ที่มา...waithong.com
contact us : q&a@waithong.com

มวลกระดูกสูงสุดคืออะไร?

กระดูกคนเราจะประกอบด้วยเซลที่ทำหน้าที่สร้างกระดูกและสลายกระดูก
ซึ่งขบวนการนี้จะเกิดขึ้นตลอดเวลา ในวัยเด็ก
การสร้างกระดูกจะมีมากกว่าการสลายกระดูก
ทำให้เด็กมีมวลกระดูกมากขึ้นเรื่อยๆ
จนกระทั่งอายุประมาณ 22-25 ปี มวลกระดูกจะสูงสุด (Peak Bone Mass)


ช่วงอายุ 25-30 ปี มวลกระดูกจะคงที่
เนื่องจากการสร้างกระดูกเท่ากับการสลายกระดูก


อายุ 30 ปีขึ้นไป จะเริ่มมีการสลายกระดูกมากกว่าการสร้างกระดูก
ทำให้มวลกระดูกเริ่มลดลงตามอายุที่มากขึ้น





ในเพศหญิง เมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือน (ในคนไทยอายุประมาณ 48 ปี)
การสลายกระดูกจะสูงขึ้นถึง 3-5% ใน 5 ปีแรกของการหมดประจำเดือน
เนื่องจากขาดฮอร์โมนเอสโตรเจนในการยับยั้งการสลายกระดูก
ทำให้เนื้อกระดูกลดลงอย่างรวดเร็ว


เมื่ออายุ 55 ปีขึ้นไป การสลายกระดูกจะกลับลดลงแต่ยังคงมากกว่าการสร้าง
ทำให้มวลกระดูกยังคงลดลงอย่างต่อเนื่อง

มวลกระดูกกับโรคกระดูกพรุน กระดูกหักสัมพันธกันอย่างไร


คนเราจะเกิดโรคกระดูกพรุน / กระดูกหักหรือไม่ ขึ้นอยู่กับปัจจัย 2 อย่างคือ

1. มวลกระดูกสูงสุดในผู้ใหญ่ เมื่อตอนอายุ 22-25 ปี
คนที่มีมวลกระดูกสูงสุดมากกว่าจะมีโอกาสเกิดโรคกระดูกพรุน / กระดูกหักน้อยกว่า

2. อัตราการสลายกระดูก โดยเฉพาะช่วง 5 ปีแรกหลังจากหมดประจำเดือน
คนที่มีอัตราการสลายกระดูกมากกว่า จะมีโอกาสเกิดโรคกระดูกพรุน / กระดูกหักมากกว่า

ดังนั้นจะเห็นว่า หากมีมวลกระดูกสูงสุด น้อย ร่วมกับมีอัตราการสลายกระดูก สูง
ก็จะยิ่งทำให้มีโอกาส เกิดโรคกระดูกพรุน / กระดูกหัก มากขึ้น

ปัจจัยที่มีผลกับมวลกระดูกสูงสุดมีอะไรบ้าง

1. กรรมพันธุ์
มีผลถึง 80-90%

2. รูปร่าง
ผู้ที่มีรูปร่างเล็ก จะมีมวลกระดูกสูงสุดน้อยกว่าผู้ที่มีรูปร่างใหญ่

3. การออกกำลังกายที่พอเหมาะ
ควรออกกำลังชนิดที่มีน้ำหนักกดลงบนกระดูก
เช่น เดิน วิ่งเหยาะๆ ครั้งละ 30 นาที อาทิตย์ละ 3 ครั้ง
จะช่วยให้มีมวลกระดูกสูงสุดมากกว่าผู้ที่ไม่ค่อยออกำลังกาย

4. เพศ
เพศชายจะมีมวลกระดูกสูงสุดมากกว่าเพศหญิง

5. ปริมาณแคลเซียม
ผู้ที่ได้รับแคลเซียมเพียงพอตามความต้องการในแต่ละวัย แต่ละวัน
จะมีมวลกระดูกสูงสุดมากกว่าผู้ที่ได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ
เช่น วัยรุ่น ควรได้รับแคลเซียมวันละ 1,200 มิลลิกรัม
ผู้ใหญ่และผู้สูงอายุ ควรได้รับแคลเซียมวันละ 800 มิลลิกรัม เป็นต้น

6. ปริมาณวิตามินดี
เช่น ควรได้รับแสงแดดเพียงพอ
เนื่องจากวิตามินดีจะช่วยในการดูดซึมแคลเซียมให้ดีขึ้น


ดังนั้น หากต้องการมีมวลกระดูกสูงสุดมากๆ
ควรรับประทานแคลเซียมให้เพียงพอตั้งแต่วัยเด็ก วัยรุ่น และวัยผู้ใหญ่

และควรได้รับวิตามินดีร่วมด้วย
พร้อมกับการออกกำลังกายให้พอเหมาะกับแต่ละวัย

โรคกระดูกพรุน / กระดูกหักคืออะไร

โรคกระดูกพรุน คือ ภาวะที่มวลกระดูกลดลงอย่างมาก
จนอาจเกิดการแตกหักของกระดูกได้โดยง่าย
ตำแหน่งที่มักเกิดการหักคือกระดูกข้อมือ กระดูกสะโพก กระดูกสันหลัง
(เกิดการหักภายใน ทำให้เกิดกระดูกสันหลังทรุด ยุบตัวลง)





องค์การอนามัยโลกใช้มวลกระดูกเป็นตัวบอกว่า เป็นโรคกระดูกพรุนหรือไม่
โดยใช้มวลกระดูกของผู้ป่วยเทียบกับมวลกระดูกสูงสุดเฉลี่ยในผู้ใหญ่
ซึ่งค่าที่ได้นี้จะเรียกว่า ที-สกอร์ (T-Score)



การแปลผล



Ref. Melton : How many women have osteoporosis now.
J Bone Miner Res 10(2) : 176, 1995.

แคลเซียม มีบทบาทอย่างไรกับมวลกระดูก และโรคกระดูกพรุน

1. แคลเซียมช่วยสร้างมวลกระดูกสูงสุดในผู้ใหญ่
โดยตั้งแต่แรกเกิดจนอายุ 22-25 ปี ควรได้รับแคลเซียมให้เพียงพอ
จะทำให้มีมวลกระดูกสูงสุดตอนวัยผู้ใหญ่ มากกว่าผู้ที่ได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ
และผู้ที่มีมวลกระดูกสูงสุดมากๆ จะมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุนน้อยกว่า

คนเรามีโอกาสสะสมมวลกระดูกสูงสุดจนถึงอายุ 25 ปีเท่านั้น
ดังนั้น ช่วงวัยรุ่นจนถึงอายุ 19 ปี ควรได้รับแคลเซียมให้เพียงพอ วันละ 1,200 มิลลิกรัม
อายุ 20-25 ปี ควรได้รับแคลเซียมวันละ 800 มิลลิกรัม


2. แคลเซียมช่วยรักษามวลกระดูกสูงสุดให้คงที่ หรือลดลงอย่างช้าๆ
เมื่อเป็นผู้ใหญ่แล้ว ร่างกายยังคงต้องการแคลเซียมทุกวัน วันละ 800 มิลลิกรัม


3. แคลเซียมช่วยชะลอการสลายกระดูกในวัยหมดประจำเดือน หรือในผู้สูงอายุ
โดยวัยหมดประจำเดือน ควรได้รับแคลเซียมวันละ 1000-1,500 มิลลิกรัม
และเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ ความต้องการแคลเซียมต่อวันคือ 800 มิลลิกรัม


ในผู้ป่วยที่เป็นโรคกระดูกพรุน แคลเซียมยังถือเป็นการรักษาพื้นฐาน
ที่ควรให้ร่วมกับยาลดการสลายกระดูกอื่นๆ ด้วย


จะเห็นว่า แคลเซียมมีความสำคัญมากต่อมวลกระดูก
และเราควรได้รับแคลเซียมให้เพียงพอกับความต้องการต่อวัน
ตั้งแต่แรกเกิดจนตลอดชีวิต

การวัดหาค่ามวลกระดูกดดยใช้คลื่นเสียงความถึ่สูง



ข้อควรปฏิบัติ

1. ถ้ามวลกระดูกของท่านอยู่ในค่าปกติ หรือมากกว่าค่าเฉลี่ย
ควรรับประทานแคลเซียมให้เพียงพอกับความต้องการใน 1 วัน คือ 800 มิลลิกรัม
ออกกำลังกายให้พอเหมาะ และควรได้รับวิตามินดีร่วมด้วย
เพื่อช่วยในการดูดซึมแคลเซียมให้ดีขึ้น

2. ถ้ามวลกระดูกของท่านเริ่มลดลง ควรปฏิบัติตนเช่นเดียวกับค่าปกติ
เพื่อชะลอการลดลงของมวลกระดูก ดังนั้น ควรรับประทานแคลเซียมให้เพียงพอ
คือวันละ 800 มิลลิกรัม ออกกำลังกายให้พอเหมาะ และได้รับวิตามินดีให้เพียงพอ

3. ถ้าท่านเป็นโรคกระดูกพรุนแล้ว ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษา
เพื่อลดการสลายกระดูก ควรรับประทานแคลเซียมและวิตามินดีให้เพียงพอ
ควรปรึกษาเรื่องการออกกำลังกายที่เหมาะสม ในผู้ป่วยภาวะโรคกระดูกพรุน
ควรระมัดระวังเรื่องการล้ม เนื่องจากอาจทำให้เกิดกระดูกแตกหักได้ง่ายกว่าคนปกติ

ขอบคุณคุณยายลูกโป่ง อ่านแล้วทำให้สังเวชที่ต้องเกิดมาอะคับ งือๆ ไม่อยากเกิดแล้วครับ...มีแต่โรค...

อืม..ต้องดูแลขันต์ห้าคือหน้าที่ อนูโมทนาจร้า