๓๕๓
ข้อที่ว่า พระโสดบันผู้ถึงพร้อมด้วยมรรค จะพึงปลงชีวิตมารดา บิดา
หรือพึงทำการฆ่าด้วยมือและเท้า มิใช่ฐานะที่จะมีได้ ปุถุชนพึงปลงชีวิต
มารดา บิดา หรือทำการฆ่าด้วยมือและเท้า เป็นฐานะที่มีได้
โดยประการนี้ ข้อที่ว่า พระโสดาบัน ปลงภิกษุผู้เป็นพระอรหันต์จากชีวิต
พึงทำลายสงฆ์ก่อให้เกิดความร้าวฉานในสงฆ์ ไม่ใช่ฐานะที่จะมีได้ แต่ปุถุชน
ทำความร้าวฉานในพระสงฆ์ย่อมมีได้

ข้อที่ว่าพระโสดาบันถึงพร้อมด้วบมรรค มีจิตคิดประทุษร้ายพระตถาคต
พึงยังโลหิตให้ห้อขึ้น หรือมีจิตประทุษร้ายทำลายพระสถูปของตถาคต
ผู้ปรินิพพานแล้ว มิใช่ฐานะที่จะมีได้ แต่ปุถุชน อยู่ในฐานะที่จะมีได้
ข้อที่ว่าพระโสดาบันผู้ถึงพร้อมด้วยมรรค พึงยึดมั่นศาสดาอื่นโดยมีชีวิตเป็นเหตุ
มิใช่ฐานะที่จะมีได้ แต่ปุถุชนย่อมมีฐานะที่จะมีได้

ข้อที่ว่าพระโสดาผู้ถึงพร้อมด้วยมรรค พึงแสวงหาผู้ควรรับทักษิณาอื่น
จากพระศาสดานี้ มิใช่ฐานะที่จะมีได้ปุถุชนแสวงหาผู้ควรรับทักษิณาอื่น
จากพระศาสดานี้ เป็นฐานะที่จะมีได้ พระโสดาบันถึงพร้อมด้วยมรรค
พึงเชื่อถือความดีงาม ด้วยมงคล ตื่นข่าว มิใช่ฐานะที่จะมีได้
ข้อที่ว่าปุถุชนเชื่อถือความดีงามด้วยมงคลตื่นข่าว ย่อมมีฐานะที่จะมีได้

คำว่า ทิฏฺฐิสมฺปนฺโน อญฺญํ สตฺถารํ อปทิเสยฺย อปิ ลีวินเหตู เนตํ ฐานํ วิชฺชติ

ข้อนี้ว่าพระโสดาบันผู้ถึงพร้อมด้วยมรรค พึงยึดมั่นศาสดาอื่นมีชีวิตเป็นเหตุ
มิใช่ฐานะที่จะมีได้ นั้นมีความหมายว่า พระโสดาบันผู้บรรลุมรรคแล้วย่อมไม่
นับถือบุคคลอื่นเป็นศาสดา ท่านมีพระพุทธเจ้าผู้เป็นพระศาสดา มีพระธรรมคำสอน
มีพระสงฆ์อยู่ในใจของท่าน แม้จะไม่เกิดในชาติอื่นก็ไม่นับถือศาสดาอื่น

แม้กระทั่งพระพุทธเจ้าพระองค์อื่นก็ไม่ใช่ศาสดาของท่าน ท่านจะไม่ฟังธรรม
จากพระพุทธเจ้าพระองค์อื่น ในทีฆนิกาย มหาปทานสูตร มีเรื่องพระพุทธเจ้า
ของเรา เสด็จไปในพรหมโลกชั้นสุทธาวาส หมู่พรหมจำนวนมาก ได้กราบทูลว่า
ข้าพระองค์เป็นสาวกของพระพุทธเจ้าวิปัสสี ฯลฯ โดยไม่ฟังธรรมจาก
พระพุทธเจ้าพระองค์อื่น

อย่างไรก็ตาม ในคำลงท้ายคัมภีร์สารัตถทีปนี และวินยสังคหะ ท่านผู้แต่ง
คือพระสารีบุตรเถระ ปรารถนาไปเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แล้วปฏิบัติธรรม
จนบรรลุเป็นพระโสดาบัน หลังจากนั้น ปรารถนาใปฟังธรรมในสำนักของ
พระศรีอารย์แล้ว บรรลุเป็นพระอรหันต์ ข้อความนี้ถูกคัดค้าน ไว้ในคัมภีร์ฎีกา
ของวินิยสังคหะชื่อว่า วินยาลังการ(เล่ม ๒ หน้า ๓๗๖-๗๗) มีเหตุผลว่า

๑. ผู้ที่เกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์จะมีชีวิตยืนนานจนถึงสมัยของพระศรีอารย์ไม่ได้
๒. คิดว่าไปเกิดในสวรรค์ชั้นนี้แล้ว ไปเกิดเป็นพรหม แล้วมาเกิดมาเป็นมนุษย์อีก
ก็ไม่สมควร เพราะพรหมผู้เป็นพระอริยบุคคลไม่มาเกิดในกามภูมิอีก
๓. ถ้าคิดว่าท่านไปเกิดเป็นพรหมแล้วบรรลุธรรมในพรหมโลก ก็ไม่สมควร
เพราะพระสาวกของพระพุทธเจ้าพระองค์หนึ่งจะเป็นสาวกของพระพุทธเจ้า
อีกพระองค์หนึ่งไม่ได้ และท่านก็กล่าวว่าต้องการจะเผยแพร่พระศาสนาให้รุ่งเรือง
จึงต้องเกิดเป็นมนุษย์อย่างเดียว เพราะพรหมไม่อาจเผยแพร่ศาสนาได้