โพธิสัตว์ เป็นคำกล่าวถึงท่านที่จะได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าต่อไปในอนาคตตามพุทธพยากรณ์ พระพุทธเจ้าของเราในชาติที่เกิดเป็นสุเมธดาบสได้รับพยากรณ์จากพระพุทธเจ้าทรงพระนามว่าทีปังกรว่า...

"สุเมธดาบสนี้ ต่อไปในอนาคตกาลจะได้ตรัสรู้เป้นพระพุทธเจ้านามว่า โคดม"

นับตั้งแต่สุเมธดาบสได้รับพุทธพยากรณ์แล้ว เมื่อเวียนว่ายตายเกิดในภพชาติต่างๆ ย่อมได้ชื่อว่าพระโพธิสัตว์ พระพุทธเจ้าของเราได้เกิดเป็นพระโพธิสัตว์นับด้วยชาติไม่ถ้วน ได้สั่งสมบารมีมานานแสนนานถึงสี่อสงไขยแสนมหากัป พระองค์จะต้องบำเพ็ญคือสร้างความดีอย่างเอาจริงเอาจัง แม้ชีวิตร่างกายก็เสียสละได้ เพื่อให้บารมีนั้นรวมกันเป็นพลังส่งให้ได้ตรัสรู้เป้นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคตกาล ความดีอย่างหนึ่งซึ่งพระโพธิสัตว์ได้ถือปฏิบัติเป็นประจำคือ

"การรักษาอุโบสถศีลในวันพระ"

อุโบสถศีลกับพระมหาชนกโพธิสัตว์



พระพุทธเจ้าได้เสวยพระชาติเป็นพระมหาชนกโพธิสัตว์ ได้ไปทำการค้าขายทางทะเล เรือแตกเพราะโดนพายุ พระมหาโพธิสัตว์ต้องแหวกอยู่ท่ามกลางมหาสมุทรนานถึง ๗ วัน จนร่างกายเหน็ดเหนื่อยได้รับความอ่อนเพลียและหิวโหยเป็นนักหนา ถึงกระนั้นก็ได้ลดละจากความเพียรไม่ ไม่ย่นย่อท้อถอย ไม่สละความหวัง มีพลังจิตที่แข็งแกร่งและขณะที่ลอยคอแหวกว่ายอยู่ท่ามกลางมหาสมุทรนั้น พระองค์ทรงสังเกตเห็นวันนี้เป็นวันอุโบสถ (วันพระ) จึงบ้วนพระโอษฐ์ด้วยน้ำเค็มแล้วอธิษฐานอุโบสถศีล จบแล้วก็พากเพียรแหวกว่ายอยู่ท่ามกลางมหาสมุทร ในที่สุดก็มีนางมณีเมขลาที่เป็นเทพีมหามหาสมุทรมาช่วยให้ขึ้นถึงฝั่งได้ นี้แลเป็นผลของการรักษาอุโบสถศีลก็เห็นได้ประจักษ์ดังนี้

อุโบสถศีลกับภูริทัตนาคราชโพธิสัตว์



พระพุทธเจ้าของเรา ได้เกิดเป็นพญานาคราชชื่อภูริทัต ในวันพระจะออกจากนาคพิภพไปยังโลกมนุษย์ ขนดตัวเข้าสมาธิบนจอมปลวกที่อยู่ใกล้ต้นไทรใหญ่ริมฝั่งแม่น้ำยมุนา อธิษฐานอุโบสถศีล และประกอบไปด้วยองค์ ๔ ว่าผู้ใดปรารถนา หนัง เอ็น กระดูก หรือเลือดผู้นั้นจงนำไปเถิด ว่าแล้วก็นอนทำอุโบสถศีลต่อไป พระพุทธเจ้าของเราได้เกิดเป็นพญานาคหลายครั้ง เช่นเกิดเป็นพญาจัมเปยกนาคราช พญาสังขปาลนาคราชและทุกชาติที่เป็นพญานาคราช จะรักษาอุโบสถศีลเป็นประจำ ภูริทัตนาคราชได้กล่าวว่า

"เราปรารถนาวิมานของเทวดาทั้งหลายเรารักษาอุโบสถศีล"

ความหมายของอุโบสถศีล

อุโบสถศีลมีความหมายวิเคราะห์ศัพท์ว่า

"อุปวสิตัพโพติ อุโปสโถ แปลว่า สภาวธรรมอันบุคคลทั้งหลายผู้ต้องการด้วยบุญ พึงเข้าไปอาศัยอยู่ (รักษา) ชื่อว่า อุโบสถศีล"

อุปกิเลเส อุเสติทหติ อุปตาเปติ วาติ อุโปสโถ แปลความว่า

"การกระทำที่กำจัดอุปกิเลส ๑๖ เผากิเลส ๑๖ ทำให้อุปกิเลส ๑๖ เร่าร้อนและหมดสิ้นไป"

การรักษาอุโบสถศีลจึงชี้ให้เห็นว่า เป็นมหากุศลที่ยิ่งใหญ่ เพราะสามารถกำจัดอุปกิเลสซึ่งเป็นกิเลสกองใหญ่ ๆ ได้

ความแตกต่างระหว่างอุโบสถศีลกับศีล ๘

อุโบสถศีลกับศีล ๘ ยังมีบางคนเข้าใจคลาดเคลื่อนว่าอุโบสถศีลกับศีล ๘ เป็นอย่างเดียวกัน ต่างกันก็แค่ชื่อเท่านั้น หรือเข้าใจว่า ผู้รักษาอุโบสถศีลจะต้องนอนที่วัด นอนที่บ้านไม่ได้ บางคนเข้าใจว่าการรักษาอุโบสถศีลก็คือคนดูแลรักษาโบสถ์ ทำความสะอาดโบสถ์ ความจริงที่ถูกต้องนั่นเป็นอย่างไร ขอชี้ให้เห็นความแตกต่างกันดังนี้

.อุโบสถศีล กับศีล ๘ มีข้อห้าม ๘ ข้อเหมือนกัน
.คำอารธนา (ขอศีล) แตกต่างกัน ไม่เหมือนกัน
.อุโบสถศีล มีวันพระเป็นแดนเกิด สมาทานรักษาได้เฉพาะวันพระเท่านั้น ส่วนศีล ๘ สมาทานรักษาได้ทุกวัน
.อุโบสถศีลนั้นมีอายุเพียง ๒๔ ชั่วโมงเท่านั้นคือ (วันหนึ่งและคืนหนึ่ง)เมื่อหมดเขตการรักษาแล้วศีลจะเดาะไปเองเหมือนเขตกาลเดาะกฐินของพระภิกษุ ส่วนศีล ๘ นั่นไม่มีอายุในการรักษา
.อุโบสถศีลเป็นศีลสำหรับฆราวาส(ผู้ครองเรือน) ศีล ๘ ก็เป็นศีลสำหรับผู้ครองเรือนด้วย และผู้ครองผ้าขาว เช่น ตาปะขาว-แม่ชี-แม่ขาว-แม่ดำ (บางที่ท่านใช้ผ้าถุงดำ)

อุโบสถศีล" มีความหมายอยู่ ๖ ประการคือ

.เป็นชื่อการประชุมสวดปาติโมกข์ของพระสงฆ์ในวันขึ้น-แรม ๑๕ ค่ำ และแรม ๑๔ ค่ำ เรียกว่าอุโบสถกรรม
.เป็นชื่อของการประพฤติวัตรบางอย่างของลัทธินอกพระพุทธสาสนา เช่นปฏิญาณตนอดข้าววันหนึ่งบ้าง หรือปฏิญาณตนบริโภคเฉพาะน้ำผึ้งบ้าง เรียกว่า อุโบสถ
.เป็นชื่อของช้างตระกูลหนึ่ง มีกายเป็นสีทอง เรียกว่าช้างตระกูลอุโบสถ
.เป็นชื่อของโบสถ์ เรียกว่าพระอุโบสถ
.เป็นชื่อของวันสำคัญในทางพระพุทธศาสนา (วันพระเรียกว่า วันอุโบสถ)
.เป็นชื่อของการรักษาศีล ๘ ในวันพระแรม-ขึ้น ๘ ค่ำ ๑๕ ค่ำ และแรม ๑๔ ค่ำ(กรณีเดือนขาด) เรียกว่าอุโบสถศีล

ได้ความรู้ นำการนำไปปฏิบัติ มากมากเลย ครับ

อนุโมทนาบุญด้วยครับ

สาธุอนุโมทนาครับ

สาธุด้วยครับ