ชื่อวัด

วัดไทยลุมพินี ราชอาณาจักรเนปาล
Royal Thai Monastery Lumbini, Nepal

สถานที่ตั้ง

ตั้งอยู่ภายในปริมณฑลลุมพินีวันสถาน ด้านวัดนานาชาติ ฝ่ายเถรวาท ห่างจากอุทยานลุมพินีวัน สถานที่ประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทางเขตตะวันตกราชอาณาจักรเนปาล ใกล้กับชายแดนประเทศอินเดีย หากนับจาก “เสาศิลาจารึกของพระเจ้าอโศกมหาราช” ถึงวัดไทยลุมพินีห่างกันไปประมาณ ๘๐๐ เมตร ปัจจุบันนี้ อุทยานลุมพินีตั้งอยู่ในเขตปกครอง ตำบลลุมมินเด อำเภอรูปันเดหิ จังหวัดลุมพินี ราชอาณาจักรเนปาล

การก่อตั้ง

วัดไทยลุมพินี สร้างขึ้นตามความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยได้ทุนการก่อสร้างจากงบประมาณแผ่นดินเป็นกำลังหลัก และมีพุทธบริษัทผู้มีศรัทธาร่วมกันบริจาคสมทบ โดยมี สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (เจริญ สุวฑฺฒโน) เสด็จมาประกอบพิธีวางแผ่นศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๘ นับเป็นวัดไทยแห่งแรกในราชอาณาจักรเนปาล

ลักษณะของวัด

บริเวณที่ก่อสร้างวัดไทยลุมพินี มีพื้นที่ทั้งหมด ๑๔ ไร่ โดยเป็นการทำสัญญาเช่าที่ดินระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลเนปาล มีระยะเวลา ๙๙ ปี

เจ้าอาวาส/ปฏิบัติหน้าที่ดูแลการก่อสร้าง

พระธรรมโพธิวงศ์ (วีรยุทธ์ วีรยุทฺโธ)
ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ ราชวรมหาวิหาร
เจ้าอาวาสวัดไทยพุทธคยา ประเทศอินเดีย
ประธานสงฆ์วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ประเทศอินเดีย
หัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย-เนปาล
ปฏิบัติหน้าที่เจ้าอาวาสวัดไทยลุมพินี ราชอาณาจักรเนปาล

สังกัดวัด

มหานิกาย

ไวยาวัจกร

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ
และสถานทูตไทย ณ กรุงกาฐมาณฑุ
(ขณะก่อสร้างร่วมกันเป็นผู้ช่วยดูแลในฐานะไวยาวัจกร)

สถานะพระผู้ปฏิบัติงาน

มหาเถรสมาคม (มส.) มีมติที่ ๒๘/๒๕๔๒ ลงวันที่ ๑๖ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๒ ให้ พระเทพโพธิวิเทศ (ทองยอด ภูริปาโล ป.ธ.๙) เมื่อครั้งดำรงสมณศักดิ์ที่ พระราชโพธิวิเทศ หัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย วัดไทยพุทธคยา จัดส่งพระธรรมทูตมาปฏิบัติหน้าที่ช่วยดูแลการก่อสร้างวัดไทยลุมพินี เมื่อวันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ โดยมีคณะผู้บริหารระดับสูงของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยมาร่วมอนุโมทนาด้วย

ตารางปฏิบัติศาสนกิจ

กิจวัตรของพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติศาสนกิจ ณ วัดไทยลุมพินี มีดังนี้
๐๕.๐๐ น. สัญญาณระฆัง
๐๕.๔๕ น. เจริญสมาธิภาวนา แผ่เมตตา
๐๖.๐๐ น. ทำวัตรเช้าสวดมนต์
๐๖.๔๕ น. ภัตตาหารเช้า
๐๘.๐๐ น. ปฏิบัติศาสนกิจ ทำงานตามหน้าที่
๑๑.๓๐ น. ภัตตาหารเพล (ฉันในบาตร)
๑๓.๐๐ น. ปฏิบัติศาสนกิจ ทำงานตามหน้าที่
๑๗.๐๐ น. พักงาน บำเพ็ญกุศลวัตร ตามอัธยาศัย
๑๙.๐๐ น. ทำวัตรเย็น สวดมนต์ เจริญภาวนา แผ่เมตตา
๒๐.๐๐ น. สนทนาธรรม ถวายน้ำปานะ กลับที่พัก

วันเพ็ญ : ร่วมเจริญพระพุทธมนต์กับพระสงฆ์นานาชาติ
ณ เสาศิลาจารึกของพระเจ้าอโศกมหาราช ปริมณฑลสวนลุมพินีวัน
สถานที่ประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

วันพระ : อุโบสถสังฆกรรม ลงพระปาฏิโมกข์
ให้การศึกษาเสริมความรู้พิเศษเพื่อพัฒนาคุณภาพพระสงฆ์ผู้ปฏิบัติศาสนกิจ

ประวัติวัดไทยลุมพินีโดยสังเขป

วัดไทยลุมพินี ตั้งอยู่ในปริมณฑลสังเวชนียสถาน สถานที่ประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ณ สวนลุมพินีวัน ราชอาณาจักรเนปาล สร้างขึ้นด้วยศรัทธาของพุทธบริษัทชาวไทย ในนามของรัฐบาลแห่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยใช้งบประมาณแผ่นดินและผู้ศรัทธาร่วมทำบุญ ทำสัญญาเช่าที่ดินจากรัฐบาลเนปาลจำนวน ๒ แปลง รวมพื้นที่ ๕ เอเคอร์ (๑๓ ไร่เศษ) เป็นระยะเวลา ๙๙ ปี เพื่อเป็นการบูชาคุณพระพุทธศาสนา และร่วมเฉลิมฉลองในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี

ลุมพินีวันในปัจจุบันเป็นพุทธอุทยาน อนุสรณ์สถานแห่งปีการฉลองพุทธชยันตี ๒๕ พุทธศตวรรษ สมัยที่ ท่านอูถั่น ชาวพุทธพม่า ครั้งดำรงตำแหน่งเลขาธิการองค์การสหประชาชาติ ได้ปรารภและเชื้อเชิญชาวพุทธทั่วโลก ให้มารวมใจกันสร้างพุทธานุสรณ์สถานเป็นพุทธบูชา แด่องค์พระบรมศาสดา ผู้ประกาศพุทธธรรมนำสันติภาพให้เกิดขึ้นในโลก

บรรดาผู้นับถือพระพุทธศาสนาจากทั่วโลก ได้สนองดำริของท่านอูถั่นอย่างท่วมท้น พร้อมกับขอให้องค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก เป็นแกนกลางประสานงานกับโครงการพัฒนาลุมพินีสถานของรัฐบาลเนปาล ขอให้พื้นที่ปลูกป่าใหญ่นับหมื่นเอเคอร์ และจัดสรรพื้นที่ให้เป็นพุทธอุทยาน พร้อมกับเชื้อเชิญประเทศที่นับถือพระพุทธศาสนามาสร้างวัดในนามประเทศของตน ณ บริเวณพุทธสถาน (Monastic Zone) เพื่อเป็นการเผยแผ่พุทธศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรม สถาปัตยกรรมของชาตินั้นๆ ในพื้นที่ ๖,๐๐๐ ไร่ ปัจจุบัน (พ.ศ. ๒๕๕๒) มีวัดนานาชาติจำนวน ๒๓ แห่งแล้ว

คณะรัฐมนตรีในรัฐบาลไทยมีมติเห็นชอบในหลักการให้สร้างวัดไทยลุมพินีขึ้น (วันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๕) โดยใช้เงินงบประมาณแผ่นดิน และมอบหมายให้กระทรวงศึกษาธิการ แต่งตั้งคณะกรรมการก่อสร้าง เพื่อทำหน้าที่ในการออกแบบและควบคุมการก่อสร้าง ให้เป็นไปตามเป้าหมาย คือ การส่งเสริมเผยแผ่พระพุทธศาสนา ศิลปะและวัฒนธรรมไทย ตามข้อตกลง (Commitment) ระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลเนปาล ในโครงการพัฒนาลุมพินีสถาน เพื่อให้เป็นศูนย์กลางการเผยแผ่ และสืบสานพระพุทธศาสนาต่อไป

เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๘ การก่อสร้างจึงเริ่มขึ้น โดยพระเมตตาของสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก เสด็จมาทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ เมื่อวันที่ ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๘ มีรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ เอกอัครราชทูต กรมการศาสนา กรรรมการพัฒนาลุมพินีวัน (LDT) และพุทธบริษัทชาวไทยและเนปาล มาร่วมในพิธีเป็นจำนวนมาก

เมื่อกรมการศาสนาได้รับมอบหมายให้ดูแลงานก่อสร้าง จึงลงมือสร้างศาสนสถาน ตามแผนที่กำหนดไว้ ในปี พ.ศ. ๒๕๓๙ ปรากฏผลงาน คือ การปรับระดับพื้นที่บริเวณวัด สร้างกำแพงรั้วรอบวัด หอฉัน หอสวดมนต์ และกุฏิสงฆ์ ๒ หลัง จัดทำระบบไฟฟ้า น้ำประปา สร้างสระโบกขรณี ถังเก็บน้ำ บ่อบาดาล ปลูกต้นไม้สำคัญตามพุทธประวัติ จัดสวนไม้ดอก ไม้ประดับ ให้เป็นรมณียสถานที่สวยสดงดงาม และระบบสาธารณูปโภคอื่นๆ

ตามกำหนดวัดนี้จะเสร็จภายใน พ.ศ. ๒๕๔๐ เพื่อร่วมเฉลิมฉลอง ในวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ทรงครองสิริราชสมบัติ ครบ ๕๐ ปี แต่เนื่องด้วยภาวะเศรษฐกิจขณะนั้นไม่อำนวย งานจึงยืดเวลาออกมา ถึงอย่างไรก็ตาม ตามแผนที่วางไว้อีกวาระหนึ่งว่า วัดไทยลุมพินี จะเสร็จสมบูรณ์ภายในปี พ.ศ. ๒๕๕๒ และสามารถผูกพัทธสีมา ฝังลูกนิมิตได้ ในปี พ.ศ. ๒๕๕๔ นี้

ต่อมาสถานทูตไทย ณ กรุงกาฐมาณฑุ ขอให้กรมการศาสนา นำความกราบเรียนต่อมหาเถรสมาคม เพื่อขอพระภิกษุมาอยู่ประจำเป็นการถาวรดังเช่นวัดอื่นๆ ในบริเวณลุมพินี และจะได้ช่วยดูแลงานก่อสร้างตามโครงการอีกด้วย ทั้งยังจะเป็นที่เคารพ กราบไหว้ ของชาวไทยและชาวต่างประเทศ ที่เดินทางไปแสวงบุญ นอกจากนี้ ยังจะเป็นผู้แทนของคณะสงฆ์ ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา ในสถานที่ประสูติของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วย

มหาเถรสมาคมประชุมครั้งที่ ๒๘/๒๕๔๒ (๑๖ สิงหาคม ๒๕๔๒) มีมติมอบหมายให้วัดไทยพุทธคยา ในฐานะหัวหน้าพระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย ช่วยจัดส่งพระธรรมทูตไปช่วยดูแลงานก่อสร้างที่วัดไทยลุมพินี ตามความประสงค์ของรัฐบาล

พระเทพโพธิวิเทศ (ทองยอด ภูริปาโล ป.ธ.๙) ในฐานะหัวหน้าพระธรรมทูต ได้มอบหมายให้พระครูปลัดสุวัฒนสัทธาคุณ ปัจจุบันคือ พระธรรมโพธิวงศ์ (วีรยุทธ์ วีรยุทฺโธ) พระธรรมทูตสายประเทศอินเดีย วัดไทยพุทธคยา ซึ่งขณะนั้นทำหน้าที่เป็นประธานคณะสงฆ์วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ สาธารณรัฐอินเดีย ซึ่งระยะทางใกล้กับวัดไทยลุมพินีอยู่แล้ว โดยให้มาปฏิบัติหน้าที่ เป็นผู้ดูแลงานก่อสร้าง และปฏิบัติหน้าที่เจ้าอาวาสวัดไทยลุมพินี พร้อมกับคัดสรรคณะปูรกะ จากวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์เพิ่มอีก ๔ รูป เป็นสงฆ์ปัญจวรรค มาอยู่ประจำ ตั้งแต่วันที่ ๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๒ เป็นต้นมา

ด้วยถิ่นนี้ยังทุรกันดารนัก ยังไม่สะดวกต่อสงฆ์หมู่มากที่จะมาจำพรรษา จึงส่งพระผู้มีศรัทธาไปเข้าร่วมโครงการฝึกอบรมพระธรรมทูต ของมหาเถรสมาคม กับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย เมื่อสำเร็จแล้วจึงมาปฏิบัติงานดังนี้

- พ.ศ. ๒๕๔๓ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๕ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๔ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๗ รูป สามเณรเนปาล ๓ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๕ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๐ รูป สามเณรเนปาล ๓ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๖ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๙ รูป สามเณรเนปาล ๓ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๗ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๑ รูป สามเณรเนปาล ๗ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๘ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๕ รูป สามเณรเนปาล ๒ รูป
- พ.ศ. ๒๕๔๙ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๔ รูป สามเณรเนปาล ๒ รูป
- พ.ศ. ๒๕๕๐ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๕ รูป สามเณรเนปาล ๒ รูป
- พ.ศ. ๒๕๕๑ มีพระภิกษุอยู่จำพรรษา จำนวน ๑๐ รูป อาสาสมัคร ๓ คน

วัดไทยลุมพินีขณะนี้ดำเนินการสร้างศาสนสถานอย่างต่อเนื่อง โดยงบประมาณแผ่นดินที่รัฐบาลจัดสรรให้เป็นหลัก กับทุนทรัพย์ที่ผู้ศรัทธาร่วมกันบริจาคสมทบ มีสิ่งก่อสร้างที่เสร็จสมบูรณ์แล้วดังนี้

๑. พระอุโบสถที่มีแบบแปลนเป็นเลิศด้วยสถาปัตยกรรม โดยสถาปนิก ศิลปินแห่งชาติ รศ.ดร.ภิญโญ สุวรรณคีรี ประธานกรรมการผู้ออกแบบ ในความดูแลของคณะกรรมการ จากสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ และสถานทูตไทย ณ กรุงกาฐมาณฑุ

๒. กุฏิสงฆ์ทรงไทย ๔ หลัง

๓. อาคารหอสวดมนต์ทรงไทยประยุกต์ ๒ ชั้น ๑ หลัง

๔. อาคารอเนกประสงค์ที่พักผู้แสวงบุญ ๒ ชั้น ๑ หลัง (โรงเรียนพระปริยัติธรรมนานาชาติ)

๕. อาคารสำนักงาน ๓ ชั้น ๑ หลัง (ที่พักผู้แสวงบุญ และที่เจริญจิตภาวนานานาชาติ)

๖. อาคารโรงทาน (ครัว) ๑ หลัง

๗. ที่พักคนงาน

๘. ห้องน้ำ ห้องสุขา สำหรับผู้แสวงบุญ

๙. ถนนและสะพานเข้าวัดไทยลุมพินี ตามมติมหาเถรสมาคมที่ ๒๑๖/๒๕๔๖ และตามเอกสารอนุญาตดำเนินการสร้างถนนและสะพาน เลขที่ LDT. ๕๕/๒๕๔๙ ด้านทิศเหนือของวัดไทยลุมพินี

โครงการที่กำลังดำเนินการ ได้แก่

๑. สร้างกุฏิกรรมฐาน ๒๒ หลัง เพื่อเป็นอนุสรณ์วันเกิดถวายคณะกรรมการมหาเถรสมาคมผู้บำเพ็ญหิตานุหิตประโยชน์ต่อพระพุทธศาสนา เพื่อเป็นที่ปฏิบัติธรรมฝ่ายพระกรรมฐานและให้สาธุชนทั่วไปมาถือศีลปฏิบัติธรรมอันเป็นสัดส่วนเฉพาะ โดยขอสนับสนุนงบประมาณแผ่นดิน และรับบริจาคจากพุทธบริษัทผู้มีศรัทธาทั่วไป ขณะนี้ได้ดำเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ จำนวน ๔ หลัง

๒. ถมดินบริเวณพื้นที่ด้านทิศตะวันออกหน้าพระอุโบสถ Polt No. X13-14,Y25.5-Y26.5 เพื่อปรับทัศนียภาพด้านหน้าพระอุโบสถ และพื้นที่วัดให้เกิดความสวยงาม ในฐานะเป็นวัดที่รัฐบาลไทยและชาวพุทธไทย จัดสร้างถวายเป็นพุทธบูชา และเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จำนวน ๘,๐๐๐ คันรถ

ทั้งนี้เพื่อให้วัดไทยแห่งนี้เด่นสง่า มีความเป็นเลิศทางสถาปัตยกรรม ศิลปกรรม สิ่งแวดล้อม และเอกลักษณ์ของชาติไทย เคียงคู่อยู่เป็นหนึ่งในศาสนสถานนานาชาติ และจะเป็นวัดตัวอย่างที่สมบูรณ์แบบควรค่าแก่การศึกษาเรียนรู้ของนานาอารยประเทศ มีกำหนดจะสร้างศาลาจตุรทิศ วิหารคต พระมหาเจดีย์ ตำหนักสมเด็จ กุฏิรับรองพระมหาเถระ อาคารรองรับบุคคลสำคัญ หอไตรกลางน้ำ พระประธานในพระอุโบสถ มณฑป จิตรกรรมฝาผนัง ห้องสุขาสาธารณะ เป็นต้น ตามโครงการต่อไป







เดี๋ยวมาต่อค่ะ