บางส่วนจาก....

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๒ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๔
อังคุตตรนิกาย ปัญจก-ฉักกนิบาต







[๓๙๕] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ตปุสสคฤหบดีประกอบด้วยธรรม ๖ ประการ
เป็นผู้พึงปลงใจเชื่อในพระตถาคต เห็นอมตธรรม ทำให้แจ้งอมตธรรมอยู่ ธรรม
๖ ประการเป็นไฉน คือ ความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระพุทธเจ้า ๑
ความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระธรรม ๑
ความเลื่อมใสอันไม่หวั่นไหวในพระสงฆ์ ๑
อริยศีล ๑
อริยญาณ ๑
อริยวิมุติ ๑
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ตปุสสคฤหบดีประกอบ
ด้วยธรรม ๖ ประการนี้แล เป็นผู้พึงปลงใจเชื่อในพระตถาคต เห็นอมตธรรม ทำ
ให้แจ้งอมตธรรมอยู่ ฯ

May 8, 2010
ขออนุญาติร่วมด้วยคนนะคะ เพราะเห็นว่าเปนการบ้านที่ต้องศึกษาอยู่เหมือนกัน
ก็เลยไปลองหาอ่านดู เเล้วพบมา ดังนี้ต่อไปนี้ค่ะ....

ธรรม
สภาพที่ทรงไว้, ธรรมดา, ธรรมชาติ, สภาวธรรม, สัจจธรรม, ความจริง; เหตุ, ต้นเหตุ;
สิ่ง, ปรากฏการณ์, ธรรมา-รมณ์,
สิ่งที่ใจคิด; คุณธรรม, ความดี, ความถูกต้อง, ความประพฤติชอบ; หลักการ, แบบแผน,
ธรรมเนียม, หน้าที่; ความชอบ,
ความยุติธรรม; พระธรรม, คำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ซึ่งแสดงธรรมให้เปิดเผยปรากฏขึ้น

ธรรม
ในประโยคว่า “ให้กล่าวธรรมโดยบท” บาลีแสดงคำสอนในพระพุทธศาสนา
ที่ท่านเรียงไว้ จะเป็นพุทธภาษิตก็ตาม สาวกภาษิตก็ตาม ฤษีภาษิตก็ตาม
เทวดาภาษิตก็ตาม เรียกว่า ธรรม ในประโยคนี้

บทข้างบนนี้ อ่านเเล้วยัง งงๆ เชิญท่านผู้รู้ กรุณาอธิบายด้วยค่ะ

ธรรม (ในคำว่า “การกรานกฐินเป็นธรรม”) ชอบแล้ว, ถูกระเบียบแล้ว


ธรรม ๒
หมวดหนึ่ง คือ ๑. รูปธรรม ได้แก่รูปขันธ์ทั้งหมด
๒. อรูปธรรม ได้แก่นามขันธ์ ๔ และนิพพาน;

อีกหมวดหนึ่ง คือ ๑. โลกียธรรม ธรรมอันเป็นวิสัยของโลก
๒. โลกุตตรธรรม ธรรมอันมิใช่วิสัยของโลกได้แก่ มรรค ๔ ผล ๔ นิพพาน ๑;

อีกหมวดหนึ่ง คือ ๑. สังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยปรุงแต่งได้แก่ขันธ์ ๕ ทั้งหมด
๒. อสังขตธรรม ธรรมที่ปัจจัยไม่ปรุงแต่ง ได้แก่ นิพพาน

------------------------------------
ขอบพระคุณท่าน ลิ้มธรรม ที่นำความหมายตามที่มีบัญญัติ มาแสดง อีกทั้งยังแสดงการใช้คำว่า"ธรรม" ในอีกบริบทอื่นๆ อีก

ณ กาลบัดนี้ ท่านลิ้มธรรม เองคิดว่า ธรรมะคืออะไรครับ

ขอบคุณ ท่านโคตรภู

อย่าเพิ่งคาดหวังอะไรจากเราเลย เราเเค่เเวะมาอ่านไปเรื่อยเปื่อย
เห็นกระทู้ของท่าน ก็นึกสนุก ก็เลยไปหาคำตอบเท่าที่หาได้เอามาเเปะ ก็เท่านั้นล่ะ

ธรรมคึออะไร? ในสมมุติบัญญัติที่มีให้อ่านก็ตั้งมากมาย หลายนัย
คำตอบใดๆ ก็สู้ คำตอบที่ออกมาจากจิตท่านเองไม่ได้หรอก จริงมั้ย

ถ้าหากมีใครถามท่านว่า...โคตรภูคืออะไร?
เเล้วท่านก็ตอบเขาไปอย่างละเอียดยิบ
เเเล้วมีใครบ้างจะทราบซึ้งในความหมายเท่ากับท่านโคตรภู

ท่านโคตรภู เห็นด้วยมั้ย?

สวัสดีครับท่านลิ้มธรรม ตามที่ได้บอกไปแล้วละครับ
จุดประสงค์... ที่ขอให้ร่วมแสดงความคิดเห็น...... นั้นก็คือให้แสดงออกถึง....
คุณธรรมประจำใจ...... ความเข้าใจ.... ปัญญาอันเกิดจากการปฏิบัติธรรม
ที่กลั่นกรองออกมาจากทุกท่าน.... เป็นสภาวะธรรมตามที่เข้าใจ......
อาจจะไม่สามารถสื่อได้ทั้งหมด....แต่ก็สามารถอุปมา..อุปไมย....
เปรียบเที่ยบให้ใกล้เคียงได้... กับสภาวะที่ตนรับรู้ได้

...ธรรมใดที่ยังไม่รู้...... จะได้รู้....
.....ธรรรมได้รู้แล้ว...... จะได้รู้ยิ่งขึ้น....

คือจุดประสงค์หลักที่โคตรภูต้องการต่างหากละครับ



ไม่เห็นด้วยครับ ตามที่อธิบายข้างบนครับและเพิ่มเติมดังนี้ครับ

สุตมยญาณ [ญาณอันสำเร็จมาแต่การฟัง]

ปัญญาในการทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว เป็นสุตมยญาณ [ญาณอันสำเร็จมาแต่การฟัง]
ปัญญาในการทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว เป็นสุตมยญาณอย่างไร
ปัญญาอันเป็นเครื่องทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว คือ เครื่องรู้ชัดธรรมที่ได้สดับมาแล้วนั้นว่า …………
ธรรมเหล่านี้ควรรู้ยิ่ง
ธรรมเหล่านี้ควรกำหนดรู้
ธรรมเหล่านี้ควรละ
ธรรมเหล่านี้ควรให้เจริญ
ธรรมเหล่านี้ควรทำให้แจ้ง
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความเสื่อม
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความตั้งอยู่
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความวิเศษ
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งการชำแรกกิเลสสังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา นี้ทุกขอริยสัจนี้ทุกขสมุทัยอริยสัจ นี้ทุกขนิโรธอริยสัจ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ เป็นสุตมยญาณ

http://larndham.net/cgi-bin/tread.pl?start_book=31&start_byte=224

เจริญในธรรมครับ

เอ่อ...คุณโคตรภูครับ ที่ผมตอบไป ตอบในฐานะที่ผมเป็นปุถุชนนะครับ และไม่ใช่นักปฏิบัติด้วย

หวังว่าคงเข้าใจ

เจริญในธรรมครับ ท่านหลับอยู่ ผมและท่าน ท่านทั้งหลายในลานนี้
ส่วนใหญ่ ก็เป็นปุถุชน เหมือนกันและครับ ผมก็ไม่ได้พิเศษอะไรกว่าท่าน... ท่านทั้งหลาย

สุตมยญาณ [ญาณอันสำเร็จมาแต่การฟัง]

ท่านหลับอยู่..... ท่านลิ้มธรรม... และท่านอื่นๆ ล้วนแต่มี ปัญญาคือ สุตมยญาณ กันทุกท่าน...
เพียงแต่..... แต่ละท่านได้เพียรหรือกระทำตามที่พุทธองค์ตรัสไว้ครบทุกขั้นตอนดังนี้หรือเปล่า


ปัญญาอันเป็นเครื่องทรงจำธรรมที่ได้ฟังมาแล้ว คือ เครื่องรู้ชัดธรรมที่ได้สดับมาแล้วนั้นว่า …………
ธรรมเหล่านี้ควรรู้ยิ่ง
ธรรมเหล่านี้ควรกำหนดรู้
ธรรมเหล่านี้ควรละ
ธรรมเหล่านี้ควรให้เจริญ
ธรรมเหล่านี้ควรทำให้แจ้ง
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความเสื่อม
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความตั้งอยู่
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งความวิเศษ
ธรรมเหล่านี้เป็นไปในส่วนแห่งการชำแรกกิเลสสังขารทั้งปวงไม่เที่ยง สังขารทั้งปวงเป็นทุกข์ ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา นี้ทุกขอริยสัจนี้ทุกขสมุทัยอริยสัจ นี้ทุกขนิโรธอริยสัจ นี้ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาอริยสัจ เป็นสุตมยญาณ

ลองพิจารณาดูนะครับว่า...
แต่ละข้อเราก็ดำเนินการปกติอยู่แล้วไม่ใช่หรือ....
เพียงแต่ได้ทำจนสุดขบวนการหรือเปล่า......
เพียรกระทำหรือเปล่า......เท่านั้นเองและครับ



ยินดีที่ได้สนทนากันครับ ท่านลิ้มธรรม

เจริญในธรรมครับ

ขอบคุณ คุณหลับอยู่

ขอบพระคุณ ท่านโคตรภู เป็นอย่างยิ่ง อนุโมทนา

หากท่านยังจำได้.. "อย่าเพิ่งคาดหวังอะไรจากเราเลย เราเเค่เเวะมาอ่านไปเรื่อยเปื่อย"
เราเองก็เป็นปุถุชน คล้ายๆกันกับท่าน
เราเพิ่งเข้ามาลิ้มรสธรรมเมื่อไม่นานมานี้ เเละได้เริ่มศึกษาหาความรู้ในธรรมของพระพุทธเจ้า
เเล้วจักหาความสมบูรณ์ในด้านสุตมยปัญญา หรือจินตมยปัญญา ได้อย่างไร?

เเต่..ด้วยเหตุปัจจัยหลายๆสิ่ง ทำให้เราได้พบได้อ่านได้ฟังคำสอนของครูบาอาจารย์หลายๆท่าน
เริ่มปฏิบัติในทาง ภาวนามยปัญญา เพื่อตอบเเทนพระคุณของคุณบิดามารดา อันเป็นที่สุด
มิได้ปรารถนาอย่างอื่นใดเลย ความเพียรนั้นเรามีอยู่เสมอ ท่านโคตรภูอาจจะไม่เห็น
เเล้ว ท่านโคตรภู ได้ทำจนสุดขบวนการเเล้วหรือยัง?

เจริญในธรรมครับ ท่านลิ้มธรรม..... ที่ผมยก....สุตมยปัญญา.....
มาให้ดูเพื่อจะให้ทราบว่าแค่.... การฟัง... การอ่าน... การศึกษาหาความรู้ในธรรม....
ดังเช่นท่านลิ้มธรรมกำลังปฏิบัติอยู่นั้น..... พระพุทธเจ้าท่านได้ช่วยชี้ให้เห็นกระบวนการ
การเกิดปัญญาญาณ(สุตมยปัญญา)ได้ตั้งแต่การฟัง...การอ่าน.... การศึษาหาความรู้ในธรรม...
จนเป็นปัญญาญาณในการหลุดพ้นได้อย่างไร.... ถ้าสังเกตุดูจะเห็นว่ามันคือ....สัมมัปปธาน 4....




โคตรภู เห็นครับ..... เห็นในความตั้งใจ.... ของท่านลิ้มธรรมครับ.....
เป็นคุณธรรมน่าชื่นชมครับ..... ครูท่านแรก คือ บิดาและมารดา..... จัดเป็นพรหมแห่งเราๆ...
โคตรภู...ก็มีจุดเริ่มต้นไม่ต่างจากท่านลิ้มธรรมครับ..... โคตรภู..ขออนุโมทนา.... สาธุการ..
กับท่านลิ้มธรรมครับ.....

ขอความปรารถนาอันท่านลิ้มธรรมตั้งใจไว้แล้ว..พีงใจแล้ว... จงสำเร็จโดยพลัน

ผมยังจำบทความสั้นๆ ของท่านมหาราชันย์ เขียนในลานธรรมนี้ ผมยังบันทึกเก็บไว้ มันให้ความรู้สึกดีๆ...... ว่าปุถุชนคนๆ...หนึ่งสามารถมีความมุ่งมั่น...กระทำได้...ด้วยสองมือนี้...มันไม่ได้ยากลำบากอะไร...... ลำบากแค่เพียงทำซ้ำๆๆๆๆๆๆ......เท่านั้นเองครับ

" เส้นทางน้อย ๆ ในหมู่บ้านเล็ก ๆ
เกิดจากมนุษย์ทำการย่ำรอยเท้าลงไปครั้งแล้วครั้งเล่า
ทางหลวงแผ่นดิน เชื่อมต่อระหว่างเมืองใหญ่กับเมืองใหญ่
เกิดจากมนุษย์ทำการถมดินและหินบดอัดเป็นชั้น ๆ ครั้งแล้วครั้งเล่า
เส้นทาง ......
ไม่ว่าทางน้อย.........หรือทางหลวง.............
กลายเป็นเส้นทางสู่ความสำเร็จของใครหลาย ๆ คน.....
ความสำเร็จของมนุษย์เกิดขึ้นไม่ได้ หากปราศจากขั้นตอนของการสร้างเส้นทาง...ทำซ้ำ ๆ

ขั้นตอนของการสร้างเส้นทางสู่ความสำเร็จประการหนึ่ง
ที่คล้ายคลึงการสร้างทางน้อย....และทางหลวง.....
ลงมือทำซ้ำ ๆ ครั้งแล้วครั้งเล่า...
....แต่ด้วยมือตนเองเท่านั้น

การเอาชนะผู้อื่นที่ง่ายและรวดเร็ว
มนุษย์มักเลือกเส้นทางทำลายล้างผู้อื่นจนหมดสิ้น ครั้งแล้วครั้งเล่า
แต่การเอาชนะตนเองที่ง่ายและรวดเร็ว
มนุษย์และเทวดาทั้งหลายกลับมีเส้นทางให้เลือกเพียงเส้นทางสายเดียว

........ทำลายกิเลสในจิตตนครั้งแล้วครั้งเล่า.....จนหมดสิ้น
มีเพียงทางเดียวเท่านั้น จึงจะชนะได้"

เจริญในธรรรม ครับ ยินดีที่ได้สนทนาธรรมกันครับ

เห็นความปรารถนาดีใน ท่านโคตรภู ก็ต้องขอบพระคุณ
อย่างไรก็ตาม เราเริ่มต้นด้วย การเจริญภาวนา มาตั้งเเต่เเรก เเละมีความเชื่อมั่นในคำกล่าวของ..
หลวงปู่ดูลย์ ที่ว่า.."........การฟังจากคนอื่น การค้นคว้าจากตํารานั้น ไม่อาจแก้ข้อสงสัยได้
ต้องเพียรปฏิบัติทําวิปัสสนาญาณให้แจ้ง ความสงสัยก็หมดไปโดยสิ้นเชิง"

ใช่ว่าเราไม่เห็นด้วยกับท่านโคตรภู เเต่สิ่งที่เราปฏิบัติอยู่นั้น ก็ให้ผลเช่นเดียวกัน
ธรรมก็คือธรรม จะเอาอะไรกับธรรม สัมผัสเเล้ว ก็สลายไป ในที่สุด
หรือว่าอย่างไร? ท่านโคตรภู



อนุโมทนา สาธุ



โชคดีของท่านโคตรภู ที่มีโอกาสพบกัลยาณมิตร สัมผัสกับสิ่งดีๆในที่นี้
ขอบคุณที่เเบ่งปันสิ่งดีๆให้เรา

น้อมจิตเข้าหาธรรมธาตุอันเป็นอมตะว่า นั่นมีอยู่



ส่วนหนึ่งจาก.....
พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๕
มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์



๔. มหามาลุงโกฺยวาทสูตร
ทรงโปรดพระมาลุงกยะและพระอานนท์
โอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕


ดูกรอานนท์ก็ข้ออื่นยังมีอยู่อีก ภิกษุก้าวล่วงอากาสานัญจายตนะ โดยประการทั้งปวง
บรรลุวิญญาณัญจายตนฌาน ด้วยมนสิการว่า วิญญาณไม่มีที่สุดอยู่. เธอพิจารณาธรรมเหล่านั้น
คือเวทนา ซึ่งมีอยู่ในฌานนั้น ฯลฯ เพื่อละสังโยชน์. อานนท์ ก็ข้ออื่นยังมีอยู่อีก ภิกษุก้าวล่วง
วิญญาณัญจายตนะ บรรลุอากิญจัญญายตนะด้วยมนสิการว่า หน่อยหนึ่งย่อมไม่มีอยู่. เธอพิจารณา
เห็นธรรมเหล่านั้น คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ซึ่งมีอยู่ในอรูปฌานนั้น โดยความ
ไม่เที่ยงเป็นทุกข์ เป็นโรค เป็นดังหัวฝี เป็นดังลูกศร เป็นความลำบาก เป็นไข้ เป็นอื่น
เป็นของทรุดโทรม เป็นของว่างเปล่า ไม่มีตัวตน. เธอให้จิตดำเนินไปด้วยธรรมเหล่านั้น เธอ
รั้นให้จิตดำเนินไปด้วยธรรมเหล่านั้นแล้ว ย่อมน้อมจิตเข้าหาธรรมธาตุอันเป็นอมตะว่า นั่นมีอยู่
นั่นประณีต คือการสงบสังขารทั้งปวง การสละคืนอุปธิทั้งปวง ตัณหักขยะ วิราคะ นิโรธ
นิพพาน ดังนี้. เธอตั้งอยู่ในอากิญจัญญายตนะนั้น ย่อมถึงการสิ้นอาสวะ ถ้าไม่ถึงการสิ้นอาสวะ
จะเป็นโอปปาติกะปรินิพพานในที่นั้น มีอันไม่กลับจากโลกนั้นเป็นธรรมดา เพราะสิ้นโอรัมภาคิย-
*สังโยชน์ ๕ เพราะความเพลิดเพลินในธรรม เพราะความยินดีในธรรมนั้นนั่นแล. ดูกรอานนท์
มรรคปฏิปทานี้แล ย่อมเป็นไปเพื่อละโอรัมภาคิยสังโยชน์ ๕