นานาจริต...นานาศรัทธา
ที่มาแห่งความแตกต่างของหลากหลายนิกายของพระพุทธศาสนา
รองศาสตราจารย์ฟื้น ดอกบัว
คำสั่งสอนในศาสนาพุทธมีมากมาย
ยิ่งกว่าคำสอนในศาสนาหรือในลัทธิใดใด
และเมื่อยิ่งแตกออกไปเป็นมหายานนิกายต่างๆ ด้วยแล้ว
ก็ยิ่งมีคำสอนมากกว่าเดิมหลายเท่า
ดังนั้นปรัชญาในพระพุทธศาสนาจึงมีมหาศาล
มีขอบข่ายกว้างใหญ่ไพศาล และลุ่มลึกยิ่งนัก
จนปรัชญาใดใดในโลกเป็นหาได้ในพระพุทธศาสนา
และสามารถตอบสนองความต้องการทางจิตใจของคนได้เป็นอย่างดี
ดังเช่น ผู้มีศรัทธาจริต
ไม่ชอบการขบคิดพิจารณาและการช่วยตนเอง
ก็นับที่จะนับถือ นิกายสุขาวดี
ผู้ที่ชอบทางไสยศาสตร์ก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายพุทธมนตรยาน
ผู้ที่ชอบจิตสากลก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายภูตตถตาวาทิน
ผู้ที่หนักทางจิตนิยมก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายวิญญาญวาทิน
ผู้ที่ชอบแยแยะตัดทอนสภาวะธรรม และตรรกะวิทยา
ก็เหมาที่ะจะนับถือ นิกายพระอภิธรรมทั้งฝ่ายมหายานและสาวกยาน
ผู้ที่หนักไปทางวัตถุ ก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายสรวาสติกวาทิน
ผู้ที่พอใจในการไม่คิดข้องกับอะไรเลย
ก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายศูนยวาทิน
ผู้ที่ชอบศึกษาและปฏิบัติตามคำสั่งสอนดั้งเดิมของพระพุทธเจ้า
ก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายเถรวาท
และผู้ที่ชอบบรรลุธรรมทางลัด
ก็เหมาะที่จะนับถือ นิกายเซ็น ดังนี้เป็นต้น
ดังนั้นพระพุทธศาสนาจึงถูกมองไปในมุมมองต่างๆ
ตามใจนิยมของผู้มองนั้นๆ
ไม่ว่าจะเป็นด้านวัตถุนิยม จิตนิยม สัจนิยม และอื่นๆ
พระพุทธศาสนาเป็นดุจมหาสมุทร จึงสุดแต่ใจคนมอง
บางคนก็ว่ามีวิวทิวทัศน์ และอากาศดีเหมาะเป็นที่พักผ่อนหย่อนใจ
บางคนว่าเป็นที่สัญจรท่องไปสู่โลกกว้างยังประเทศต่างๆ
บางคนก็เห็นเหมาะเป็นแหล่งที่ทำมาหากิน
เพราะมีกุ้งหอย ปู ปลาอยู่มากมาย
และบางคนก็เห็นเป็นแหล่งทรัพยากรธรรมชาติต่างๆ อย่างมหาศาล
เช่น แร่ธาตต่างๆ และน้ำมัน เหล่านี้เป็นต้น
แต่ความจริงพระพุทธศาสนาก็ไม่ได้เป็นอะไรอื่น
นอกจากเป็นสัจจธรรมที่ชี้ทางบรรเทาทุกข์ ชี้สุขเกษมศานติ์
ชี้ทางนฤพานอันพ้นวิโศกวิโยคภัยแก่มุนษยชาติทั้งปวง...นั่นเอง
(คัดลอกบางตอนมาจาก : “ปรัชญาศาสนาพุทธ”
ในปวงปรัชญาอินเดีย โดย รองศาสตราจารย์ฟื้น ดอกบัว,
หน้า ๓๓๗-๓๓๘ : พิมพ์ครั้งแรก มิถุนายน ๒๕๔๕ สำนักพิมพ์สยาม)
http://www.dhammajak.net/board/viewtopic.php?t=15764
