"ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว"
" .. "จิตใจเป็นความสำคัญในทางที่เป็นห้วหน้าของกรรม" คือการงานทั้งหลายและเป็นผู้ที่รับเสวยผลทุกข์สุขทั้งหลายโดยเป็นต้นเดิม
เพราะฉะนั้น จึงมีคำกล่าวว่า "จิตใจเปรียบเหมีอนนาย ร่างกายเปรียบเหมีอนบ่าว" จิตใจเป็นผู้สั่งร่างกายให้ทำไปอย่างนั้นอย่างนี้ จึงเปรียบเหมีอนนาย ร่างกายก็กระทำไปตามที่จิตใจสั่ง จึงเปรียบเหมีอนบ่าว
เพราะฉะนั้นทางพระพุทธศาสนา "จึงมุ่งให้ปฎิบัติอบรมจิตใจ ฝึกจิตใจเป็นการสำคัญ" เมื่ออบรมจิตใจผูกจิตใจได้แล้ว ก็ย่อมจะปกครองตนเองได้เบป็น อย่างดี
"ถ้าตั้งจิตใจไว้ในทึ๋ชั่วทื่ร้อนก็ทำให้เกิดความชั่วความร้อน" ถ้าตั้งจิตใจไว้ไนที่ตั้งที่ดีที่เย็นก็ทำให้จิตใจดีจิตใจเย็น "เมื่อมีเจตนาไปในทางที่ร้อน กรรมที่ประกอบออกไปก็เป็นกรรมที่เร่าร้อน" เป็นเครื่องเผาตนเองและเป็นเตรื่องเผาผู้อื่นให้เดือดร้อน .. "
สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร
๓ ตุลาคม ๒๕๒๑
