คนโง่...คนฉลาด...คนเจ้าปัญญา
ท่านอาจารย์ไชย ณ พล

ว่าด้วยคุณค่าแห่งธุรกิจ

คนโง่

ทำงาน เอาธุรกิจเป็นสรณะ
เมื่อธุรกิจรุ่งเรืองก็รุ่งเรืองกับธุรกิจ

เมื่อธุรกิจร่วงก็ร่วงหล่นกับธุรกิจ
เมื่อธุรกิจสลายก็ตายไปกับธุรกิจ

คนฉลาด

เอาธุรกิจเป็นพาหะ เมื่อธุรกิจดีก็ขึ้นขับขี่ขับไป
เมื่อธุรกิจเสียหายก็ซ่อมแซม
เมื่อธุรกิจพังทลายก็เปลี่ยนธุรกิจใหม่
ขับขี่ ซ่อมแซม และเปลี่ยนธุรกิจเรื่อยไป

คนเจ้าปัญญา

เอาธุรกิจเป็นธารณะ จัดระบบเกื้อกูลมหาชน
เมื่อเกื้อกูลแล้วก็เก็บเกี่ยวเพื่อการพัฒนาที่ยิ่งใหญ่
เมื่อโลกเปลี่ยนความต้องการก็เปลี่ยนการเกื้อกูล
เมื่อโลกหยุดต้องการก็หยุดเกื้อกูล

แต่เนื่องจากโลกไม่เคยสิ้นสุดในความต้องการ
เขาจึงมีงานธุรกิจเสมอตราบที่เขาประสงค์เกื้อกูล

(มีต่อ)

ว่าด้วยการบริหารธุรกิจ

คนโง่

ทำงาน ทำธุรกิจด้วยความอยากได้
ผู้คนจึงหวาดระแวงและถอยหนี

คนฉลาด

ทำธุรกิจด้วยความอยากแลกเปลี่ยนผู้คน
จึงพิจารณาและคบหาตราบที่ยังได้ประโยชน์

คนเจ้าปัญญา

ทำธุรกิจด้วยความอยากให้
ผู้คนจึงต้อนรับด้วยความยินดีแม้จะต้องให้อะไรตอบบ้างก็ตาม

(มีต่อ)

ว่าด้วยการบริหารระเบียบ

คนโง่

ทำงานเพื่อความถูกต้องตามอักขระ จึงเป็นได้แค่เสมียน

คนฉลาด

ทำงานเพื่อความถูกต้องตามเจตนารมณ์จึงได้เป็นผู้บริหาร

คนเจ้าปัญญา

ทำงานเพื่อความถูกต้องต่อผลสูงสุด จึงได้เป็นเจ้าของ

(มีต่อ)

ว่าด้วยการทำงาน

คนโง่

ทำงานเพื่อเงิน จึงได้เงินมาอย่างยากเย็น
และมักไม่ได้คุณค่าอื่น ๆ ของงาน

คนฉลาด

ทำงานเพื่องาน จึงได้ผลงานที่ยิ่งใหญ่
และได้เงินตามมาโดยง่าย

คนเจ้าปัญญา

ทำงานเพื่อหยิบยื่นคุณค่าแก่สังคม
เขาจึงได้ผลงานที่น่าชื่นชม เงิน ชื่อเสียง
และมิตรมหาศาลย่อมตามมาเสมอ

(มีต่อ)

ว่าด้วยการกล่าวหา

คนโง่

มักกล่าวหาผู้อื่น จึงมีแต่ศัตรูรอบตัว
นำมาซึ่งความหายนะและความตาย

คนฉลาด

ชอบกล่าวหาตัวเอง จึงได้รับความสงสารไปทั่ว
และนำมาซึ่งความสมเพช

คนเจ้าปัญญา

ไม่กล่าวหาใคร ด้วยแท้จริงไม่มีใครอยากผิด
แต่พลาดไปเพราะไม่เห็นความผิด
หรือเห็นแต่ไม่มีโอกาสเลือกสิ่งที่ถูก
หรือมีโอกาสแต่ไม่มีกำลังพอที่จะตัดสินใจเลือก

เขาจึงให้กำลังใจทุกคนสู่ความแกล้วกล้า
ทุกคนจึงเป็นหนี้บุญคุณเขา และยอมรับเขาดั่งมิตรผู้ประเสริฐ

(มีต่อ)

ว่าด้วยการวิพากษ์วิจารณ์

คนโง่

มัววิพากษ์วิจารณ์นินทาคนอื่น
เพราะไม่จริงใจกับใคร จึงไม่มีใครจริงใจด้วย
เขาย่อมมีแต่มิตรเทียม

คนฉลาด

มัววิพากษ์วิจารณ์ตนอย่างที่เป็น
โดยไม่เห็นการเปลี่ยนแปลงของตนที่ต้องเป็นไป

คนอื่นจึงมักไม่เข้าใจเขาที่แปรเปลี่ยนไปเสมอ
และไม่มีคนเข้าใจจริงเคียงข้างเขา

คนเจ้าปัญญา

ย่อมไม่วิพากษ์วิจารณ์ใคร
ด้วยแจ่มแจ้งว่าทุกคนก็เปลี่ยนไป

เขาย่อมเลี่ยงคนที่ชอบวิจารณ์ตนและคนอื่น
ทุกคนจึงสบายใจที่จะอยู่ใกล้เขา เขาย่อมมีมิตรแท้และมั่นคง

(มีต่อ)

ว่าด้วยผู้พูด

คนโง่

ชอบให้อารมณ์พูด จึงผิดพลาดมาก ล้มเหลวบ่อย

คนฉลาด

ชอบใช้เหตุผลพูด จึงถูกต้องมากแต่มักไร้ความรู้สึก
และประสบแต่ความสำเร็จอันแห้งแล้ง

คนเจ้าปัญญา

ชอบใช้ธรรมะพูด จึงบริสุทธิ์เหนือถูกเหนือผิด
และเป็นหนึ่งเดียวกับความสำเร็จโดยธรรม

(มีต่อ)

ว่าด้วยการพูดจา

คนโง่

ชอบเถียง เขาจึงได้การทะเลาะและความบาดหมางแทนความรู้

คนฉลาด

ชอบถาม เขาจึงได้ความรู้และมิตรภาพมากกว่าความแตกแยก

คนเจ้าปัญญา

ชอบเฉยสังเกตลึก เข้าใจสิ่งต่าง ๆ อย่างลึกซึ้ง
แล้วจึงนำเสนออย่างเหมาะสม

(มีต่อ)

ว่าด้วยความโง่และความฉลาด

คนโง่

ชอบคิดว่าตนฉลาดแล้ว
จึงดักดานอยู่กับความโง่ของของตนตามที่เป็น

คนฉลาด

ชอบคิดว่าตนโง่ จึงชอบแกล้งโง่
และมักโง่ได้สมปรารถนาในที่สุด

คนเจ้าปัญญา

ย่อมเห็นความโง่และความฉลาดที่ซ้อนกันอยู่
และรู้วิธีที่จะยกจิตสู่ปัญญายิ่ง ๆ ขึ้นไป
จึงค่อย ๆ หายโง่ และเลิกฉลาดโดยลำดับ

(มีต่อ)

ว่าด้วยการบริหารกระบวนการคิด

คนโง่

ชอบไหลตามความคิด จึงมีภารกิจที่ไม่รู้ตัวอย่างไม่สิ้นสุด

คนฉลาด

ชอบสร้างความคิด
จึงมีจินตนาการอันสวยหรูแต่ไม่เป็นจริงอย่างไม่สิ้นสุด

คนเจ้าปัญญา

ชอบบริหารความคิด สร้างสรรค์ ตกแต่ง ตัดต่อ
และละวางเมื่อสมควร

จึงได้ประโยชน์จากความคิดสูงสุด

(มีต่อ)

ว่าด้วยความคิด

คนโง่

ทำก่อนแล้วถึงคิด จึงผิดพลาดอยู่เนือง ๆ
ต้องเปลืองเวลาและความรู้สึกตามแก้ปัญหาไม่สิ้นสุด

คนฉลาด

คิดมากก่อนแล้วถึงทำ จึงเพ้อเจ้ออยู่เป็นประจำ
แม้ประสงค์จะทำดีมากแต่ทำได้น้อย
เพราะเขม่าความคิดปิดกั้นความหาญกล้า

คนเจ้าปัญญา

คิดไปทำไป จึงทำได้อย่างที่คิด และคิดพอดีที่ทำ

ประหยัดพลังงานและบริหารเวลาได้เหมาะสม
ลดความหลอนป้องกันความผิดพลาดขื่นขม
และประสบความสำเร็จโดยไม่เหน็ดเหนื่อย

(มีต่อ)

ว่าด้วยการรู้จักแจ้งตนเอง

คนโง่

อยู่กับตนก็ไม่รู้จักตน จึงกลัวตนไปต่าง ๆ นานา

คนฉลาด

อยู่กับตนและรู้จักตนดี แต่ไม่รู้สิ่งที่ดีกว่าตน

คนเจ้าปัญญา

ย่อมรู้จักตนดีที่สุดจนทะลุความไม่มีตน
จึงบริหารตนได้เสมือนสร้างสรรค์ฟองสบู่
ใช้ประโยชน์จนสุดกู่แล้วก็สลายมลายวับไป

(มีต่อ)

ว่าด้วยการบริหารเป้าหมาย

คนโง่

มักใช้ชีวิตอย่างไร้เป้าหมาย
จึงว่ายไปแล้ววนกลับมาที่เดิม
ต้องเริ่มต้นใหม่ร่ำไปสู่อนาคตที่ไร้ทิศทาง

คนฉลาด

มักตั้งเป้าหมายชีวิตยิ่งใหญ่
จึงไม่พึงพอใจกับภาวะที่ตนเป็นสักที
เพราะดูที่ไรก็ยังห่างไกลเป้าหมายเสมอ

คนเจ้าปัญญา

ย่อมมีเป้าหมายสูงสุดแห่งชีวิต
และมีเป้าหมายน้อยนิดสานสู่เป้าหมายใหญ่
จึงมีบันไดความสำเร็จให้บรรลุเป้าเป็นลำดับ
ได้กำลังใจและหรรษาไปตลอดหนทาง

อย่ามัวโง่ งมงาย จงขวนขวายพัฒนา
และอย่าฉลาดอย่างขาดปัญญา

จงเป็นมนุษย์เลิศปัญญายิ่งๆขึ้นไป

ที่สำคัญแท้จริง จงมีปัญญาจริงแท้ในจิตใจให้ได้ก่อนอื่น

(มีต่อ)

ว่าด้วยทัศนคติ

คนโง่

ดูหมิ่นความดี มองโลกในแง่ร้ายด้านเดียว
จึงได้รับแต่สิ่งชั่วร้ายมาพาชีวิตตกต่ำ
กลายเป็นทาสสถานการณ์
ยามพบสิ่งดีจะไม่เข้าใจ จึงพลาดโอกาสใหญ่

คนฉลาด

ชอบทำดีและคิดดี มักมองโลกในแง่ดีด้านเดียว
จึงได้รับแต่สิ่งดีโดยมาก

ครั้งพบสิ่งชั่วร้ายจะทนไม่ได้ ทำใจไม่เป็น
ต้องถอยหนีสถานการณ์ ดวงใจแตกร้าว
ชีวิตจึงมีแต่ความระคายเคืองและปฏิฆะเร้นลึก

คนเจ้าปัญญา

ละชั่วเด็ดขาด และทำดีเป็นนิสัย โดยไม่ติดดี
แล้วละแม้ความดีเข้าสู่ความบริสุทธิ์

จึงเห็นที่สุดแห่งความเป็นจริงแท้แห่งโลกว่า

ทุกสิ่งในโลกมีทั้งคุณ โทษ และ ความเป็นกลางอยู่
จึงบริหารสถานการณ์ได้ และทำใจได้ในทุกภาวการณ์

(มีต่อ)

ว่าด้วยความยิ่งใหญ่

คนโง่

เห็นว่าตนยิ่งใหญ่ จึงจมอยู่ในตัวตนอันกระจ้อยร่อย
ท่ามกลางเอกภพอันไร้ขอบเขต

คนฉลาด

เห็นว่าธรรมชาติยิ่งใหญ่ หวาดกลัวและเทิดทูนธรรมชาติ
ส่วนใดที่ตนเข้าไม่ถึงจึงโยนไว้ในอุ้งหัตถ์ของภูติผี และ พระเจ้า

คนเจ้าปัญญา

เห็นว่าความบริสุทธิ์ยิ่งใหญ่
เพราะตน ธรรมชาติ และ วิญญาณทั้งหลาย
ล้วนมีเป้าหมายสูงสุดที่ความบริสุทธิ์

(มีต่อ)