คำถามที่เคยได้ยินกันบ่อยๆก็คือ พระรูปนั้นพระรูปนี้อยู่สายไหน แล้วก็จะมีคนคอยแจงว่า พระองค์นั้นอยู่สายศีลเช่น พระที่สำนักสันติอโศก สายสมาธิ ก็หมายไปถึงหลวงพ่อที่ชอบนั่งวิปัสสนาและสายปัญญาคือกลุ่มที่ชอบอ่านเขียนหนังสือ วิเคราะห์วิจารณ์ธรรม เช่น ท่านพุทธทาส ดังนี้เป็นต้น
ความจริงธรรมะไม่ได้มีสาย และการปฏิบัติธรรมก็ไม่สามารถแยกกันได้เป็นส่วนๆ ศีล สมาธิ ปัญญา ต้องไปด้วยกันเสมอจึงจะทำได้ คนที่มีศีล คือปฏิบัติตัวดี มีสติอยู่เสมอก็ย่อมเกิดสมาธิส่งผลให้มีปัญญาคิดการไปได้ ไม่ทำอะไรผิดพลาด เปรียบเหมือนเวลาเราจะกินข้าว เราต้องมีข้าวสารกับน้ำ มีหม้อหุงข้าว และมีไฟฟ้าหรือเตา รวมครบ 3 อย่างเราก็สามารถหุงข้าวสวยมากินได้ ถ้าขาดอย่างใดอย่างหนึ่งไป ก็ไม่ได้ผล ก็ง่ายๆ แค่นี้ไม่มีอะไรซับซ้อน
เคยเปิดหนังสือในร้านหนังสือดู มีหนังสือของอาจารย์ต่างๆ หลวงพ่อต่างๆ ก็สอนถึงเรื่องเหล่านี้แล้วก็มานึกได้ว่า เออ! เรานี่จะหาอะไรที่แตกต่าง ก็ทั้งหมดนี้คือคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าพระองค์เดียว ศิษย์ของพระพุทธเจ้าก็ต้องพูดเหมือนกันอยู่แล้ว อาจจะแตกต่างในรายละเอียดวิธีการที่จะแนะนำต่างกันไป ดังนั้น ต่อมาจึงไม่ได้แสวงหา เพราะที่มีอยู่เยอะแยะ ทั้งหนังสือและเทปซีดี ก็ทำให้ได้ก่อนเถอะ พอหยุดแล้วก็รู้สึกสบาย รู้สึกมีเวลาว่างสมองว่างขึ้นเยอะเลย ความรู้สึกจะซอกซอนแสวงหาที่มันยุ่งอยู่ยุกยิกจุกจิกก็หายไป ต่อมาได้หนังสือหลวงปู่ลูลย์ อตุโล มาเล่มหนึ่ง อ่านแล้วก็ดีมาก ได้รู้ว่าคิดถูก ท่านสอนว่า
อย่าเอาจิตออกนอก
ถ้าคิดแล้วไม่รู้ หยุดคิดจึงรู้ แต่จะรู้ไดก็ด้วยความคิดนั่นแหละ
ไม่ต้องไปเรียนอะไรมาหรอก ดูจิดอย่างเดียว
และต่อมาเมื่อได้ฟังเทปของหลวงพ่อพุทธทาส ตอนแรกก็ฟังเรื่อยๆ เป็นเรื่องๆ ไป ต่อมาก็นำมารวบสรุปเอาไว้ใช้เองเป็นส่วนตัวดังนี้
1. อริยสัจ 4 - มรรคมีองค์ 8
2. โอวาทปาติโมกข์ ทำดีเว้นชั่ว ทำใจให้ผ่องแผ้ว
3. ปฏิจจสมุปบาท สิ่งต่างๆอาศัยกันและกันเกิด
4. ไตรลักษณ์ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา ความไม่ใช่ตัวตนไม่ใช่ของตน
5. ละความยึดมั่นถือมั่นปล่อยวาง
6. หลุดพ้น
พระพุทธเจ้าทรงสอนเรื่องความทุกข์และการดับทุกข์ เรื่องต้าวๆ เหล่านี้ก็คือ สิ่งที่ท่านทรงสอนให้เข้าใจถึงความทุกข์และการดับทุกข์นั่นเอง ส่วนที่เราพบเรื่องราวอื่นๆ ในหนังสืออีก ก็เป็ฯรายละเอียดที่อธิบายแยกย่อยออกไปจากสิ่งเหล่านี้
ดังนั้นเราจะพบว่า เมืท่อเราเข้าใจสิ่งเหล่านี้แล้ว เมื่อเราไปอ่านเรื่องอื่นๆต่อไป ก็จะล้วนวนไปเวียนมาอยู่กับเรื่องเหล่านี้เสมอ เปรียบเหมือนภูเขาลูกหนึ่ง เมื่อรู้ว่าภูเขานี้อยู่ที่ไหน มีฐานจากจังหวัดใดถึงจังหวัดใด มีความสูงเท่าใดแล้ว สิ่งต่างๆ ก็วนเวียนอยู่กับความเป็นภูเขาลูกนี้ ไม่ว่าจะเป็นพรรณไม้ น้ำตก สัตว์ใหญ่สัตว์น้อย ทางน้ำ ทางมด ทางช้าง ก็เป็นรายละเอียดของภูเขาลูกนี้ทั้งนั้น
ส่วนการใช้งานเมื่อเราปฏิบัติธรรม แต่ละคนก็ทำไปตามขีดขั้นตอนของตนเอง ซึ่งไม่เท่ากัน ยกตัวอย่างเช่น คำว่าหลุดพ้น พระอรหัน์ท่านก็หลุดพ้นไปถึงการดับขันธ์ ไม่เกิดใหม่ อย่างเราๆมีปัญญาแค่หางลูกอึ่ง หลุดพ้นของเรา ก็เอาเฉพาะหลุดไปจากเรื่องที่กำลังตำตาตำใจ เท่านั้น เป็นเบื้องต้นก็เห็นจะพอ เรียกว่าดัยร้อนได้นิดหน่อย แต่ก้ได้เยอะโขอยู่ถ้าจุเทียบกัคนที่ไม่ได้ทำอะไรเลย

อนุโมทนาสาธุด้วยครับ