ภั พ พ ต า ธ ร ร ม ๖
ธรรมอันทำให้เป็นผู้ควรที่จะบรรลุกุศลธรรมที่ยังไม่บรรลุ
และทำให้กุศลธรรมที่บรรลุแล้วให้เจริญเพิ่มพูน,
คุณสมบัติที่ทำให้เป็นผู้ควร เหมาะ สามารถ
หรือพร้อมที่จะได้จะถึงสิ่งดีงามที่ยังไม่ได้ไม่ถึง
และทำสิ่งที่ดีงามที่ได้ที่ถึงแล้วให้เจริญเพิ่มพูน
(Bhabbata-dhamma: qualities making one fit for attaining the wholesome
not yet attained and augmenting the wholesome already attained)
๑. ฉลาดในหลักความเจริญ
คือ รู้เข้าใจกระบวนเหตุปัจจัยที่จะทำให้เกิคความเจริญเพิ่มพูน
(To be knowledgeable about improvement or gain)
๒. ฉลาดในหลักความเสื่อม
คือ รู้เข้าใจกระบวนเหตุปัจจัยที่จะทำให้เกิดความสูญเสียเสื่อมสลาย
(To be knowledgeable about lose or decline)
๓. ฉลาดในอุบาย
คือรู้เข้าใจชำนาญในวิธีการที่จะแก้ไขจัดทำดำเนินการให้สำเร็จลุล่วง
(To be skillful in the means)
๔. สร้างฉันทะที่จะบรรลุกุศลธรรมที่ยังมิได้บรรลุ
(To arouse the will to attain the good one has not attained)
๕. ระวังรักษากุศลธรรมที่ได้ลุถึงแล้ว
(To maintain the good one has attained)
๖. ทำให้สำเร็จจุดหมายด้วยการกระทำต่อเนื่องไม่ยั้งหยุด หรือขาดตอน
(To accomplish one’s aim through preserving performance or continuance in action)
(องฺ.ฉกฺก.๒๒/๓๕๐/๔๘๒)
(ที่มา : พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม
โดย พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโต)
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, หน้า ๑๙๗)
รวมคำสอน “พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต)”http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=48552
