ลบปมอดีตที่ฉุดรั้งชีวิตเราไว้ เรื่องโดย เภสัชกรพงศ์ปกรณ์ พิชิตฉัตรธนา

เวลาผมทำจิตวิทยาบำบัด ผมจำเป็นต้องนำทฤษฎีทางด้านจิตวิทยามาใช้ ซึ่งก็มีอยู่มากมายหลายทฤษฎีด้วยกัน แต่โดยส่วนตัวแล้วผมชอบทฤษฎีจิตวิเคราะห์มากที่สุด

ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ ( Psycho-analysis ) ของซิกมุนด์ ฟรอยด์ ( Sigmund Freud ) เป็นทฤษฎีที่มีชื่อเสียงและสำคัญมากในแวดวงจิตวิทยา แม้จะมีคนจำนวนมากต่อต้านการบำบัดด้วยทฤษฎีนี้ ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลอะไรก็ตาม ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ก็ยังมีบทบาทต่อการบำบัดในทางจิตวิทยา ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน

สาระที่สำคัญประการหนึ่งของทฤษฎีจิตวิเคราะห์ กล่าวถึงเรื่องปมในวัยเด็กของมนุษย์ที่ฝังไว้ในจิตไร้สำนึก ( Unconscious Mind ) ซึ่งมีอิทธิพลต่อชีวิตในปัจจุบันและอนาคตของแต่ละคน เช่น เด็กทารกที่ไม่ได้รับการตอบสนองในเรื่องความหิวหรือการขับถ่าย โตขึ้นจะมีปัญหาด้านบุคลิกภาพบางอย่าง เป็นต้น ทฤษฎีนี้เน้นการวิเคราะห์ปัญหาให้ถึงต้นตอของปมในอดีต จึงจะช่วยเหลือผู้ป่วยได้

ทรงยศ (นามสมมุติ) เป็นชายเชื้อจีนวัย 55 ปี เขาเคยประสบความสำเร็จในธุรกิจอสังหาริมทรัพย์ แต่ในวันที่เขาเดินเข้ามา เพื่อรับการบำบัดจากผม เขาบอกว่าชีวิตช่างน่าเบื่อและไร้ความหมายจริงๆ

“ผมเคยคิดว่าตัวเองประสบความสำเร็จในชีวิตแบบสูงสุด มีครบทั้งเงินทอง เกียรติยศ ชื่อเสียง มีภรรยาที่เก่งและรู้ใจ มีลูกชายและลูกสาวที่น่ารักและเรียนเก่ง แต่แล้วในปี 2540 เกิดวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้ง ทำให้ชีวิตผมพลิกคว่ำอย่างไม่เป็นท่า ทรัพย์สินทั้งหมดหายวับไปกับตา ถูกสถาบันการเงินยึด บางส่วนก็ต้องขายเพื่อเอาเงินมาใช้หนี้ สิ่งที่ทำให้ผมสะเทือนใจที่สุดก็คือภาพเมียกับลูกๆ ที่กอดกันร้องไห้แบบน่าสังเวช ผมตัดสินใจหย่ากับภรรยา แล้วส่งพวกเขาไปอเมริกา ไปอยู่กับพี่สาวของภรรยาซึ่งทำธุรกิจร้านอาหารอยู่ที่นั่น ผมไม่ได้เจอพวกเขามาหลายปีแล้ว”

เล่าจบเขาก็ก้มหน้านิ่ง ดูเหมือนเขากำลังข่มความเจ็บปวดชอกช้ำในใจเอาไว้ และแล้วน้ำตาลูกผู้ชายก็ค่อยๆ ซึมออกมา เขารีบใช้ฝ่ามือปาดมันทิ้งทันที ผมต้องรีบยื่นกระดาษทิชชูให้เขา

“ขอโทษนะครับอาจารย์ ผมไม่เคยร้องไห้ให้ใครเห็น ลูกผู้ชายต้องไม่ร้องไห้ ต้องเข้มแข็งจริงไหมครับ พ่อสอนผมแบบนี้มา ตั้งแต่ผมจำความได้ สมัยก่อนเวลาผมทำอะไรผิด พ่อจะฟาดผมด้วยก้านมะยมเจ็บมาๆ แต่พ่อสั่งว่าห้ามร้องไห้ ห้ามให้ใครเห็นน้ำตา ถ้าร้องไห้ พ่อจะตีซ้ำ ผมจึงได้แต่ร้องไห้อยู่ข้างใน พ่อผมใช้อารมณ์กับผมมากกว่าใช้เหตุผล ผมถูกตีบ่อยมาก บอกตรงๆ เลยนะครับ ผมไม่เคยรู้สึกรักพ่อเลย”

ผมรู้สึกว่าทรงยศจะต้องมีปมในใจเกี่ยวกับพ่อ และคิดว่าปมดังกล่าวจะต้องรบกวนจิตใจเขามาตลอด และปมนี้น่าจะเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เขารู้สึกว่าชีวิตพังพินาศและชีวิตครอบครัวที่ต้องแยกจากกันไปไกลแสนไกล โดยไม่ได้เจอกันเลยตั้งหลายปี

“คุณทรงยศครับ เรามาคุยเรื่องเกี่ยวกับพ่อของคุณก่อนดีไหม แล้วค่อยไปประเด็นอื่นๆ”

“พ่อผมเสียชีวิตไปเมื่อเดือนที่แล้วนี้เอง ไม่มีอะไรต้องพูดถึงเขาอีก ที่จริงเราก็แทบจะไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกันเลย พ่ออยู่กับพี่สาวผมมาตลอด เขารักลูกสาวของเขามาก เขาไม่เคยรักผม เขาเคยพูดหลายครั้งว่าเขาเกลียดผม เขาเคยแช่งผมด้วยว่า ขอให้ผมประสบความพินาศย่อยยับในชีวิต นี่ไงคำสาปแช่งของเขาสัมฤทธิผลจริงๆ ชีวิตผมถึงได้เป็นอย่างทุกวันนี้”

คราวนี้เขาร้องไห้สะอึกสะอื้นเหมือนเด็กเล็กๆ ผมจำเป็นต้องเข้าไปโอบไหล่เขาเป็นการปลอบประโลม ผมปล่อยให้เขาร้องไห้ระบายความอัดอั้นตันใจสักพัก ในที่สุดเขาก็ค่อยสงบลง เขาขอตัวไปล้างหน้าที่อ่างน้ำ แล้วกลับมานั่งที่เดิม เขาเริ่มต้นเล่าสาเหตุที่ทำให้พ่อเกลียดเขาให้ผมฟังว่า

“ป้าของผมซึ่งเป็นพี่สาวของพ่อเล่าให้ผมฟังว่า แม่เสียชีวิตหลังจากที่คลอดผมออกมาได้ไม่กี่ชั่วโมง พ่อเสียใจมาก เพราะพ่อรักแม่มาก และพ่อก็สรุปเอาเองว่า ผมเป็นกาลกิณีที่ทำให้แม่ต้องตาย พ่อบอกกับญาติพี่น้องทุกคนว่าเกลียดผม และขอสาปแช่งให้ผมมีอันเป็นไป”

“พ่อคุณเสียชีวิตไปแล้ว ทุกวันนี้ในใจคุณยังโกรธเกลียดพ่ออยู่หรือเปล่าครับ”

“ผมก็เกลียกเขาพอๆ กับที่เขาเกลียดผม ผมพยายามจะลืมเรื่องนี้ แต่ก็ลืมไม่ได้สักที มันคงเป็นปมฝังลึกในใจผมจริงๆ ผมคิดเสมอว่า ถ้าพ่อไม่เกลียดผม ไม่สาปแช่งผม ผมคงไม่ต้องมีชีวิตที่ย่อยยับแบบนี้ ผมไม่มีอะไรเหลือเลย ทั้งหน้าที่การงาน ทรัพย์สมบัติ ลูกเมีย ผมเชื่อฝังใจเลยว่าความเกลียดของพ่อทำลายชีวิตของผม”

“ปมอันนี้กัดกินใจคุณมาหลายสิบปี คุณควรกำจัดมันออกไปโดยเร็ว แล้วชีวิตคุณจะเปลี่ยนจากลบเป็นบวกทันที”

“กำจัดออกด้วยวิธีไหนล่ะครับ”

เขาถามด้วยความอยากรู้

“ก่อนอื่นคุณต้องบอกก่อนว่า คุณพร้อมที่จะให้อภัยพ่อไหม”

“ถ้าให้อภัยแล้วชีวิตผมดีขึ้น ผมก็พร้อมเสมอครับ”

“การให้อภัยจะเป็นการคลายปมในใจไปเปลาะหนึ่ง แล้วปมที่เหลือเราจะคลี่คลายโดยการเข้าไปเปลี่ยนข้อมูลที่ฝังอยู่ในจิตใต้สำนึก ซึ่งผมจะช่วยคุณเอง”

จากนั้นผมให้ทรงยศนอนบนเตียงบำบัด ผมให้เขาผ่อนคลายตัวเอง โดยการกำหนดจิตตามลมหายใจเข้า-ออก จินตนาการถึงความเบาสบายผ่อนคลาย เวลาผ่านไปประมาณ 10 นาที ผมทดสอบดูจนเห็นว่าเขาผ่อนคลายในระดับลึกแล้ว ผมจึงบอกให้เขาจินตนาการถึงพ่อมองเห็นพ่อเดินเข้ามากอดเขา แล้วพูดกับเขาว่าพ่อขอโทษ พ่อเข้าใจลูกผิดไป ลูกไม่ใช่ต้นเหตุที่ทำให้แม่ตาย พ่อไม่โกรธไม่เกลียดลูกแล้ว พ่อขอถอนคำสาปแช่งลูก ยกโทษให้พ่อนะ พ่อขออวยพรให้ชีวิตลูกมีแต่ความเจริญรุ่งเรือง มีความสุขความสมหวังตลอดไป แล้วผมก็ถามทรงยศในขณะที่เขากำลังหลับตาและอยู่ในภวังค์ของจิตใต้สำนึก

“ตอนนี้คุณมองเห็นอะไรในจินตภาพบ้าง”

เขายิ้ม ทั้งๆที่ยังหลับตาแห่งความสุขและซาบซึ้งใจซึมออกมาเป็นแนวตามร่องแก้ม

“พ่อกอดผมแน่น พ่อไม่เกลียดผมแล้ว พ่ออวยพรผมจากใจจริง พ่อบอกว่าผมรักพ่อเช่นกัน”

“ดีมาก เก็บจินตภาพนี้ลงไปในจิตใต้สำนึก ลบความทรงจำเดิมๆ เกี่ยวกับพ่อออกไปให้หมด ใส่ภาพนี้เข้าไปแทนที่ ตอนนี้กำหนดจิตนิ่งๆ ที่กลางกระหม่อม แล้วนับ 1 ถึง 10 ดีมาก ภาพนี้จะถูกบันทึกไว้ในจิตใต้สำนึกตลอดไป ความรักของพ่อ คำอวยพรของพ่อจะผลักดันให้ชีวิตคุณดีขึ้นในไม่ช้านี้”

ปัจจุบันทรงยศย้ายไปอยู่กับภรรยาและลูกที่อเมริกา โดยเปิดร้านอาหารไทยที่นั่น ธุรกิจเติบโตไปได้ด้วยดี โดยมีพี่สาวของภรรยาคอยสนับสนุนและช่วยเหลือ เขาบอกกับผมทางโทรศัพท์ว่า ชีวิตของเขาตอนนี้มีคุณค่าและมีความหมายมาก

“ผมมีความสุขมากเลยครับ ขอบคุณอาจารย์มากๆ ครับที่ช่วยลบปมอันเลวร้ายในอดีตออกไปจากใจของผม”

“อย่าพูดคำว่าปมอันเลวร้ายอีกนะ จำไว้นะครับ ไม่มีปมอะไรในอดีตอีกแล้ว มีแต่ความรักและคำอวยพรของคุณพ่อ ที่จะอยู่ในใจของคุณตลอดไป”