ในพระศาสนานี้ มีธุระ 2 อย่างคือ คันถธุระและวิปัสสนาธุระ คันถธุระคือการศึกษาในเรื่องปริยัติ วิปัสสนาธุระคือการศึกษาในเรื่องวิปัสสนา สำหรับวิปัสสนากรรมฐานนี้ ที่องสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงมีพระกรุณาธิคุณประทานไว้แก่พุทธบริษัททั้ง 4 คือ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ตราบ[เท่าเวลา 45 พรรษา ก่อนพุทธ ปรินิพพาน มีเนื้อหาลึกซึ้งคัมภีรภาพ ยังเวไนยสัตว์ให้พ้นจากกองทุกข์ทั้งมวล ถึงอมตมหานิพพานอันเป็นที่สุดแห่งกองทุกข์ทั้งปวง/size]

วิปัสสนากรรมฐาน มี 3 คือ

1. ได้แก่ปริยัติศาสนา คือ การสอนปริยัติให้รอบรู้ภายในเขตของ วิปัสสนาภูมิ 6 ประการ ที่เป็นการทำความเข้าใจ ให้รู้ความมุ่งหมายของการปฎิบัติวิปัสสนา และปลูกศรัทธาปสาทะให้มีอินทรีย์แก่กล้าขึ้นไปตามลำดับวาสนาบารมีของแต่ละท่าน

2. ได้แก่ปฎิบัติศาสนา คือ กาสอนการปฎิบัติฝึกหัดอบรมตามที่ได้ศึกษามาในภาค 1 คือ ภาคปริยัติ ว่าด้วยการละปลิโพธ การจัดสถานที่สัปปายะ พิธีวันเข้าปฎิบัติวิปัสสนา วิธีตั้งสติกำหนดรู้ทันรูป นาม ตามแบบปฎิบัติทุกๆ แบบปฎิบัติ หรือรูปแบบอย่างใดอย่างหนึ่ง

3. ได้แก่ปฎิเวธศาสนา ว่าด้วย มรรค ผล นิพพาน สอนให้รู้ในญาณทั้งโลกีย์และโลกุตตระ และฝึกหัดเข้าผลสมาบัติ กับนิโรธ สมาบัติ เป็นต้น

ตามลำดับของการปฎิบัติของการปฎิบัตินั้น แสดงถึงปริยัติศาสนาให้ทราบในสัจธรรม ที่พระบรมศาสดาตรัสไว้ 48,000 (แปดหมื่นสี่พัน) พระธรรมขันต์ คือพระไตรปิฎกทั้ง 3 นั่นเอง
ได้แก่

ในพระวินัยปิฎก มี 21,000 พระธรรมขันต์
ในพระสุตตันตปิฎก 21, 000 พระธรรมขันต์
ในพระอภิธรรมปิฎก 42,000 พระธรรมขันต์
รวม 48,0000 พระธรรมขันต์ ทรงประกาศสัจจธรรมคือความจริงเมื่อสรุปย่อลงแล้วมีอยู่ 2 ประการ คือ

1. สมมุติสัจจะ อาศัยบัญญัติตั้งขึ้น คือ ความจริงโดยสมมุติ
2. ปรมัตถสัจจะ คือ สภาวะความปรากฏอยู่ตามความเป็นจริง

วิปัสสนานั้น คือ การมีปัญญาญาณ รู้แจ้งเห็นจริงในพระปรมัตถสัจจะและสมมุติสัจจะได้โดยเด็ดขาด แต่จะกล่าวถึง สมมุติสัจจะก่อน ดังต่อไปนี้

คำว่า ชีวะ หรือ ชีวี นี้ เป็นส่วนสำคัญของอัตตะ เท่ากับศรีษะ ของอัตตะ อัตตะจะทรงอยู่ได้นาน ก็ด้วยอำนาจชีวะ หรือ ชีวี พิทักษ์รักษาไว้ คือความเป็นอยู่ซึ่งตรงกับคำว่าตาย

คำสัณฐาน เป็นชื่อที่พึงกำหนดนับได้ตั้งแต่ ปรมณู อณูของ ปภวีธาตุ คือ ธาตุดิน ตลอดถึงขุนเขา อันสามารถกำหนดกว้าง ยาว สั้น สูง ต่ำ ทุกส่วนสัดของรูปร่างลักษณะตามสภาพความเป็นไปต่างๆ

คำว่า นิมิต คือ ลักษณะทรวดทรงของสัตว์ และบุคคลเป็นต้น

จำแนกออกเป็น 2 ประเภท คือ สุภนิมิต และอสุภนิมิต ได้แก่นิมิตที่ สวยงาม และไม่สวยงามของสรรพสิ่งทั้งหมดที่ปรากฎอยู่ในโลกนี้

คำว่า อนุพยัญชนะ คือการเคลื่อนไหวของสัตว์และบุคคล เช่น การยืน เดิน นั่ง นอน เป็นต้น
ซึ่งลักษณะทั้งสุภะงาม และอสุภะไม่งาม

คำว่า สมมุติ นี้ หมายความว่ารู้พร้อม เช่น การเห็นผู้ชายเมื่อเห็นก็รู้พร้อมขึ้นมาว่า เป็นผู้ชาย การรู้พร้อมขึ้นมาว่าผู้ชายนั้นมีบัญญัติธรรมการตั้งขึ้นก่อนเป็นปัจจัย ให้สมมุติคือ ความรู้พร้อมเกิดขึ้นในภายหลัง

คำว่า บัญญัติ เป็นภาษาบาลีว่า ปญฺญตฺติ แปลว่า รู้ได้ด้วยปการะ คือ ตั้งขึ้น แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1. สัททบัญญัติ คือ ตั้งขึ้นตามเสียง

2. อัตถบัญญัติ คือ ตั้งขึ้นตามเนื้อความ หรือ ตามความหมายนั้นๆ ของสรรพสิ่งทั้งหลายที่มีอยู่ในโลกนี้

ขอนอบน้อมเผยแพร่ให้เพื่อนกัลญาณมิตรทุกท่านด้วยความเคารพ

ชีวิตนี้น้อยนัก แต่ชีวิตนี้สำคัญนัก เป็นหัวเลี้ยวหัวต่อ
เป็นทางแยก จะไปสูงต่ำ จะไปดีร้าย เลือกได้ในชีวิตนี้
เท่านั้น พึงสำนึกข้อนี้ให้จงดี แล้วจงเลือกเถิด เลือกให้ดีเถิด

ขอท่านทั้งหลายพึงเจริญในธรรมเถิด สาธุ

เทพบุตร

ขอบคุณค่ะ ได้รับความรู้มากมายเลยนะค่ะ


ขออนุโมทนาบุญด้วยนะค่ะ



ความสว่าง สุกใส ของดวงจิต
หมั่นพินิจ ด้วยปัญญา ยิ่งสุกใส
อบรมจิต ทีละนิด ทำเรื่อยไป
อย่าเฉไฉ ผลัดวัน จนเป็นปี

ขอบคุณครับ ได้รับความรู้มากมายเลย


ขออนุโมทนาบุญด้วยนะครับ

สาธุขออนุโมทนาเช่นเดียวกันครับท่านกัลญาณมิตรทุกท่านครับ

เทพบุตร