(มลินปัญหา)

พระเจ้ามิลินท์ตรัสถามว่า ดูก่อนพระนาคเสน คำที่เธอว่า "ฆราวาสเมื่อได้เป็นพระอรหันต์ ย่อมมีคติเป็น ๒ คือบวชในวันนั้นอย่าง ๑ ถ้าไม่เช่นนั้น ก็นิพพานในวันนั้นอย่าง ๑" นั้น ก็ถ้าในวันนั้นบวชไม่ทัน โดยหาอุปัชฌาย์หรือเครื่องบริขารไม่ได้ จะมินิพพานเสียหรือ

พระนาคเสนทูลตอบว่า ขอถวายพระพร ก็นิพพาน

ม. ถ้าอย่างนั้น จะมิเป็นอันชื่อว่า พระอรหัตตผลบั่นทอนชีวิตของท่านเหล่านั้นเสียหรือ

น. ขอถวายพระพร การที่เป็นดังนั้นหาใช่เพราะพระอรหัตตผลบั่นทอนไม่ เป็นเพราะเพศฆราวาสไม่สามารถจะทรงคุณธรรมอันสูงสุดนั้นได้

ม. เธอจงหาตัวอย่างมาเปรียบให้ฟัง

น. เหมือนผู้บริโภคอาหารอันบริสุทธิ์ แต่บริโภคมากเกินส่วน ไฟธาตุย่อมไม่ไหว การบริโภคนั้นก็ย่อมให้โทษแก่ร่างกาย ขอถวายพระพร นี่จะจัดว่าเป็นโทษของอาหารนั้นจะได้หรือ

ม. ไม่ได้สิเธอ เพราะอาหารเป็นของบริสุทธิ์ ต้องจัดว่าเป็นโทษของการบริโภค เพราะมากจนไฟธาตุย่อยไม่ไหว

น. นั่นแลฉันใด นี่ก็ฉันนั้นเหมือนกัน จะว่าเป็นเพราะพระอรหัตตผลบั่นทอนชีวิตไม่ได้ เพราะพระอรหัตตผลเป็นคุณธรรมอันบริสุทธิ์ ขอถวายพระพร การที่ท่านต้องนิพพานนั้น เป็นโทษของเพศฆราวาสซึ่งไม่มีกำลังสามารถจะทรงคุณธรรมอันสูงสุดนั้นได้

ม. เธอว่านี้ชอบแล้ว

ข้าพเจ้ายังไม่เคยได้อ่าน พระสุตตันตปิฎก ว่ามันมีข้อความอย่างที่เจ้าขอกระทู้นำมาจริงหรือไม่

แต่ข้าพเจ้าก็จะให้ข้อคิด เอาไว้ว่า
ฆราวาส กับ พระภิกษุ นั้น มีข้อแตกต่างกันในด้านสมองสติปัญญา ในด้านการสังคมเป็นอยู่ร่วมกัน
ถ้าจะว่ากันตามหลักตรรก หรือหลักเหตุผลแล้ว "ฆราวาส" น่าจะมีประสบการ และความรู้ มากกว่าพระสงฆ์ด้วยซ้ำ ไม่ว่าจะเป็นยุคสมัยครั้งพุทธกาล หรือยุคสมัยปัจจุบัน

หาก "ฆราวาส" คนใด สามารถบรรลุอรหันต์ได้ ย่อมสามารถบรรลุนิพพานได้ แต่นิพพานไม่ใช่หมายถึงความตาย เพราะใครๆในโลกก็ตายได้ คนที่ไม่อยู่ในพุทธศาสนาก็ตายได้ คนที่อยู่ในพุทธศาสนามีศีลธรรมมากน้อยแค่ไหนก็ตายได้
จะตายแบบไหน ท่านทั้งหลายก็เห็นๆกันอยู่

ที่สำคัญ "ฆราวาส"คนใด หากสามารถบรรลุอรหันต์ได้ ฆราวาสผู้นั้น ย่อมเป็นผู้มี คุณธรรมอันสูงสุดอยู่แล้ว ไม่อย่างนั้น ก็ไม่มีทาง บรรลุอรหันต์ได้

ส่วนเรื่่องของ "นิพพาน" ก็ให้ท่านทั้งหลายที่สนใจ ไปอ่านหลักสูตรทางพุทธศาสนา เรื่อง "จิต,เจตสิก,รูป,นิพพาน ตามหลักพระอภิธรรมปิฎก " ในหมวด สนทนาธรรมทั่วไป

หัวใจพุทธศาสน์
สัพเพ ธมมํ นาลํ อภินิเวสาย

สิ่งทั้งหลายทั้งปวงไม่ควรยึดมั่นถือมั่น


ก่อนร่างกายจะแตกสลาย ให้สละความยึดมั่นถือมั่นทิ้งให้หมด

แล้วแทนที่ด้วย "ความว่าง"

เท่านี้ก็เท่ากับได้ล้ำเข้าเขตนิพพานแล้ว