ส รุ ป ก า ร ป ฏิ บั ติ ธ ร ร ม
ท่านพุทธทาสภิกขุ
สวนโมกขพลาราม (วัดธารน้ำไหล) จ.สุราษฎร์ธานี

สรุปการปฏิบัติธรรมที่ง่าย
โดยรวมเอา พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์
ศีล สมาธิ ปัญญา มรรคแปด ฯลฯ
เข้ามาไว้หมดหย่างสมบูรณ์และถูกต้อง

โดยผู้นั้นไม่ต้องมีความรู้เรื่องเหล่านี้ หรือไม่ต้องเอ่ยชื่อถึง
คือ การจัดปฏิบัติธรรมประจำวันของผู้ออกปฏิบัติ ดังนี้

ปัญญา สมาธิ สติ ของเว่ยหล่าง = (สมาธิของเว่ยหล่าง)

• ปั ญ ญ า

คือ พิจารณาสังขารตามนัย วิปัสสนญาณ ๙
หยู่เป็นงานประจำ
เพื่อรอนกิเลสให้อ่อนกำลังลงเสมอ

• ส ม า ธิ

เมื่อเหนื่อยก็สมาธิล้วนๆ ด้วย อานาปนสติ
แก้เหนื่อย สร้างกำลังงานใหม่
และชิมรสพระนิพพานล่วงหน้าไปพลาง ไม่ขาดสาย

• ส ติ

คือ ปัญญาที่คอยเกิดให้ทันท่วงทีที่อารมณ์เกิดขึ้น
ไม่ให้มีโอกาสโหว่จนเสียหาย

และทั้งทำให้เป็น “ผู้ไม่รู้จักหลับ” (ชาคริยานุโยค) หยู่ตลอดเวลา
นี้จำเป็นเกี่ยวกับต้องเคลื่อนไหว หยู่ทุกอิริยาบถ
และต้องพบสมาคมกับผู้อื่นหรือสิ่งต่างๆ

ฆราวาสผู้ครองเรือน
ก็ถือหลักหย่างเดียวกัน และพยายามทำตามส่วน

(ตามมติเว่ยหล่าง ทั้ง ๓ อย่างนี้รวมเรียกสมาธิหย่างเดียว)



หมายเหตุ : บทความเรื่องนี้ใช้อักขรวิธีตามต้นฉบับ



(ที่มา : จากอนุทินประจำวัน ปี ๒๔๙๕ ที่บันทึกไว้เมื่อวันจันทร์ที่ ๑๔ ตุลาคม ๒๔๙๕ ใน
“พุทธทาสลิขิตข้อธรรม : บันทึกนึกได้เอง ว่าด้วย ชีวิต สังคม การเมือง สันติภาพ
และหลักคิดสำคัญๆ”; พิมพ์ครั้งที่ ๑ วันพุทธทาส ๒๗ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗
โดย สวนโมกขพลาราม และคณะธรรมทานสุราษฎร์ธานี)

อนุโมทนา สาธุด้วยครับ