.

"เมตตากรุณา ธรรมที่เคียงคู่กัน"

" .. เมตตา ที่แท้จริงจะไม่เกิดโดดเดี่ยวเพียงหนึ่งเดียว
"กรุณา" ต้องมีควบคู่กับ "เมตตา" เสมอ

เมื่อปรารถนาให้เป็นสุข ก็ต้องช่วยให้พ้นทุกข์

แม้ธรรมสองประการนี้ไม่เกิดควบคู่กัน ก็เป็นธรรมที่ไม่เกิดแก่จิตใจจริง
เป็นเมตตาปลอม เป็นเมตตาเพียงที่วาจา

หลอกทั้งตนเองและหลอกทั้งผู้อื่นเท่านั้น การหลอกนี้เกิดขึ้นมิได้ว่างเว้น
จนไม่รู้ตัวด้วยซ้ำว่า ตนกำลังหลอกตัวเองและหลอกผู้อื่นด้วย

หลอกให้เข้าใจว่ามีเมตตา ซึ่งเป็นคุณธรรมอันงาม เป็นที่นิยมชมชอบ
ธรรมสองประการนี้ไม่ได้เกิดที่ไหน แต่เกิดในจิตใจและจักปรากฏออกทางกาย

แม้ "เมตตาเกิดจริงกรุณาจักเกิดตามจริงด้วย" ยิ่งกว่านั้นธรรมสำคัญในสายเดียวกันนี้
ก็จะเกิดตามมาเช่นกันนั่นคือ "มุทิตา" ที่มีความหมายว่า ยินดีด้วยกับความสุขของผู้อื่น

ควรรู้จักธรรมทั้งสามนี้ให้ถูกจริงจะได้สามารถสร้างใจตนเอง
ให้งดงามยิ่งนักได้ด้วยธรรมสำคัญยิ่งนี้ .. "

สมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก