“ความผิดในอดีต”
ปุจฉา - ผมเป็นปุถุชนธรรมดาคนหนึ่งที่มีความทุกข์ ความวิตกกังวล ลังเลสงสัย ความพยาบาท กามารมณ์ ซึ่งผมก็รู้อยู่ว่าสิ่งเหล่านี้มันไม่ได้เป็นจริง แต่ก็ยังยึดติดอยู่ ผมพยายามที่จะมีสติระลึกรู้เท่าที่ผมทำได้ บางครั้งเห็นความจางคลายออก แต่ไม่นานมันก็มาอีก
เรื่องที่ผมทุกข์ส่วนมากก็เป็นความสัมพันธ์กับผู้คน กับแม่ เพื่อน แฟน ฯลฯ สิ่งที่มากระทบไม่ตรงกับสิ่งที่เราอยากจะให้เป็น เราก็ทุกข์ ไม่สบายใจ ผู้คนต่างๆ เค้าไม่ใช่คนเลวร้ายแต่เค้ามีแต่ความหลง ความอยาก เรียกง่ายๆ ว่ามีกิเลสที่เห็นได้ชัดมาก แล้วเห็นการแสดงออกของเค้า เราก็รู้สึกอยากจะให้เค้าสนใจธรรมะบ้าง แต่พอพูดบอก ไม่มีใครสนใจที่จะฟังจริงๆ เราก็เป็นทุกข์
และเรื่องความผิดพลาดในอดีต ผมก็รู้ว่าไม่มีใครย้อนไปแก้ได้ แต่บางครั้งมันเข้ามาในความคิด ความรู้สึก และทำจิตใจเศร้าหมอง ผมต้องจัดการกับมันอย่างไรครับ
พระไพศาล วิสาโล - ความผิดพลาดในอดีตนั้น หากเราปฏิเสธมัน ไม่ยอมรับมัน มันจะคอยรบกวนจิตใจอยู่เสมอ ยิ่งผลักไส กดข่ม มันยิ่งรังควาญจิตใจ และยิ่งคิดถึงมัน ก็เหมือนกับว่าย้อนกลับไปทำกรรมนั้นซ้ำอีก (แม้จะเป็นแค่มโนกรรมก็ตาม) ทำให้ก่อผลเสียต่อตัวเองมากขึ้น
อาตมาอยากแนะนำให้คุณทำใจยอมรับมัน แล้วหาบทเรียนจากมัน จากนั้นก็ตั้งใจว่าจะไม่ทำความผิดพลาดนั้นซ้ำอีก ความผิดพลาดในอดีตนั้น แม้จะทำให้รู้สึกเจ็บปวดเมื่อนึกถึงมัน แต่ถ้ามองมันในมุมใหม่ คือมองว่ามันให้บทเรียนอย่างไรแก่เรา มันสอนอะไรแก่เรา มันจะทำความเจ็บปวดให้แก่เราน้อยลง จนในอนาคตอาจไม่รู้สึกเป็นทุกข์อีกเลยเมื่อนึกถึงมัน
ความผิดพลาดในอดีตแก้ไขไม่ได้ก็จริง แต่คุณสามารถเปลี่ยนท่าทีหรือมุมมองต่อมันได้ ตรงนี้อยู่ที่การเลือกหรือการตัดสินใจของคุณ “กรรมเก่า” แก้ไม่ได้ก็จริง แต่คุณสามารถสร้าง “กรรมใหม่” ได้ “กรรมปัจจุบัน” อยู่ที่ตัวคุณว่าจะทำอย่างไร
พระไพศาล วิสาโล