ภาพปริศนาธรรม ของ พระภิกษุอีมานูเอล เชอร์แมน



ชื่อ "ทะเลไฟ"

เป็นภาพทะเล เรือและฝั่งแผ่นดิน ปริศนาธรรมภาพนี้ เป็นอุปมาธรรม ที่ท่านจงใจ ที่สะท้อน ฉากมหัศจรรย์ ของท้องทะเลธรรม ที่พระพุทธเจ้า ทรงตรัสไว้ แก่พระพุทธสาวก พระพุทธองค์ ทรงตรัสถึง ความมหัศจรรย์ ของพระธรรมวินัย เปรียบได้กับ มหาสมุทร ๘ ประการ" และ ทะเล ยังหมายถึง ทะเลแห่งกิเลส

ท่านอาจารย์พุทธทาส ตีความปริศนาธรรมภาพ "ทะเลไฟ" ไว้เป็นข้อธรรม คำกลอนว่า

"ทะเลไฟ"

เรือทอง แล่นฝ่า ทะเลไฟ
เรือของคน อย่างไร ยังไม่แน่
เห็นทีจะ ขี้ขลาด และอ่อนแอ
จึงต้องแพ้ แก่เนื้อหนัง นั่งเฝ้าดู

จะออกไป นอกโลก ต้องฝ่าไฟ
จะหมดทุกข์ ต้องไป เหนือสิ่งคู่
จะพ้นตาย ต้องพราก จากตัวกู
เผากิเลส ต้องอยู่ ใจกลางไฟ

คนเขลาเขลา เหมาเหมา ไปตามเขลา
ไม่อยากเข้า ใกล้ไฟ เพราะกลัวไหม้
ไฟของธรรม มีไว้ เพื่อดับไฟ
ที่ไหม้ใจ ของสัตว์ ในบัดดล

ตะบะธรรม กรรมฐาน เปรียบปานไฟ
เผากิเลส สิ้นไป เหลือมรรคผล
อันไฟธรรม มีไว้ ดับไฟคน
ดับแล้วพ้น ทะเลไฟ ฝ่าไปเอยฯ

ท่านอาจารย์พุทธทาส ตีความไว้เป็นข้อธรรม คำกลอนว่า

นั่นลูกตา มองเห็น ไม่เป็นหมัน
เขาใช้มัน เล็งแล แก้ปัญหา
อยู่ในโลก อย่างไร ไม่ทรมาน์
พิจารณา ตรองไป ให้จงดี

อยู่ให้เหมือน ลิ้นงู ในปากงู
ไม่เคยถูก เขี้ยวงู อยู่สุขศรี
อยู่ในโลก ไม่เคยถูก เขี้ยวโลกีย์
เป็นเช่นนี้ อุปมา อย่าฟั่นเฟือน

คิดดูบ้าง นั่งได้ ในปากงู
ก็ไม่ถูก เขี้ยวงู อยู่เสมือน
นั่งในห้อง แสนสบาย ภายในเรือน
มีเค้าเงื่อน เหมือนพระ ภควันต์

อยู่ในโลก ไม่กระทบ โลกธรรม
อยู่เหนือกรรม เหนือทุกข์ เป็นสุขสันต์
ใครมีตา รีบเคารพ นอบนบพลัน
รีบพากัน ทำตาม ยามนี้เอยฯ

ภาพปริศนาธรรม ของ พระภิกษุอีมานูเอล เชอร์แมน

ชื่อ "ปฏิบัติเพื่อความสะอาด"

องค์ประกอบของภาพมีกลุ่มคนหลายคน อยู่ในลักษณะอาการ อาบน้ำ ชำระ ล้าง ถู เพื่อขจัดความสะอาดของร่างกายภายนอก

ท่านอาจารย์พุทธทาส ตีความหมาย ภาพปริศนาธรรมนี้ว่า

"ปฏิบัติเพื่อความสะอาด"

อาบอะไร ล้างกันใหญ่ ดูให้ดี
ดูล้างกัน เต็มที่ ไม่มีเฉย
ไม่น่าดู นั่นแหละดู ให้ดีเวย
ขอเฉลย อรรถอ้าง ล้าง"ตัวกู"

อาบทีหนึ่ง นั่นล้าง ส่วนร่างกาย
ย่อมทำได้ โดยขยัน หมั่นเช็ดถู
ภาพพวกเซ็น อาบเป็น ตัวอย่างดู
ล้างตัวกู กันอย่างหนัก ด้วยรักทำ

อาบที่สอง จองล้าง ไล่กิเลส
ที่เป็นเหตุ เผลอไพล่ ไถลถลำ
เที่ยวยึดนั่น ยึดนี่ ที่กอบกำ
เอามาทำ เป็น"ตัวกู" และ"ของกู"

เอาน้ำคือ "ธรรมะ" เข้าชะล้าง
ให้สว่าง สะอาดสิ้น สงบอยู่
อะไรมา ไม่ยึดมั่น ไม่ขันคู
"สิ้นตัวกู" เป็นวิมุตติ ดีสุดดี

ยามอาบล้าง ท่าทาง ไม่น่าดู
อาบเสร็จแล้ว สวยหรู ชูศักดิ์ศรี
ยามชะล้าง แสนยาก ลำบากมี
ลุถึงที่ สุขล้วน ชวนชมเอยฯ