สมาธิในพระพุทธศาสนาแห่งการหลุดพ้นจากความเศร้าโศกและเดือดร้อนทุกข์โทษทั้งปวง

เป็นสมาธิชั่วขณะหนึ่งๆ เรียกว่า ขณิกะสมาธิ เป็นสมาธิที่ประกอบด้วยความรู้ทัน เห็นต้น กลาง สุด แห่งการปรุงแต่ง จะชอบ ชัง เฉย ก็รู้ทัน จะเกิด ดับ ก็ต้องรู้ทัน

สมกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ทรงตรัสไว้ว่า เพียงแต่เธอรู้ทันเท่านั้น สิ่งนั้นก็ดับไปให้เห็น ไม่ต้องดิ้นรนขนขวายอยากได้ยึดถือในสมาธิใดๆ เพราะสมาธิแห่งความยึดถือทั้งหมดทั้งมวลนั้นมีใช้ได้นอกพระพุทธศาสนา

แค่รู้ทันจะคิดดับๆ ก็มีปัญญาฉลาดได้ทุกสภาวะธรรม

จากสายสืบนิสัยศาสตร์