คำปุจฉานี้มี ๕ อย่างคือ
๑. อทิฏฐโชตนาปุจฉา เป็นคำถามที่ถามขึ้น เพื่อความสว่างในเรื่องที่ตนไม่เข้าใจ
๒. ทิฎฐสังสันทนาปุจฉา เป็นคำถามที่ตนมีความเข้าใจแล้วแต่ถามขึ้น เพื่อเป็นการสนทนาสอบสวนความรู้กัน
๓. วิมติเฉทนาปุจฉา เป็นคำถามที่ถามขึ้น เพื่อตัดความลังเลสงสัย ไม่แน่ใจในเรืองราวนั้นๆ
๔. อนุมติปุจฉา เป็นคำถามที่ถามขึ้น เพื่อให้ผู้ตอบๆ ตามความเข้าใจของตน
๕. กเถตุกัมยตาปุจฉา เป็นคำถามที่ถามขึ้นเพื่อประสงค์จะตอบเอง

ในปุจฉา ๕ อย่างนี้ สำหรับพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้น ใช้คำปุจฉาอยู่ ๒ ชนิดคือ อนุมติปุจฉา และกเถตุกัมยตาปุจฉาเท่านั่น เพราะพระองค์เป็นผู้ที่มีความรู้ที่ไม่มีที่สิ้นสุดแล้ว ฉะนั้น จึงไม่มีคำถามพระเภทที่ ๑ และการสนทนาสอบสวนความรู้กันระหว่างพระสัมมาสัมพุทธเจ้ากับมนุษย์ เทวดา พรหม นั้นก็ไม่สมควร
ฉะนั้น คำถามประเภทที่ ๒ นี้จึงไม่มีแก่พระองค์ อีกแระการหนึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้รู้ธรรมทั้งหมดไม่มีเหลือ ปราศจากความลังเลสงสัยไม่แน่ใจในเรื่องทั้งปวง ฉะนั้น คำถามประเภทที่ ๓ ก็ไม่มีแก่พระองค์เช่นเดียวกัน ส่วนบุคคลอื่นๆ มีพระปัจเจกพุทธเจ้า พระอัครสาวก เป็นต้น ตลอดจนถึงปุถุชนทั้งหลายนั้นย่อมมีคำปุจฉาทั้ง ๕ อย่าง

วิสัชชนามี ๔ อย่าง คือ
๑. เอกํสพฺยากรณ ตอบโดยส่วนเดียว
๒. วิภชฺชพฺยากรณ ตอบโดยแยกประเภท
๓. ปฏิปุจฺฉาพฺยากรณ ย้อนถามแล้วจึงตอบ
๔. ถปนพฺยากรณ ไม่ตอบ (เพราะไม่เกิดประโยชน์)

ขออนุโมทนาสาธุนะครับ

...........