อันเนื่องด้วยคำว่า “บ า ร มี”
อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ
คำว่า “บารมี” แปลว่า คุณธรรมที่ทำให้ถึงฝั่ง (แห่งความสำเร็จ)
(ปารํ = ฝั่ง + อิ ไปหรือถึง = ปารมี)
โดยหลักการคุณธรรมข้อนี้
จะต้องประกอบกับธรรมหรือคุณงามความดีอื่นๆ
หรือเพื่อพัฒนาคุณธรรมอะไร
พระพุทธภาษิตใน ธาตุวิภังคสูตร (๑๔/๖๘๒/๔๓๗)
ชี้ถึงคุณธรรม ๔ ประการ ที่ควรตั้งไว้มั่นในใจหรือควรพัฒนา
คือ ปัญญา สัจจะ จาคะ และ อุปสมะ
ถอดความง่ายๆ คือจะต้องใช้ปัญญาเสมอ
จะต้องมีความจริงใจเสมอ
จะต้องสลัดทิ้งสิ่งที่ทำให้ขาดความจริงใจเสมอ
และจะต้องถือหลักอุปสมะ หรือสันติคือความสงบอยู่เสมอ
ใครก็ตามทำได้เช่นนี้
จะไม่เป็นคนเจ้าปัญหา หรือก่อปัญหาแก่ใครๆ จะมีแต่ความสงบระงับ
บารมีจัดเป็น ๓ ระดับ คือ
๑. ปกติ หรือธรรมดา - บารมี
๒. วิเศษ คือดีกว่าระดับธรรมดา - อุปบารมี
๓. อติวิเศษ คือดีที่สุด หรือสูงสุด – ปรมัตถบารมี
เหมือนกับการจัดระดับคุณศัพท์ เช่น ดี ดีกว่า ดีที่สุด
อย่างไรก็ดี ดีกว่า หรือดีที่สุด
อาจใช้หลักสามัญสำนึกกำหนดเอาได้
จึงจะขอฝากไว้ให้ทุกท่านโปรดใช้วิจารณญาณต่อไป
(คำถามตอบปัญหาทางพระพุทธศาสนา เล่ม ๒, โดย อ.สุชีพ ปุญญานุภาพ,
มูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ จัดพิมพ์, หน้า ๒๗-๒๘)
รวมคำสอน “อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ” http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=49286
ประวัติและผลงาน “อาจารย์สุชีพ ปุญญานุภาพ” http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=44661
