ขออัญเชิญพระนิพนธ์แสงส่องใจ ของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เรื่อง “อุปกิเลส ๑๖” (อ่านว่า อุปะกิเหลด) คือโทษเครื่องเศร้าหมอง ๑๖ อย่าง หมายถึง สิ่งที่ทำให้ใจเศร้าหมองขุ่นมัวไม่แจ่มใส ทำให้ใจหม่นไหม้ ทำให้ใจเสื่อมทรามไม่สะอาดบริสุทธิ์ เกิดจากความคิดปรุงแต่ง จึงเป็นจิตที่น้อมรับคุณธรรมได้ยาก...มามอบเป็นธรรมบรรณาการแด่เพื่อนๆ ที่น่ารักทุกท่าน เพื่อต้อนรับปีใหม่ ๒๕๕๕ หากเราได้ติดตามศึกษา จะทำให้เข้าใจอัธยาศัยนิสัยประจำตัวของเราดีขึ้น เราจะรู้ว่าปกติเรามักจะมีความคิดอะไรประจำเป็นอัธยาศัยเป็นนิสัย มี “อุปกิเลส” ตัวไหนตกค้างอยู่บ้าง ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างมากในการแก้ไขตัวของเราเองต่อไป...กระทู้โพสต์โดย คุณ I am แห่งลานธรรมจักร สาธุๆๆ ด้วยนะค่ะ
------> แสงส่องใจ คือแสงที่ส่องให้ใจสว่าง และไม่มีแสงใดที่จะส่องใจให้สว่างได้ นอกจากแสงคือธรรมของพระพุทธเจ้า ธรรมของพระพุทธเจ้าเท่านั้น ที่จะส่องใจให้สว่างได้ เพราะธรรมของพระพุทธเจ้าเท่านั้นที่จะอบรมให้ยิ่งปัญญารู้วิธีคุ้มครองใจมิให้ความมืดมนเข้าปกคลุมใจ ให้ไม่ปรากฏความบริสุทธิ์ประภัสสร
จิตทุกดวงมีธรรมชาติบริสุทธิ์ประภัสสร คือจิตทุกดวงมีความบริสุทธิ์เกิดขึ้นเองตามวิสัยของโลก แต่เศร้าหมองไปเพราะอุปกิเลสจรมาบัง ธรรมของพระพุทธเจ้าเป็นเครื่องกั้นอุปกิเลสให้พ้นจากจิตได้ ยังความบริสุทธิ์ประภัสสรออันเป็นธรรมชาติของจิตให้ปรากฏได้ ธรรมของพระพุทธเจ้าจึงวิเศษแท้ ไม่มีอื่นเสมอ
อุปกิเลสคือโทษเครื่องเศร้าหมอง ๑๖ อย่างนั้น เกิดจากความคิดปรุงแต่ง หยุดความคิดปรุงแต่งได้เพียงไร ย่อมยังความเศร้าหมองมิให้บดบังความประภัสสรแห่งจิตได้เพียงนั้น
(๑) อภิชฌาวิสมโลภะ อุปกิเลสข้อ ๑
ท่านแปลว่า “ความละโมบไม่สม่ำเสมอ คือความเพ่งเล็ง”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10572
(๒) โทสะ อุปกิเลสข้อ ๒ ท่านแปลว่า “ความร้ายกาจ”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10589
(๓) โกธะ อุปกิเลสข้อ ๓ ท่านแปลว่า “โกรธ”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10610
(๔) อุปนาหะ อุปกิเลสข้อ ๔ ท่านแปลว่า “ผูกโกรธไว้”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10711
(๕) มักขะ อุปกิเลสข้อ ๕ ท่านแปลว่า “ลบหลู่คุณท่าน”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10732
(๖) ปลาสะ อุปกิเลสข้อ ๖ ท่านแปลว่า “ตีเสมอ คือยกตัวเทียมท่าน”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10753
(๗) อิสสา อุปกิเลสข้อ ๗ ท่านแปลว่า “ริษยา”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10779
(๘) มัจฉริยะ อุปกิเลสข้อ ๘ ท่านแปลว่า “ตระหนี่”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10848
(๙) มายา อุปกิเลสข้อ ๙ ท่านแปลว่า “มารยา เจ้าเล่ห์”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10855
(๑๐) สาเถยยะ อุปกิเลสข้อ ๑๐ ท่านแปลว่า “โอ้อวด”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10876
(๑๑) ถัมภะ อุปกิเลสข้อ ๑๑ ท่านแปลว่า “หัวดื้อ”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10876
(๑๒) สารัมภะ อุปกิเลสข้อ ๑๒ ท่านแปลว่า “แข่งดี”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10904
(๑๓) มานะ อุปกิเลสข้อ ๑๓ ท่านแปลว่า “ถือตัว”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10923
(๑๔) อติมานะ อุปกิเลสข้อ ๑๔ ท่านแปลว่า “ดูหมิ่นท่าน”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10973
(๑๕) มทะ อุปกิเลสข้อ ๑๕ ท่านแปลว่า “มัวเมา”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10990
(๑๖) ปมาทะ อุปกิเลสข้อ ๑๖ ท่านแปลว่า “เลินเล่อ”
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=10990
หมายเหตุ...พระรูปภาพประกอบ คือ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ เมื่อครั้งทรงเป็น “พระอภิบาล” ของพระภิกษุพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในระหว่างที่ทรงผนวชเป็นพระภิกษุและเสด็จประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร
ขอบุญกุศลทั้งมวล ความดีทั้งมวล โปรดมารวมเป็นพลังเป็นปัจจัยได้หนุนนำคุ้มครองรักษา ให้แสงสว่างแห่งปัญญา ให้สติในการดำเนินชีวิต ให้ความเจริญรุ่งเรืองสงบเย็น จงบังเกิดแก่เพื่อนๆ ที่น่ารักทุกท่านด้วยนะค่ะ สวัสดีปีใหม่ ๒๕๕๕ ค่ะ
