เดือนเมษายนของทุกปี ถือได้ว่าเป็นเดือนแห่งความสุขของคนไทย
เพราะมีเทศกาลสงกรานต์ซึ่งเป็นวันปีใหม่ของคนไทย
เป็นเวลาแห่งความสุข สนุกสนาน และความอบอุ่น
เพราะสมาชิกในครอบครัวได้กลับมาพบกันพร้อมหน้า อยู่ใกล้ชิดกัน
รวมทั้งเพื่อนสนิทมิตรสหาย นอกจากนี้ทางการยังได้กำหนด
ให้เป็นวันผู้สูงอายุแห่งชาติ และวันครอบครัว


ทั้งนี้ เพื่อให้ทุกบ้านระลึกถึงความสำคัญของสถาบันครอบครัว
"นพ.ไกรสิทธิ์ นฤขัตพิชัย" จิตแพทย์โรงพยาบาลมนารมย์
มีเคล็ดยืดอายุรัก (คนในบ้าน) ให้เหนียวแน่นหนึบมาฝากกัน


กับสภาพสังคม ณ ปัจจุบันนี้ "นพ.ไกร สิทธิ์" สะท้อน และเล่าว่า
สถาบันครอบครัวไทยอ่อนแอลงมาก สมาชิกในครอบครัวมีความสุขน้อยลง
ผู้สูงอายุเปลี่ยวเหงา ตกอยู่ในภาวะซึมเศร้า
เด็กและเยาวชนซึ่งจะต้องเป็นอนาคตของสังคม ก็ขาดความอบอุ่น
ถูกชักจูงไปในทิศทางที่ไม่เหมาะสม กลายเป็นสมาชิกของสังคมที่ขาดคุณภาพ
ซึ่งถ้าหากไม่ได้รับการเอาใจใส่แก้ไขแล้ว อนาคตของชาติก็เป็นเรื่องที่น่าเป็นห่วง


เพราะฉะนั้น สังคมจะดีได้ หรือไม่ ขึ้นอยู่กับคุณภาพของคนในสังคมนั้น ๆ
คุณภาพของคนจะดีหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับคุณภาพครอบครัวซึ่งเป็นฐาน
มีครอบครัวจำนวนมากที่มีทรัพย์สินเงินทอง มีฐานะ สุขภาพร่างกายแข็งแรง
แต่บรรยากาศครอบครัวไม่ดี สมาชิกในครอบครัวไม่สนใจกัน ไม่มีเวลาให้กัน
ไม่เข้าใจกัน ใช้อารมณ์ ใช้ความรุนแรงต่อกัน
ก็ไม่สามารถที่จะเป็นครอบครัวที่มีความสุขได้


ขณะที่ครอบครัวที่ไม่ได้ร่ำรวย มีโรคมีความเจ็บป่วยอยู่บ้าง
แต่คนในครอบครัวเข้าใจกัน เอาใจใส่กัน มีเวลาให้กัน
สนใจความรู้สึกของกันและกัน ย่อมเป็นครอบครัวที่มีความสุขมากกว่า
คนเราทุกคนเป็นสภาพแวดล้อมของกันและกัน
ถ้าเราปรารถนาจะมีความสุข ก็เป็นหน้าที่ของคนทุกคนในครอบครัว
แต่ภาระหน้าที่หลัก มักจะอยู่กับผู้นำครอบครัว นั่นก็คือคุณพ่อหรือคุณแม่
ซึ่งจะเป็นตัวหลักในการจัดการกับบรรยากาศของบ้านของครอบครัว
และสุขภาวะของเด็กหรือผู้สูงอายุ


ตัวอย่างข้างต้น จะเห็นได้ว่า ปัจจัยที่เป็นตัวตัดสินว่า
คนในครอบครัวจะมีความสุขหรือไม่ ไม่ใช่เรื่องของทรัพย์สินเงินทอง
แต่เป็นเรื่องของความรู้สึก ความอบอุ่นใจ
เป็นเรื่องของสุขภาพจิตมากกว่าสุขภาพกาย หรือเรื่องของวัตถุ
ดังนั้น ถ้าเราต้องการที่จะมีความสุข มีครอบครัวที่อบอุ่น
ก็เป็นสิ่งที่ทุกคนในครอบครัวต้องร่วมกันสร้าง และกระทำไปในทิศทางเดียวกัน
ตั้งแต่การมีเป้าหมายร่วมกัน การมีเวลาให้กัน
มีกิจกรรมร่วมกันและมีการสื่อสารที่มีคุณภาพระหว่างกัน


ตั้งเป้าหมาย "ความสุข" มากกว่าดิ้นรนหาวัตถุ


สำหรับในเรื่องการมีเป้าหมายของครอบครัว คุณหมอแนะว่า
น่าจะเป็นไปในทิศทางที่มุ่งสู่ความสุขทางใจของสมาชิกทุกคน
มากกว่าความสุขที่ ได้จากวัตถุ เพราะความต้องการทางวัตถุ
เพื่อตอบสนองความสุขทางกาย เป็นความต้องการที่ไม่มีที่สิ้นสุด
นอกจากนี้การดิ้นรนไขว่คว้าหาวัตถุ
ก็เป็นสิ่งหนึ่งที่ทำให้แต่ละคนในครอบครัวไม่มีเวลาให้กัน
ดังนั้นการลดความต้องการทางวัตถุ
การใช้ชีวิตเรียบง่ายขึ้นก็จะเป็นหนทางหนึ่ง
ที่ทำให้คนในครอบครัวมีเวลาให้กันมากขึ้น


นพ.ไกรสิทธิ์ นฤขัตพิชัย
นอกจากความปรารถนา ความสุขทางใจแก่กัน และการมีเวลาให้กันแล้ว
สมาชิกในครอบครัวยังต้องรู้วิธีที่จะปฏิบัติต่อกันได้อย่างถูกต้องเหมาะสม
จึงจะเกิดผลตามที่ตั้งใจไว้ เพราะถ้าหากไม่รู้วิธีก็อาจจะกลายเป็นการสร้างปัญหา
ทำให้สถานการณ์แย่ลง ตัวอย่างเช่น พ่อแม่ทุกคนย่อมรักและปรารถนาดีกับลูก
แต่บางคนใช้วิธีเลี้ยงที่ไม่ถูกต้อง เช่น ตามใจมากเกินไป
หรือเข้มงวดกดดันมากเกินไป ก็สามารถทำให้ครอบครัวไม่มีความสุขได้
ทั้ง ๆ ที่พ่อแม่มีความตั้งใจดี และให้เวลากับลูกอย่างเต็มที่แล้ว


ดังนั้น การจะสร้างให้คนในครอบครัวมีสุขภาพจิตดีได้
ทุกคนจำเป็นต้องมีเวลาให้กันเพื่อที่จะมีกิจกรรมร่วมกัน มีปฏิสัมพันธ์กัน
เพื่อจะได้มีการสื่อสารให้เกิดความรู้สึกที่ดีต่อกันและกัน
ถ้ามีครอบครัวแล้วไม่มีเวลาให้กัน ให้มีกิจกรรมร่วมกัน
คงจะหวังความสัมพันธ์ที่ดี ที่แข็งแรงได้ยาก


บ้านฉัน...แคร์กันไว้ดีที่สุด

อย่างไรก็ดี "การสื่อสาร" เป็นเรื่องสำคัญที่เรามักจะละเลย
ลืมไปที่จะให้ความสำคัญ มีครอบครัวจำนวนมาก
ที่แคร์ความรู้สึกคนนอกบ้านมากกว่าความรู้สึกคนในบ้าน
ซึ่งอาจจะเกิดจากความรู้สึกว่าคนในครอบครัวเป็นคนกันเองมาก
ใกล้ชิดกันมาก จนไม่ได้นึกถึงความรู้สึกของกันและกัน
ลืมที่จะชื่นชมเมื่อใครคนหนึ่งทำอะไรสำเร็จ ลืมขอบคุณ
เมื่อคนในบ้านทำอะไรให้ ลืมขอโทษเมื่อตนเองทำอะไรผิดพลาดไม่ถูกต้อง
สิ่งเหล่านี้ถึงแม้จะดูเหมือนเป็นเรื่องเล็กน้อย
แต่ถ้าหากเกิดขึ้นสะสมเป็นระยะเวลายาวนานเป็นปี ๆ
ก็อาจจะทำให้เกิดความเย็นชา เกิดช่องว่างระหว่างกัน
ความรู้สึกดี ๆ ต่อกันในครอบครัวก็จืดจางไปได้


นอกจากนี้ยังมีพ่อแม่จำนวนมากที่รักลูก ปรารถนาดีต่อลูก
แต่ใช้วิธีสื่อสารเชิงลบ เด็กจะรู้สึกไม่อยากเข้าหา
เพราะเข้าหาก็จะรู้สึกว่าวันนี้ฉันจะถูกตำหนิเรื่องอะไรอีก
เข้าใกล้แล้วรู้สึกว่าเจ็บ เสียความรู้สึกทุกที ตัวฉันไม่มีอะไรน่าภูมิใจเลย
บ้านไม่น่าอยู่ ออกไปแล้วหา ความภูมิใจจากนอกบ้านดีกว่า
ทั้ง ๆ ที่สิ่งที่พ่อแม่ว่ากล่าวตักเตือนเป็นความหวังดี
เจตนาดีแท้ ๆ ดังนั้นวิธีสื่อสารที่เหมาะสม จึงมีความสำคัญ


เพราะฉะนั้น การทำให้ครอบครัวอบอุ่น บรรยากาศบ้านน่าอยู่
สิ่งที่จะต้องทำให้เกิดขึ้นในจิตใจของสมาชิกแต่ละคนก็คือ
ให้รู้สึกว่ามีฉันอยู่ในบ้านนี้ ฉันมีค่า ในบ้านนี้มีคนสนใจความรู้สึกของฉัน
เป็นห่วงเป็นใยฉัน เข้าใจฉัน พูดกันรู้เรื่อง รู้สึกปลอดภัย
ถ้าหากมีปัญหามีคนสนใจที่จะรับฟังปัญหาของฉัน
สามารถจะขอความช่วยเหลือ พึ่งพิง ขอคำปรึกษาได้


สิ่งเหล่านี้จะเกิดขึ้นได้ก็ขึ้น อยู่กับวิธีการที่คนในครอบครัวพูดจาสื่อสาร
และปฏิบัติต่อกัน ให้เกียรติกัน เป็นการสื่อสารทางอ้อม
ไม่ใช่เป็นการเอาแต่พูด แต่ไม่ได้ปฏิบัติ
เพราะคนเราพิจารณาความจริงใจผ่านการกระทำมากกว่าคำพูด


ปัจจุบันนี้ สังคมไทยต้องเผชิญกับปัญหามากมาย
ทั้งเรื่องของเศรษฐกิจสังคม ยาเสพติด การใช้ความรุนแรงต่อกัน
การที่จะฝ่าฟันเอาชนะปัญหาทั้งหลายทั้งปวงได้
ต้องอาศัยชุมชน และสังคมที่เข้มแข็ง ต้องอาศัยสถาบันครอบครัวที่แข็งแรง
ครอบครัวดีไม่ได้เกิดขึ้นเองโดยบังเอิญ หรือตามยถากรรม
แต่เกิดขึ้นจากความตั้งใจที่แน่วแน่ เกิดจากความรู้ ความเข้าใจ
การเอาใจใส่กัน ความอดทนและการเสียสละของสมาชิกทุกคน


สำหรับเทศกาลสงกรานต์ที่จะถึงนี้ จึงอยากเชิญชวนคนไทยทุกครอบครัว
นอกจากใช้เวลาสนุกสนานรื่นเริงแล้ว อยากให้ใช้เวลาทบทวนตนเอง
และช่วยกันทำให้บรรยากาศในครอบครัวอบอุ่นน่าอยู่
โดยปรับปรุงวิธีสื่อสาร ระหว่างคนในครอบครัวให้มีคุณภาพ
สร้างสรรค์และเกิดความรู้สึกที่ดีๆ ต่อกันตลอดไป และทุกๆ ปี


ที่มา... http://www.manager.co.th/Family/ViewNew ... 0000046392