นั่งสมาธิ (ท่านอาจารย์ อบรมนำก่อน)
....อธิบายเรื่องสัญญามามากแล้ว คราวนี้มานั่งสมาธิเพื่อลบสัญญากันเถิด ความจริงนั้นสัญญามีประโยชน์มาก ถ้าใช้เป็น ถ้าใช้ไม่เป็นก็ยุ่งยากมากเหมือนกัน ความจดจำของเก่าหรือเรื่องเก่าไว้ได้นาน เรียกว่าสัญญา เช่นจดจำอารมณ์แต่ก่อนเก่าที่ตนได้ทำไว้นานแล้ว ไมว่าดีหรือชั่ว เอามาเป็นอารมณ์ ถ้าอารมณ์นั้นเป็นของดี ก็เอามาปรุงแต่งให้เป็นของดียิ่งขึ้น แล้วก็เพลิดเพลินจิตอยู่ในอารมณ์นั้น ถ้าอารมณ์นั้นเป็นของชั่ว ก็ทำใจให้เศร้าหมองเดือดร้อน พระพุทธองค์จึงตรัสว่า...."จงละอารมณ์ที่ยังมาไม่ถึงนั้นเสีย เพราะสิ่งที่ยังไม่มาถึงก็เป็นอนาคต อารมณ์ที่ล่วงไปแล้วก็เป็นอดีตไป อารมณ์ที่เกิดอยู่ในเดี๋ยวนี้ ก็ไม่ควรยึดถือเอา" ดังนี้
.....สัญญาเป็นของละเอียดมาก บางทีเราอยู่ดีๆก็โผล่ขึ้นมาเฉยๆ ทั้งๆที่เป็นของดีและไม่ดี ถ้าใช้เป็นก็เป็นของดี เราจดจำเอามาเทียบเคียงกับความประพฤติของตนในเดี๋ยวนี้ เราควรทำในสิ่งที่ดี หรือจะสอนคนอื่นก็ได้ให้ทำแต่สิ่งที่ดี เพราะความชั่วเราได้ทำมาแล้ว ได้รบความเดือดร้อนอย่างนั้นๆ พระพุทธเจ้าของเราทั้งหลายท่านก็ได้ตรัสรู้มาแล้วเพราะสัญญานี้เอง รู้ว่าตัวของพระองค์เองและสัตว์ทั้งหลายในโลกนี้ ได้เคยทำกรรมดีและกรรมชั่วมาแล้วอย่างนั้นๆ ตายไปแล้วได้เสวยกรรมอย่างนั้นๆ ในอดีตล่วงมาแล้วนานแสนนาน เรียกว่า "อดีตญาน"
...สัตว์และมนุษย์ทั้งหลายที่จะเกิดมาในโลกนี้ จะต้องทำกรรมดีและกรรมชั่วกันทั้งนั้น เมื่อตายไปแล้วจะต้องได้รับผลกรรมที่ตนกระทำนั้นทั้งดีและชั่ว ถ้าดีก็ได้ไปเกิดในสุคติภพ ถ้าชั่วก็จะได้ไปเกิดในทุคติภพอย่างนั้นๆ เรียกว่า "อนาคตํญาน"
พระองค์ทรงเห็นเช่นนั้นแล้ว จึงทรงกลัวภพกลัวชาตินี้หนักหนา แล้วจึงทรงละสัญญาทั้งอดีตและอนาคต พร้อมด้วยสัญญาในปัจจุบันเสียได้ เรียกว่า "อาสวกฺขยญาน"
