เรื่องกบฟังธรรมของพระพุทธเจ้าได้เป็นเทพบุตร

กลุ่มไตรปิฎกสิกขา

ได้ยินว่า เมื่อพระผู้มีพระภาคเจ้า ทรงแสดงธรรมแก่ชนชาวนครจำปา
อยู่ที่ริมฝั่งสระโบกขรณี ชื่อคัคครา ยังมีกบตัวหนึ่งได้ถือเอา
นิมิตในพระสุรเสียงของพระผู้มีพระภาคเจ้า (ซึ่งกำลังทรงแสดงธรรมอยู่).
(ขณะนั้น) มีคนเลี้ยงโคคนหนึ่ง เมื่อจะยืน ได้ยันไม้เท้ากดลงที่หัวกบนั้น.
กบตัวนั้นก็ตายในทันใดนั้นนั่นเอง แล้วเกิดในวิมานทองประมาณ ๑๒ โยชน์
ในภพดาวดึงส์ เหมือนนอนหลับแล้วตื่นขึ้น ฉะนั้น.

ในภพดาวดึงส์นั้น มัณฑูกเทพบุตร เห็นตนเองอันหมู่นางฟ้าแวดล้อมแล้ว
ใคร่ครวญอยู่ว่า เว้ย ชื่อแม้เรา มาเกิดในที่นี้ ได้กระทำกรรมอะไรหนอแล ?
ก็มิได้เห็นกรรมอะไร ๆ อย่างอื่น นอกจากการถือเอานิมิต
ในพระสุรเสียงของพระผู้มีพระภาคเจ้า (เท่านั้น).
มัณฑูกเทวบุตรจึงมาพร้อมทั้งวิมานในทันใดนั้นนั่นเอง
แล้วถวายบังคมพระบาทยุคลของพระผู้มีพระภาคเจ้าด้วยเศียรเกล้า.
พระผู้มีพระภาคเจ้า ทั้งที่ทรงทราบอยู่แล (แต่) ตรัสถามว่า

ใครช่างรุ่งเรืองด้วยฤทธิ์ (และ) ยศ มีพรรณงดงามยิ่งนัก
ยังทิศทั้งปวงให้สว่างอยู่ กำลังไหว้เท้าของเรา.

มัณฑูกเทวบุตร กราบทูลว่า
ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ในชาติปางก่อน ข้าพระพุทธเจ้าได้เป็นกบอยู่ในน้ำ
มีน้ำเป็นที่เที่ยวไป เมื่อข้าพระพุทธเจ้ากำลังฟังธรรมของพระองค์อยู่
คนเลี้ยงโคได้ฆ่าข้าพระพุทธเจ้าแล้ว.

พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงธรรมแก่มัณฑูกเทวบุตรนั้นแล้ว.
สัตว์จำนวน ๘๔,๐๐๐ ได้บรรลุธรรม.
ฝ่ายเทพบุตรก็ดำรงอยู่ในพระโสดาปัตติผล ได้ยิ้มแย้มแล้วก็หลีกไปแล.


(เวรัญชกัณฑ์วรรณา ว่าด้วยพุทธคุณ พระวินัยปิฎก มหาวิภังค์ ภาค ๑
พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล ฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย เล่มที่ ๑)