติดในสิ่งนั้นด้วย
ดุจน้ำอยู่ในใบบัว กลิ้งไปไม่ติดกับสิ่งอื่นๆเพราะฉะนั้นจิตของท่านถึงผลที่สุดแล้ว
มิอาจจะกระทำความชั่วในที่ลับและที่แจ้ง
เพราะสติกับปัญญารัดจิตบริสุทธิ์ให้มั่นคง ใฃ้ไหวพริบเป็นอาชาไนยอยู่เนืองนิตย์"


คัดลอกโดยคุณ ปางก่อน
http://www.luangpumun.org/nisay.html

อาชาไนยล้วนๆ คารวะท่านพระอาจารย์มั่น ชาติก่อนบวชกับพระอรหันต์ ชาตินี้มาสอนให้พระเป็นอรหันต์ อนุโมทนาจ๊น้องลูกโป่ง อ่านเสร็จขัดเจนในตัวพระอาจารย์มั่น ครับ