คนพร้อมตายต้องเคยตายก่อนตายมาแล้วจนชำนาญ...จึงจะสามารถตายไปด้วยความสงบเย็น มีสวรรค์ พรหมหรือนิพพานเป็นที่ไป

กระบวนการเจริญวิปัสสนาภาวนานั้นคือการฝึกตายก่อนตายนั่นเอง

เพราะผู้ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาจนผ่านญาณ 16 ได้จริงๆนั้นจะต้องตาย ไปชั่วพริบตาเดียว 1 ครั้งตอนที่โสดาปัตติมรรคทำงานเสร็จข้ามโคตรจากปุถุชนไปเป็นอริยชน เสวยนิพพาน หรือวิมุติสุข 2-3 ขณะจิต แล้วปัจจเวก

หลังจากนั้นแล้วทำความชำนาญในการเสวยผลสมาบัติในชั้นโสดาบันจนคล่องแคล่ว......การเข้าไปเสวยผลสมาบัติแต่ละครั้งก็เปรียบเหมือนการตายก่อนตายทุกครั้ง

ดังนั้นเมื่อถึงวันที่ความตายจริงๆมาถึงจึงตายไปอย่างสงบ พร้อมสมบูรณ์ด้วยสติ สัมปชัญญะ ไม่พลั้งสติตาย จึงไปดี

บางคนบางท่านก็อาศัยเวลาอันสำคัญนี้ต่อยอดการเจริญวิปัสสนาภาวนา ทำมรรค ผลที่ยังค้งค้างให้สำเร็จ จึงมีบางท่านบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ก่อนจิตดวงสุดท้ายจะดับขาด

คนพร้อมตายต้องเคยตายก่อนตายมาแล้วจนชำนาญ...จึงจะสามารถตายไปด้วยความสงบเย็น มีสวรรค์ พรหมหรือนิพพานเป็นที่ไป

กระบวนการเจริญวิปัสสนาภาวนานั้นคือการฝึกตายก่อนตายนั่นเอง

เพราะผู้ปฏิบัติวิปัสสนาภาวนาจนผ่านญาณ 16 ได้จริงๆนั้นจะต้องตาย ไปชั่วพริบตาเดียว 1 ครั้งตอนที่โสดาปัตติมรรคทำงานเสร็จข้ามโคตรจากปุถุชนไปเป็นอริยชน เสวยนิพพาน หรือวิมุติสุข 2-3 ขณะจิต แล้วปัจจเวก

หลังจากนั้นแล้วทำความชำนาญในการเสวยผลสมาบัติในชั้นโสดาบันจนคล่องแคล่ว......การเข้าไปเสวยผลสมาบัติแต่ละครั้งก็เปรียบเหมือนการตายก่อนตายทุกครั้ง

ดังนั้นเมื่อถึงวันที่ความตายจริงๆมาถึงจึงตายไปอย่างสงบ พร้อมสมบูรณ์ด้วยสติ สัมปชัญญะ ไม่พลั้งสติตาย จึงไปดี

บางคนบางท่านก็อาศัยเวลาอันสำคัญนี้ต่อยอดการเจริญวิปัสสนาภาวนา ทำมรรค ผลที่ยังค้งค้างให้สำเร็จ จึงมีบางท่านบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ก่อนจิตดวงสุดท้ายจะดับขาด

พุทธธรรม สรุปไ้ด้ ๒ อย่าง คือ


๑. แสดงหลักความจริงสายกลาง ที่ชื่อว่า "มัชเฌนธรรม" หรือ เรียกเต็มว่า "มัชเฌนธรรมเทศนา" ว่าด้วยความจริงตามแนวของเหตุผลบริสุทธิ์ตามกระบวนการของธรรมชาติ นำมาแสดงเพื่อประโยชน์ในทางปฏิบัติในชีวิตจริงเท่านั้น ไม่ส่งเสริมความพยายามที่จะเข้าถึงสัจธรรมด้วยวิธีถกเถียงสร้างทฤษฎีต่างๆ ขึ้นแล้วยึดมั่นปกป้องทฤษฎีนั้นๆ ด้วยการเก็งความจริงทางปรัชญา


๒. แสดงข้อปฏิบัติสายกลาง ที่เรียกว่า "มัชฌิมาปฏิปทา" อันเป็นหลักการครองชีวิตของผู้ฝึกอบรมตน ผู้รู้เท่าทันชีวิต ไม่หลงงมงาย มุ่งผลสำเร็จคือ ความสุข สะอาด สว่าง สงบ เป็นอิสระ ที่สามารถมองเห็นไ้ด้ในชีวิตนี้ ในทางปฏิบัติ ความเป็นสายกลางนี้เป็นไปโดยสัมพันธ์กับองค์ประกอบอื่นๆ เช่น สภาพชีวิตของบรรพชิต หรือคฤหัสถ์ เป็นต้น



พระพุทธศาสนาเป็นศาสนาแห่งการกระทำ (กรรมวาท และกิริยวาท) เ็ป็นศาสนาแห่งความเพียรพยายาม (วิริยวาท) ไม่ใช่ศาสนาแห่งการอ้อนวอนปรารถนา หรือศาสนาแห่งความห่วงหวังกังวล



การสั่งสอนธรรมของพระพุทธเจ้าทรงมุ่งผลในทางปฏิบัติ ให้ทุกคนจัดการกับชีวิตที่เป็นอยู่จริงๆ ในโลกนี้ และเริ่มแต่บัดนี้ ความรู้ในหลักที่เรียกว่า มัชเฌนธรรมเทศนาก็ดี การประพฤติตามมรรคาที่เรียกว่า มัชฌิมาปฏิปทา ก็ดี เป็นสิ่งที่ทุกคน ไม่ว่าจะอยู่ในสภาพ และระดับชีวิตอย่างใด สามารถเข้าใจ และนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์ได้ตามสมควรแก่สภาพและระดับชีวิตนั้นๆ ถ้าความห่วงใยในเรื่องชีวิตหลังจากโลกนี้มีอยู่ ก็จงทำชีวิตดีงามอย่างที่ต้องการนั้นให้เกิดมีเป็นจริงเป็นจังขึ้นมาด้วยการประพฤติปฏิบัติแต่บัดนี้ จนมั่นใจตนเองว่าจะต้องไปดีโดยไม่ต้องกังวลหรือหวาดหวั่นต่อโลกหน้านั้นเลย

พร้อมก็ต้องไป ไม่พร้อมก็ต้องไป

แบบนี้เรียกว่าพร้อมหรือไม่พร้อมละครับ