แต่เดิมวัดดอยธรรมเจดีย์แห่งนี้เคยเป็นถ้ำเสือ บนเทือกเขาภูพาน มีความสงบวิเวกดี ในปี พ.ศ. ๒๔๘๙ หลวงปู่กงมา จิรปุญฺโญ ได้มาปักกลดที่ปากถ้ำเสือนี้ แล้วปฏิบัติธรรมเจริญวิปัสสนากรรมฐานจนเสือที่เคยอาศัยอยู่ ณ ถ้ำแห่งนี้ ต้องหลีกทางให้ท่านอยู่ปฏิบัติเพราะสู้เมตตาธรรมของท่านไม่ได้ ซึ่งต่อมาหลวงปู่กงมา จิรปุญโญ ก็ได้สร้างเป็นวัดขึ้นมาและเป็นเจ้าอาวาสองค์แรก ปัจจุบันมี หลวงพ่อแบน ธนากโร เป็นเจ้าอาวาส ในคราวที่องค์หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน เดินทางมาที่วัดแห่งนี้พร้อมกับ พระอุปัชฌาย์ คือ พระธรรมเจดีย์ (จูม พันธุโล) แห่งวัดโพธิสมภรณ์ จังหวัดอุดรธานี และผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนครในขณะนั้น ได้ตั้งชื่อวัดโดยเอานามพระอุปัชฌาย์ขององค์ท่านมาตั้งเป็นชื่อ วัดแห่งนี้จึงมีนามว่า “วัดดอยธรรมเจดีย์” มาจนกระทั่งทุกวันนี้

วัดตั้งอยู่ในเขตบ้านนาสีนวล ตำบลตองโขบ อำเภอโคกศรีสุพรรณ ออกจากตัวเมืองสกลนครไปเส้นทางสายอำเภอนาแก ระยะทางประมาณ ๒๐ กิโลเมตร พอถึงอำเภอโคกศรีสุพรรณเลี้ยวขวาเข้าไปอีกประมาณ ๕ กิโลเมตร วัดมีเนื้อที่ ๙๐๐ ไร่ เป็นป่าโปร่งบนภูเขาหิน หน้าร้อนค่อนข้างร้อนมากๆ อาจจะไม่ค่อยสะดวกเท่าไหร่ ซึ่งที่น่าจะดีมากๆ คือช่วงหน้าฝนหรือช่วงปลายฝนต้นหนาว เพราะมีลำธารน้ำไหล บรรยากาศสัปปายะ สงบร่มรื่นมาก หน้าหนาวก็จะหนาวมากแบบภาคอีสานตอนบน เหมาะแก่การปฏิบัติธรรม เจริญจิตตภาวนาเป็นยิ่งนัก

วัดดอยธรรมเจดีย์ เป็นวัดป่าปฏิบัติสายท่านพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต โดยเป็น ๑ ใน ๔ วัดที่องค์พระธรรมวิสุทธิมงคล (หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน) ยกย่องว่าเป็นมหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งภาคปฏิบัติ เพราะมีข้อวัตรปฏิบัติค่อนข้างเคร่งครัดตามแบบฉบับพระกรรมฐานสายนี้


ประวัติและปฏิปทา “หลวงพ่อแบน ธนากโร”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=13&t=27597

รวมคำสอน “หลวงพ่อแบน ธนากโร”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=55752

ส่วนหนึ่งของพระธรรมเทศนาหลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน
เมื่อวันที่ ๑๖ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๕๑
เทศน์อบรม ณ วัดป่าบ้านตาด ต.บ้านตาด อ.เมือง จ.อุดรธานี

“วัดดอยธรรมเจดีย์” นี้ เป็นชื่อขึ้นมาว่าวัดดอยธรรมเจดีย์ วันนั้นเราก็ไปพร้อมกันกับท่านเจ้าคุณอุปัชฌาย์ ท่านอยู่ในสมณศักดิ์ ธรรมเจดีย์ แล้วผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนครขึ้นไปด้วยกัน พูดถึงเรื่องวัดดอยนี้เรียบร้อยแล้ว แล้ววัดดอยนี่ชื่อว่าอย่างไร ว่าอย่างนั้นนะ ยังไม่มีชื่อ โธ่ วัดทั้งวัดไม่มีชื่อมีรังเหรอ อย่างนั้นก็เอาชื่อท่านเจ้าคุณนี้เข้าใส่เลย ชื่อวัดดอยธรรมเจดีย์ ชื่อดอยนั้น ท่านเจ้าคุณธรรมเจดีย์ท่านขึ้นไปวันนั้นเลยเอานามของท่านใส่เป็นวัดดอยธรรมเจดีย์ ผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนครนั่นละเป็นผู้ขอ ขอจากท่านเจ้าคุณ ท่านก็ยิ้มๆ ก็เลยเป็นวัดดอยมาจนกระทั่งทุกวันนี้ นี่ละนามชื่อว่าวัดดอยธรรมเจดีย์ เกิดจากท่านเจ้าคุณอุปัชฌาย์เรานี่ ธรรมเจดีย์นี่ ผู้ว่าราชการจังหวัดสกลนครขึ้นไปวัดดอยวันนั้นได้ชื่อนั่นละมาเป็นวัดดอยธรรมเจดีย์


http://www.luangta.com

ประมวลภาพ “พระธรรมเจดีย์ (จูม พนฺธุโล)”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=38&t=42646