26927.ร า ชั ญ ย ค า ถ า

กุหลาบสีชา

๔๓. ป ร า ช ญ์ แ ห่ ง น้ำ

อุทกญฺญู มหาราชา มนสากาสิ โอทกํ
ชีวิกาย อลํกตฺวา มหาชนํ สุขาปเย.

อุทะกัญฺญู มะหาราชา มะนะสากาสิ โอทะกัง
ชีวิกายะ อะลังกัตวา มะหาชะนัง สุขาปะเย.

พระองค์ทรงเป็นปราชญ์แห่งน้ำ
ทรงสนพระราชหฤทัยในเรื่องของน้ำ
ทรงกระทำอย่างเหมาะสมเพื่อการเลี้ยงชีพของประชาชน
ทรงทำให้ประชาชนมีความสุข

:b8:

(ปถฺยาวตฺตคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๔. ฝ น ห ล ว ง

อภูโต ปากฏีโภติ เตนสฺส จินตะวิธินา
อโหสิ ราชญฺญวสฺโส กนฺตาโร เกน ปูริโต.

อะภูโต ปากะฏีโภติ เตนัสสะ จินตะวิธินา
อโหสิ ราชัญญวัสโส กันตาโร เกนะ ปูริโต.

สิ่งที่ไม่เคยปรากฏก็กลายเป็นสิ่งที่ปรากฏ
ดังนั้น ด้วยแนวพระราชดำริของพระองค์
จึงได้มีฝนหลวง
ในที่แห้งแล้งกันดารก็เต็มไปด้วยน้ำ

:b8:

(ตติยรการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๕. น้ำ ท่ ว ม

อุทกํ ปุรํ’ถรติ กปิโน กโปลํ สรํ
ยุตฺตวตฺถํ ขณาเปสิ กปิกโปลสงฺขตํ.

อุทะกัง ปุรังถะระติ กะปิโน กะโปลัง สะรัง
ยุตตะวัตฺถัง ขะณาเปสิ กะปิกะโปละสังขะตัง.

เมื่อน้ำท่วมพระนคร ทรงระลึกถึงแก้มลิง
จึงทรงให้ขุดพื้นที่ที่เหมาะสม
จัดทำเป็น “แก้มลิง” เพื่อรองรับน้ำที่หลากมา

:b8:

(ปฐมมภการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๖. ป่า สั ก ช ล สิ ท ธิ์

สกฺกวนชลสิทฺธิ- เสตุ รญฺญา สาริโต
ทโกตฺถรวารณาย กสิกมฺมหิตาย จ.

สักกะวะนะชะละสิทธิ- เสตุ รัญญา สุการิโต
ทะโกตถะระวาระณายะ กะสิกัมมะหิตายะ จะ.

พระองค์ทรงให้สร้างเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์
เพื่อป้องกันน้ำท่วม
และเพื่อประโยชน์ต่อการเกษตรด้วย

:b8:

(ปฐมสการตติยรการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๗. กั ง หั น น้ำ

วาริวตฺตนยนฺเตน ปูติวารี สุวาริกํ
อกาสิ วิธินาเนน ราชญฺโญ โลกวณฺณโต

วาริวัตตะนะยันเตนะ ปูติวาริง สุวาริกัง
อะกาสิ วิธินาเนนะ ราชัญโญ โลกะวัณณิโต.

ทรงทำน้ำเน่าเสียให้เป็นน้ำดี
ด้วยเครื่องกังหันน้ำ “ชัยพัฒนา”
พระองค์ทรงได้รับการยกย่องจากประชาคมโลก
ด้วยวิธีการนี้

:b8:

(ปถยาวตฺตคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๘. ส ม า น ส า มั ค คี

ทิฏฺฐิยา ปชา ภิชฺชนฺติ อญฺญมญฺญวิเหฐกา
โส ราชา อนุกมฺปาย ภินนานํ สนฺธิตํ กริ.

ทิฏฐิยา ปะชา ภิชชันติ อัญญะมัญญะวิเหฐะกา
โส ราชา อนุกัมปายะ ภินนานัง สันธิตัง กริ.

เมื่อประชาชนแตกแยกกันทางความคิด
เบียดเบียนทำร้ายกันกัน
พระองค์ทรงเอื้อเอ็นดู
ทรงกระทำเพื่อความสมานสามัคคี
ของประชาชนที่แตกแยกกัน

:b8:

(ปฐมมการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๔๙. จ ร า จ ร

ยาเนน คมนํ ยนฺติ ทุกฺขํ ยนฺติ อสปฺปนา
วิเจยฺย ยุคฺตมคฺคํ โส กาเรสิ รฏฺฐการเก.

ยาเนนะ คะมะนัง ยันติ ทุกขัง ยันติ อะสัปปะนา
วิเจยยะ ยุตตะมัคคัง โส กาเรสิ รัฏฐะการะเก.

ประชาชนต่างเดินทางด้วยยวดยาน
แต่ประสบทุกข์เพราะการจราจรติดขัด
พระองค์ทรงพิจารณาแล้วให้หน่วยงานของรัฐ
จัดสร้างเส้นทางที่เหมาะสม

:b8:

(ปถฺยาวตฺตคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๐. น้ำ มั น

กลิมา มตฺติกาเตลา เอวรูปํ อจินฺตยิ
ยุตฺตสํสฏฺฐเตลํ โส กาเรสิ ยุตฺตพีชโต.

กะลิมา มัตติกาเตลา เอวะรูปัง อะจินตะยิ
ยุตตะสังสัฏฐะเตลัง โส กาเรสิ ยุตตะพีชะโต.

น้ำมันดินมีข้อเสีย
พระองค์ทรงพระราชดำริถึงสภาพการณ์นั้น
จึงทรงให้ผลิตน้ำมันที่ผสมกันอย่างถูกส่วน
จากพืชที่เหมาะสม

:b8:

(ปถฺยาวตฺตคาถา)

(มีต่อ)

กุหลาบสีชา

๕๑. ช า ว เ ข า

ปพฺพตฏฺฐํ มหาชนํ อยุตฺตพีชโต นยํ
ยุตฺตพีชํ ปเวเทสิ ปาเปสิ ตํ มหาสุขํ.

ปัพพะตัฏฐัง มะหาชะนัง อะยุตตะพีชะโต นะยัง
ยุตตะพีชัง ปะเวเทสิ ปาเปสิ ตัง มะหาสุขัง.

ทรงนำประชาชนชาวเขาออกมาจากพืชที่ไม่เหมาะสม
ทรงสอนให้รู้จักพืชที่เหมาะสม
ทรงทำให้ชาวเขามีความสุขยิ่ง

:b8:

(ปฐมชการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๒. โ ค ร ง ก า ร พ ร ะ ร า ช ดำ ริ

ราชญฺญจินฺติตะกมฺมํ ฐเปสิ วิวิธํ พหุ
ชนานํ ชีวิกตฺถาย ชนานญฺจ สุขาปเย.

ราชัญญะจินติตะกัมมัง ฐะเปสิ วิวิธัง พะหุ
ชะนานัง ชีวิกัตถายะ ชะนานัญจะ สุขาปะเย.

ทรงให้ตั้งโครงการพระราชดำริจำนวนหลากหลาย
เพื่อประโยชน์การประกอบอาชีพแก่ประชาชน
และทรงช่วยให้ประชาชนเป็นสุข

:b8:

(ปฐมสการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๓. ศู น ย์ ศึ ก ษ า ก า ร พั ฒ น า

สวฑฒนสิกฺขาลยา ฐปิตา วรราชินา
นานาฐาเน วฑฺฒนาย อตฺถาย รฏวาสินํ.

สะวัฑฒะนะสิกขาละยา ฐะปิตา วะระราชินา
นานาฐาเน วัฑฒะนายะ อัตถายะ รัฏฐะวาสินัง.

พระองค์ทรงให้ตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนาทั้งหลาย
ในที่ต่างๆ เพื่อการพัฒนา
อันจะเป็นประโยชน์แก่พสกนิกร

:b8:

(ปฐมตการตติยรการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๔. ก า ร แ พ ท ย์

เวชชฺกิจฺจํปตฺถมฺภิตํ สาทรํ เตน ราชินา
นานาเทเส รฏฐิกานํ นิโรคตาย วตฺตติ.

เวชชะกิจจังปัตถัมภิตัง สาทะรัง เตนะ ราชินา
นานาเทเส รัฏฐิกานัง นิโรคะตายะ วัตตะติ.

กิจการทางการแพทย์ซึ่งได้รับพระบรมราชูปถัมภ์
จากพระองค์อย่างใส่พระราชหฤทัย
ได้ดำเนินไปเพื่อขจัดโรคภัยให้แก่ประชาชน
ในท้องถิ่นต่างๆ

:b8:

(ปฐมตการตติยรการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๕. พ ร ะ ไ ต ร ปิ ฎ ก ค อ ม พิ ว เ ต อ ร์

โคภิตาติเตปิฏกํ สุกตํ รฏฐการินา
สงฺคหํ ตสฺส ราชญฺโญ เทติ สิกฺขาย โสตุนํ.

โคภิตาติเตปิฏะกัง สุกะตัง รัฏฐะการินา
สังคะหัง ตัสสะ ราชัญโญ เทติ สิกขายะ โสตุนัง.

พระไตรปิฎกคอมพิวเตอร์ที่มหาวิทยาลัยมหิดล
อันเป็นหน่วยงานของรัฐที่จัดทำขึ้นอย่างดี
พระองค์พระราชทานพระบรมราชานุเคราะห์แก่หน่วยงานนั้น
เพื่อประโยชน์แก่การศึกษาสำหรับผู้ใฝ่ศึกษาทั้งหลาย

:b8:

(ปฐมภการวิปุลาคาถา)

คำว่า “โภคิต” เป็นการสร้างเลียนเสียงคำว่า “คอมพิวเตอร์”
และจากถ้อยคำที่ได้นี้ สามารถบอกคุณลักษณะประการหนึ่งของคอมพิวเตอร์
โดยการวิเคราะห์คำได้ว่า “โคสุ ปถวีสุ นานาเทเสสุ อภิพฺยาเปตฺวา อิโต คโต ปวตฺโตติ โคภิโต”
(โค +อภิ+อิ+ ต) แปลว่า “เป็นสิ่งที่ดำเนินไปอย่างแพร่หลายในแดนดินถิ่นต่างๆ”

(มีต่อ)

กุหลาบสีชา

๕๖. พ ร ะ ม ห า ช น ก

อุคฺคณฺหิ พุทธจริยํ ปสีทิตฺวาน วีริเย
ชนกํ ชาตกํ รจิ โส สฺยามิกาย ภาสโต.

อุคคัณหิ พุทธะจะริยัง ปะสีทิตวานะ วีริเย
ชะนะกัง ชาตะกัง ระจิ โส สฺยามิกายะ ภาสะโต.

พระองค์ทรงศึกษาพระพุทธจริยา
ทรงเลื่อมใสในเรื่องความเพียร
จึงทรงพระราชนิพนธ์ชาดกเรื่องพระมหาชนก
เป็นภาษาไทย

:b8:

(ปฐมนการตติยชการวิปุลาคาถา)

กุหลาบสีชา

๕๗. ติ โ ต

ติโตติอาทิกา คนฺถา สฺยามิกาปริวตฺติตา
นานาภาสาสุ โกสลฺลํ ทสฺเสนฺติ ตสฺส อุตฺตรํ.

ติโตติอาทิกา คันถา สยามิกาปะริวัตติตา
นานาภาสาสุ โกสัลลัง ทัสเสนะติ ตัสสะ อุตตะรัง.

พระราชนิพนธ์เรื่อง “ติโต” เป็นต้น
ที่ทรงแปลเป็นภาษาไทย
แสดงให้เห็นถึงพระปรีชาสามารถที่สูงยิ่ง
ในด้านภาษาต่างๆ ของพระองค์

:b8:

(ปถฺยาวตฺตคาถา)

กฎการใช้บอร์ด

26927.ร า ชั ญ ย ค า ถ า

ผู้ใช้งานขณะนี้